„Członkowie rodziny” – katalog osób uprawnionych do korzystania z ZFŚS

Katalog osób uprawnionych do korzystania z zfśs określa art. 2 pkt 5 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.). Przepis ten wymienia następujące osoby: • pracowników danego zakładu pracy i ich rodziny, • emerytów i rencistów wraz z członkami ich rodzin.

Poza tym możliwość korzystania ze środków zfśs może zostać przyznana innym osobom w regulaminie gospodarowania funduszem. W praktyce jednak niezbyt często rozszerza się krąg osób uprawnionych. Wynika to często z prostego faktu – odpisy na zfśs dokonywane są jedynie za pracowników (ewentualnie także zwiększenia na emerytów i rencistów objętych opieką). Rozszerzanie katalogu osób uprawnionych powoduje, że więcej osób potencjalnie będzie mogło „czerpać” ze środków zfśs bez „dokładania się do wspólnego konta”.

Wskazane powyżej dwie grupy osób uprawnione są do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych z mocy samej ustawy. W regulaminie zfśs obowiązującym w firmie żadne z tych osób nie mogą zostać wyłączone spod pojęcia osoby uprawnionej, nawet jeśli zgodę wyrażą na to związki zawodowe lub przedstawiciele pracowników (w braku działającej w zakładzie pracy organizacji związkowej).

W odniesieniu do emerytów i rencistów mówimy o osobach, które przeszły na któreś z tych świadczeń w danym zakładzie pracy. W przypadku gdy osoba mająca prawo do emerytury lub renty pozostaje w stosunku pracy, świadczenia z zfśs przysługują jej na zasadach dotyczących pracowników firmy.

Skoro emeryt jest osobą uprawnioną do korzystania z zfśs, to z mocy przepisów nie tylko nie można wyłączyć tego uprawnienia, ale także go ograniczyć. Zarówno przyjęty w regulaminie katalog świadczeń, jak też kryteria ich uzyskiwania powinny być takie same jak dla pracowników.

Przepisy ustawy nie definiują pojęcia „członkowie rodziny”, takiej definicji nie można znaleźć także w innych przepisach. Swoiste wyjaśnienie tego pojęcia znajduje się w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227). Trudno mówić tutaj jednak o definicji „członka rodziny” – art. 67 i następne tej ustawy po prostu wymieniają członków rodziny uprawnionych do renty rodzinnej. Oczywiście katalog ten może być na pewno pomocny w zakresie konstruowania znaczenia tego określenia użytego w ustawie o zfśs, jednak cel regulacji dotyczącej renty rodzinnej powoduje, że katalog tam stworzony jest chyba zbyt szeroko zakreślony w odniesieniu do świadczeń z zfśs.

W związku z tym, że przepisy nie przybliżają tego pojęcia,...