Okazyjne zakupy na aukcjach internetowych i podstawa opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych

Podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych stanowi przy umowie sprzedaży wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Jak słusznie zauważył jeden z komentujących poprzedni artykuł (Zakupy na aukcjach internetowych i podatek od czynności cywilnoprawnych), cechą charakterystyczną aukcji internetowych jest możliwość nabycia przedmiotów po cenie znacznie odbiegającej od rynkowej. Stąd zresztą bierze się ich rosnące powodzenie. Osoby, które chcą pozbyć się niechcianego prezentu, niepotrzebnego przedmiotu, czy po prostu znajdują się w trudnej sytuacji finansowej i chcą szybko coś sprzedać wybierają witryny aukcyjne ze względu na szybkość transakcji i zewnętrzną anonimowość. Myliłby się jednak ten, kto sądziłby pochopnie, że wartość rynkowa w rozumieniu ustawy pcc jest tym samym, co wartość rynkowa w rozumieniu potocznym.

Kiedy spróbujemy określić intuicyjnie, co możemy uznać za wartość rynkową stwierdzimy zapewne, że jest to cena, za jaką będziemy mogli sprzedać dany przedmiot w realiach rynkowych istniejących w chwili, w której chcemy tego przedmiotu się pozbyć. Ustawy podatkowe definiują jednak wartość rynkową w inny sposób.

Według ustawy o pcc wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Obowiązująca od 1.01.2007 r. definicja różni się od obowiązującej przed tą datą. Poprzednio definicja brzmiała:

„Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnej określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczenia długów i ciężarów.

Porównując obie definicje zauważycie z pewnością, że istotne stało się miejsce położenia rzeczy (a nie miejscowość przeprowadzenia transakcji). Nowa definicja, choć bardziej dostosowana do dzisiejszych realiów, w dalszym ciągu nie pozwala na rozwianie wszystkich wątpliwości, które pojawiają się przy obrocie rzeczami. A już na pewno nie uwzględnia specyfiki transakcji dokonywanych w internecie. Można przecież zauważyć, że ceny transakcyjne w serwisach aukcyjnych są często bardzo okazyjne. Nie dzieje się tak bez powodu. Silna konkurencja, niskie koszty sprzedaży, masowość transakcji, specyfika sytuacji, w jakiej przedmioty wystawiane są na aukcje (upłynnianie zbędnych zapasów, nieudanych prezentów, itp.) skłaniają sprzedawców do obniżania ceny.

Czy będzie to skutecznym argumentem kupującego, kiedy jako podstawę opodatkowania poda on wartość odbiegającą od wartości rynkowej w ocenie organu podatkowego? Niestety nie.

Przytoczę fragmenty postanowienia jednego z urzędów skarbowych, odpowiadającego na pytanie podatnika. Odpowiedź dotyczy stanu prawnego obowiązującego przed 1.01.2007 r., ale dla naszych rozważań nie ma to znaczenia. Wytłuszczenia pochodzą ode mnie.

Stanowisko podatnika:

„Podatnik stoi na stanowisku, iż uwzględniając fakt zakupu nieruchomości w ramach przetargu nieograniczonego, w związku z którym dostęp do transakcji m...