Odwołanie darowizny a zwrot podatku

Istotą darowizny jest bezpłatne świadczenie przez darczyńcę na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Bezpłatny charakter tej umowy powoduje, że w pewnych sytuacjach możliwe jest jej odwołanie skutkujące obowiązkiem zwrotu przez obdarowanego otrzymanego przedmiotu. O ile skutki podatkowe samej darowizny są precyzyjnie określone przez ustawę o podatku od spadków i darowizn, o tyle instytucja odwołania darowizny nie została przez nią uregulowana, co powodować może pewne niejasności. Poniżej postaramy się naświetlić tę kwestię.

Darowizna zaliczana jest przez Kodeks cywilny do umów, w związku z czym do jej ważności potrzebne jest złożenie oświadczeń woli zarówno przez darczyńcę, jak i obdarowanego, który musi darowiznę przyjąć. Umowa powinna mieć formę aktu notarialnego. Wyjątek od tej reguły stanowi sytuacja, w której przyrzeczona umowa została spełniona, mimo braku dochowania formy notarialnej (np. przekazana została obdarowanemu kwota pieniężna). Nie należy jednak zapominać o tym, że specjalna forma dokonania czynności może być wymagana także przez inne przepisy, jak np. forma aktu notarialnego w przypadku dysponowania nieruchomością czy spółdzielczym prawem do lokalu. W takim wypadku nie ma możliwości dokonania ważnej darowizny przez samo spełnienie umowy.

Obowiązek podatkowy z tytułu dokonania darowizny ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (tj. obdarowanym). Podatek od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego uiszczany jest za pośrednictwem notariusza, będącego płatnikiem tego podatku. Natomiast w sytuacji, w której darowizna doszła do skutku przez jej wykonanie mimo braku wymaganej formy, podatnik zobowiązany jest do złożenia w ciągu miesiąca zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny.

Jak jednak wygląda kwestia zapłaty podatku, w przypadku gdy darowizna zostanie odwołana? Czy obdarowany nadal jest zobowiązany z tytułu podatku od darowizny? I kiedy odwołanie darowizny jest w ogóle możliwe?

Kodeks cywilny przewiduje możliwość odwołania darowizny w dwóch przypadkach:

1. Jeśli darowizna nie została jeszcze wykonana (przedmioty określone w umowie darowizny nie zostały przekazane obdarowanemu), darczyńca może ją odwołać, jeśli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.

Należy zaznaczyć, że pogorszenie stanu majątkowego darczyńcy musi być istotne, co jednak nie oznacza, że chodzi tu o możliwość zaspokojenia minimalnych potrzeb, ale o utrzymanie na średnim poziomie, odpowiednio do normalnych potrzeb bytowych. Ponadto trudna sytuacja materialna nie może istnieć przed zawarciem umowy darowizny, ani nie może pogorszyć się jedynie w wyniku nierozważnego rozporządzeni...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »