Czynności kontrolne prowadzone na podstawie usdg

W wyniku ostatnich zmian obowiązują nowe zasady kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorców uregulowane wrozdziale 5 ustawy z dnia 22 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, ostat. zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 18, poz. 97, dalej: usdg). Jakie reguły obowiązują przy prowadzeniu poszczególnych czynności kontrolnych? Kto powinien być obecny przy wykonywanych czynnościach? Gdzie można kontrolować przedsiębiorców?

Upoważnienie do kontroli

Generalnie, zgodnie z art. 79a usdg, wszelkie czynności kontrolne mogą być wykonywane dopiero po okazaniu przedsiębiorcy legitymacji służbowej oraz po doręczeniu upoważnienia do kontroli. Upoważnienie do kontroli to specjalny dokument, który zawiera wszelkie podstawowe informacje związane z prowadzonym postępowaniem. W myśl ustawy dokument ten musi zawierać co najmniej:

• wskazanie podstawy prawnej,
• oznaczenie organu kontroli,
• datę i miejsce wystawienia,
• imię i nazwisko pracownika organu kontroli uprawnionego do wykonania kontroli oraz numer jego legitymacji służbowej,
• oznaczenie przedsiębiorcy objętego kontrolą,
• określenie zakresu przedmiotowego kontroli,
• wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli,
• podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji,
• pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy.

Dokument, który nie spełnia powyższych wymogów, nie może stanowić podstawy do przeprowadzenia kontroli. Jedynie przepis szczególny może przewidywać możliwość podjęcia kontroli po doręczeniu legitymacji, bez doręczenia upoważnienia. Jednak i w takiej sytuacji upoważnienie doręcza się przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej w terminie określonym w przepisach, nie później niż trzeciego dnia od wszczęcia kontroli.

Ustawodawca przewidział również, że zmiana osób uprawnionych do wykonania kontroli, zakresu przedmiotowego kontroli oraz miejsca jej wykonania wymaga w każdym wypadku wydania odrębnego, nowego upoważnienia. Zmiany te nie mogą prowadzić do wydłużenia przewidywanego wcześniej terminu zakończenia kontroli.

Oczywiście faktyczny zakres kontroli nie może w żadnym przypadku wykraczać poza zakres wskazany w upoważnieniu.

Podjęcie kontroli po okazaniu legitymacji służbowej

W szczególnych sytuacjach istnieje możliwość podjęcia kontroli bez doręczania upoważnienia. Stosownie do regulacji art. 79a ust. 2 usdg, podjęcie kontroli po okazaniu legitymacji służbowej, na podstawie przepisów szczególnych, może dotyczyć jedynie następujących przypadków:

• gdy czynności kontrolne są niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia, a także
• gdy przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośredni...