Ograniczony obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych

W ustawodawstwie współczesnych państw przyjmuje się dwie zasady opodatkowania dochodów. Pierwszą jest zasada rezydencji, zgodnie z którą opodatkowaniu podlegają wszelkie dochody podmiotu, który ma siedzibę na terytorium danego państwa, niezależnie od miejsca ich powstania. Drugą zasadą jest zasada źródła, zgodnie z którą, niezależnie od miejsca siedziby podmiotu, opodatkowaniu w danym państwie podlegać będą te dochody, które na jego terytorium mają źródło. Wprowadzony przepisem art. 3 ust. 2a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 00.14.176) ograniczony obowiązek podatkowy związany jest z założeniami zasady źródła.

OGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY – ISTOTA REGULACJI

Zgodnie z art. 3 ust. 2a osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia oraz od innych dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co stanowi ograniczony obowiązek podatkowy.

Powyższy przepis wprowadza podstawowe kryterium zaistnienia ograniczonego obowiązku podatkowego w postaci braku miejsca zamieszkania na terytorium Polski. Przy konkretyzacji sformułowania „miejsce zamieszkania” niezbędne jest odwołanie do art. 25 Kodeksu cywilnego (Dz. U. 64.16.93). Nie mają miejsca zamieszkania na terytorium RP osoby, których pobyt w Polsce ma charakter czasowy, a osobom tym nie towarzyszy zamiar stałego pobytu w Polsce. O charakterze pobytu tym samym nie decyduje jego długość. Przykładowo, osoba przyjeżdżającą do Polski na kontrakt zagraniczny, przebywa na terytorium kraju czasowo, mimo że jej pobyt może trwać nawet 4 lata.

Osoby fizyczne, jeśli nie mają miejsca zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od określonych w przepisie dochodów:

- dochodów z pracy wykonywanej na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

- innych dochodów osiąganych na terytorium Polski.

Przykład: Hans Kruger mieszka w Prenzlau, małym niemieckim miasteczku przy granicy z Polską. Od kwietnia 2005 r. przebywa w Szczecinie, gdzie pracuje w polskiej firmie montującej plastikowe okna i mieszka w wynajętym pokoju. Wszystkie święta i co drugi weekend spędził w Niemczech, gdzie ma rodzinę. Mimo że pobyt w Polsce trwa już 10 miesięcy, nie można przyjąć, że Hans Kruger przebywa w Polsce z zamiarem stałego pobytu, tym samym jego dochody będą podlegać ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. W tym przypadku uwzględnić trzeba także postanowienia polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego ...