Regulacje dotyczące czasu pracy w przepisach antykryzysowych

Ustawa z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników iprzedsiębiorców (Dz. U. Nr 125, poz. 1035) wprowadza kilka nowych możliwości organizacji czasu pracy pracowników. Większość z nich znajduje zastosowanie do wszystkich przedsiębiorców.

Jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi bądź technologicznymi lub dotyczącymi organizacji czasu pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Moim zdaniem podstawy wprowadzenia przedłużonego okresu rozliczeniowego zostały określone na tyle ogólnie, że wielu przedsiębiorców będzie mogło zastosować to rozwiązanie.

Okres rozliczeniowy czasu pracy to przyjęty przedział czasowy, w którym zrównoważeniu mają ulec wszystkie właściwie kwestie związane z czasem pracy pracownika – średniotygodniowa norma czasu pracy wynosząca 40 godzin, przeciętna liczba dni pracy na tydzień wynosząca 5 dni, a także przeciętnie 8 godzin nadliczbowych na tydzień. Im dłuższy okres rozliczeniowy, tym większe możliwości okresowego, znacznego nawet, zwiększenia ilości pracy pracowników.

W okresie stosowania przedłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy indywidualny rozkład czasu pracy pracownika może przewidywać zróżnicowanie liczby godzin do przepracowania w poszczególnych miesiącach. Okresy dłuższej pracy równoważy się okresami krótszej pracy lub okresami niewykonywania pracy w ramach obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

W tym zakresie należy zwrócić uwagę na to, że ustawa nie zezwala w tym miejscu na stosowanie szczególnych dobowych wydłużeń czasu pracy. Wydłużenia są wydłużeniami miesięcznymi i następować mogą w ramach stosowanego systemu czasu pracy (np. w systemie podstawowym czasu pracy jedyną możliwość zastosowania dłuższej pracy w ramach przedłużonego okresu rozliczeniowego stanowi korzystanie przez dłuższe okresy czasu z 6 dni pracy w tygodniu, by potem zrównoważyć przepracowany czas w taki sposób, aby średnio w przyjętym okresie rozliczeniowym tydzień pracy wynosił 5 dni; nie ma jednak możliwości planowania pracy przekraczającej 8 godzin na dobę, gdyż byłoby to de facto niedopuszczalne planowanie pracy w godzinach nadliczbowych).

Stosowanie przedłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 (wypoczynek dobowy) i 133 Kodeksu pracy (wypoczynek tygodniowy).

W każdym miesiącu stosowania przedłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy:

• wynagrodzenie pracownika nie może być niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów;
• harmonogram czasu pracy określający indywidualny rozkład czasu pracy pracownika może być sporządzany na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 2 miesiące.