Skutki prawne decyzji podatkowej

U osób niezajmujących się na co dzień problematyką prawno-podatkową może się zrodzić pytanie dotyczące skutków prawnych, jakie za sobą pociąga wydanie przez organ decyzji podatkowej . Poniżej przedstawiamy podstawowe z nich1).

Kształtowanie w sposób władczy sytuacji prawnej strony postępowania podatkowego
Powyższy, podstawowy skutek decyzji podatkowej wynika z samej definicji decyzji podatkowej. Jest ona odmianą decyzji administracyjnej, przez którą powszechnie rozumie się indywidualno-konkretny²⁾ akt administracyjny wydawany przez organ administracji publicznej, rozstrzygający sprawę, co do istoty, w całości lub w części, albo w inny sposób, kończący postępowanie w danej instancji. Dla omówienia skutków decyzji podatkowej nie ma znaczenia, czy jest ona decyzją wymiarową³⁾, czy też decyzją wydaną w innej sprawie⁴⁾. Można powiedzieć, że na skutek wydania decyzji podatkowej zmienia się sytuacja prawna strony na skutek nabycia przez nią praw czy też nałożenie na nią obowiązków.

Wykonalność decyzji podatkowej
Należy zaznaczyć, że podstawową cechą, która odróżnia decyzję podatkową od decyzji administracyjnej wydawanej na podstawie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego⁵⁾, jest kwestia wykonalności decyzji. W ogólnym postępowaniu administracyjnym istnieje, co do zasady, zakaz wykonywania decyzji nieostatecznej, czyli decyzje wydawane na podstawie przepisów k.p.a. nie podlegają wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania. Ponadto, wniesienie odwołania w terminie powoduje wstrzymanie wykonania decyzji z mocy prawa⁶⁾. Decyzja nieostateczna może podlegać natychmiastowemu wykonaniu tylko w przypadku, gdy:

- został jej nadany rygor natychmiastowej wykonalności⁷⁾;
- podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy przepisów szczególnych⁸⁾.

Tymczasem decyzje wydane w postępowaniu podatkowym podlegają natychmiastowemu wykonaniu z mocy prawa. Co więcej, wniesienie odwołania od decyzji podatkowej nie wstrzymuje jej wykonania⁹⁾. Wstrzymanie wykonania decyzji podatkowej następuje z urzędu lub na wniosek strony w następujących przypadkach:

- w przypadku uzasadnionym ważnym interesem strony lub interesem publicznym; wstrzymanie następuje w całości lub w części, wedle uznania organu podatkowego¹⁰⁾;
- w przypadku przyjęcia na wniosek strony zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji, wraz z odsetkami za zwłokę; wstrzymanie następuje do wysokości zabezpieczenia¹¹⁾;
- w przypadku zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę przez ustanowienie hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego korzystających z pierwszeństwa zaspokojenia; wstrzymanie następuje do wysokości odpowiadającej wartości przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego¹²⁾;
- od dnia 1 lipca 2007 r. zostanie wstrzymane wykonanie decyzji w zakresie w jakim podatnik w złożonym wniosku uprawdopodobni zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku z uwagi na okoliczność, że naruszenie obowiązku podatkowego było następstwem zastosowania się do opublikowanej interpretacji ogólnej albo doręczonej interpretacji indywidualnej, która został...