Jak przygotować się do kontroli lub postępowania podatkowego w sprawie dochodów nieujawnionych

Pytanie podatnika: Kupiłem mieszkanie w 2004 roku za gotówkę pochodzącą z wieloletnich oszczędności rodziny, oraz tego co dostałem od wujków, dziadków, babci, i innych członków rodziny oraz likwidacji książeczki mieszkaniowej mamy prowadzonej od 1978 r. Przez ten cały czas byłem na utrzymaniu rodziny i nie pracowałem w Polsce. Dwukrotnie byłem w Stanach Zjednoczonych na programie work & travel z czego też dorobiłem trochę jako kelner z napiwków. Urząd skarbowy żąda ode mnie udokumentowania źródeł, z których pochodziły pieniądze na zakup mieszkania. Co powinienem teraz zrobić?

Odpowiedź:

Naczelnik Urzędu Skarbowego najprawdopodobniej wszczął już wobec podatnika kontrolę lub postępowanie podatkowe w sprawie przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych.

Podstawą prawną prowadzenia takiego postępowania są dwa przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy:

„Wysokość przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych ustala się na podstawie poniesionych przez podatnika w roku podatkowym wydatków i wartości zgromadzonego w tym roku mienia, jeżeli wydatki te i wartości nie znajdują pokrycia w mieniu zgromadzonym przed poniesieniem tych wydatków lub zgromadzeniem mienia, pochodzącym z przychodów uprzednio opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania.”

Zgodnie natomiast z art. 30 ust. 1 pkt 7 od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochodów z nie ujawnionych źródeł przychodów lub nie znajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 75 % dochodu.

Przepisy te dają prawo organom podatkowym do opodatkowania restrykcyjną, 75 % stawką podatku przychodów, których wysokość podatnik zaniżył lub w ogóle nie ujawnił do opodatkowania pomimo takiego obowiązku. Wysokość tych przychodów ustala się w wysokości różnicy pomiędzy wartością zgromadzonego majątku oraz poniesionych wydatków w danym roku a mieniem zgromadzonym przed poniesieniem tych wydatków pochodzącym ze źródeł zgłoszonych do opodatkowania lub wolnych od podatku.

Sprawdzanie nieujawnionych źródeł przychodów podatników to jeden z priorytetowych obszarów kontrolnych organów podatkowych. Kupno mieszkania, domu czy samochodu to wydatki, które najczęściej interesują fiskusa, zwłaszcza jeśli z deklaracji podatkowych wynikają niskie dochody, lub gdy podatnik nie składał żadnych deklaracji.

Dochody nieujawnione, do których można zastosować stawkę 75 % są to dochody osiągane ze źródeł niepoznawalnych, których nie ujawnił sam podatnik i których nie udało się rozpoznać organom podatkowym. Pojęcie „źródła nieujawnionego” odnosi się zatem do sytuacji, gdy podatnik w ogóle nie wskazuje źródeł przychodów bądź wskazane źródła są niewiarygodne.

W sytuacji opisanej w pytaniu podatnik nie składał żadnych zeznań podatkowych w latach poprzednich, organ podatkowy zakłada więc, że kwota wydatkowana na zakup mieszkania pochodzi z dochodów nieujawnionych, do których stosuje się stawkę 75 %. Grożące konsekwencje są poważne a postępowanie jest ...