Orzecznictwo: Kolejność zaspokajania wierzycieli o różnym stopniu uprzywilejowania

W sądowym postępowaniu egzekucyjnym należności z tytułu składek w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podlegają zaspokojeniu w kolejności siódmej - określonej w art. 1025 § 1 pkt 7 k.p.c. (należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa) albo piątej, jeżeli ZUS zadbał o zabezpieczenie ich hipoteką albo zastawem wpisanym do rejestru.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Zbigniew Strus (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
SSN Kazimierz Zawada
Protokolant Bożena Kowalska

w sprawie egzekucyjnej z wniosku wierzyciela Mariusza W. przeciwko dłużnikowi Petra Polska sp. z o.o. w W. o świadczenie pieniężne, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 28 lutego 2008 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt [...],:

"Czy należności z tytułu składek w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) podlegają zaspokojeniu w kategorii 7 art. 1025 § 1 k.p.c. jako należności do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.)?"

podjął uchwałę:

W sądowym postępowaniu egzekucyjnym należności z tytułu składek w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887, ze zm.) podlegają zaspokojeniu w kolejności określonej w art. 1025 § 1 pkt 7 k.p.c.

UZASADNIENIE

Wątpliwości Sądu Okręgowego dotyczą kolejności zaspokajania należności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu składek przy podziale sumy uzyskanej w sądowym postępowaniu egzekucyjnym. Sąd Rejonowy zatwierdzający plan podziału (art. 1028 § 2 k.p.c.) przyjął, że należności niezabezpieczone wpisem hipoteki albo zastawu, zgłoszone na podstawie art. 954 i 1036 k.p.c., podlegające przepisom działu III. Ordynacji podatkowej powinny być zaspokojone w kolejności wymienionej w art. 1025 § 1 pkt 7 k.p.c. Według poglądu wierzyciela egzekwującego, który wniósł zażalenie, wymienione należności powinny być zaliczone do kategorii dziewiątej, a przemawia za tym treść art. 115 § 1 pkt 4 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej: u.p.e.a.), wymieniającego osobno w tej samej kategorii należności, do których stosuje się przepisy działu III Ordynacji podatkowej i należności z tytułu składek.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W sprawie przedstawionej wraz z zagadnieniem prawnym podział sumy dokonywany był w sądowym postępowaniu egzekucyjnym. Kolejność zaspokajania wierzycieli o różnym stopniu uprzywilejowania reguluje art. 1025 § 1 k.p.c. W punkcie 7 wymieniono należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), o ile nie zostały zaspokojone w kolejności piątej, a w punkcie 9 należności wierzycieli, którzy prowadzili egzekucję. Dla dalszych rozważań nieistotny jest art. 1026 k.p.c. regulujący zaspokajanie wierzytelności, w ramach poszczególnych kategorii.

Unormowanie dotyczące zaspokajania należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zamieszczone w art. 1025 § 1 k.p.c. nie jest wyłączne, ponieważ mogą być one zaspokajane w postępowaniu egzekucyjnym sądowym lub w postępowaniu egzekucy...