Wcześniejsza emerytura tylko dla pracownika?

Interpelacja nr 14485 do ministra pracy i polityki społecznej w sprawie prawa do emerytury w przypadku nieosiągnięcia wieku emerytalnego

Do biur poselskich napływają skargi w sprawie nierównego traktowania osób ubiegających się o emerytury. Zgodnie z ustawą z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.) prawo do tzw. wcześniejszej emerytury przysługuje ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego określonego w art. 27 pkt 1 (kobieta - 60 lat, mężczyzna - 65 lat), lecz spełniają następujące warunki:

1) kobieta - po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy, albo jeżeli ma co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz została uznana za całkowicie niezdolną do pracy,

2) mężczyzna - po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli ma co najmniej 35-letni okres składkowy i nieskładkowy, albo jeżeli ma co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy.

Zgłaszany w skargach problem polega na tym, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia prawa do wcześniejszej emerytury tym osobom, które ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o wcześniejszą emeryturę nie były pracownikami, a jako ostatni rodzaj zatrudnienia świadczyły pracę na podstawie np. umowy zlecenia lub, co jest najczęstszym zjawiskiem, prowadziły działalność gospodarczą na własny rachunek i z tego tytułu podlegały ubezpieczeniu społecznemu.

Należy podkreślić, że do prowadzenia działalności gospodarczej, do wzięcia sprawy zatrudnienia we własne ręce, nakłaniały obywateli kolejne rządy po transformacji ustrojowo-gospodarczej w naszym kraju. Powstawanie małych i średnich firm poważnie wpłynęło na niekwestionowany sukces gospodarczy i stało się podstawą bytu wielu milionów Polaków. Trzeba także podkreślić, że często założenie własnej firmy było koniecznością ekonomiczną, przy dużym, ok. 20-procentowym bezrobociu i likwidacji wielu przedsiębiorstw państwowych.

Zgłaszający się do biur przedkładają dokumenty potwierdzające spełnienie warunku o podleganiu wymaganemu ubezpieczeniu społecznemu, wynoszącemu odpowiednio 30 i 20 lat - kobiety lub 35 i 25 lat - mężczyźni, wynikającemu ze stosunku pracy, nabyli oni uprawnienia w systemie pracowniczym, ale po tym czasie, a przed złożeniem wniosku, podlegali ubezpieczeniu z innego tytułu.

W niewielkim stopniu tę sztywną zasadę - w stosunku do osób prowadzących działalność pozarolniczą - łagodzi przepis art. 29 ust. 2 ...