Godzina powrotu z delegacji a czas pracy

Zasadniczo czasu powrotu z delegacji nie zaliczamy do czasu pracy pracownika, jeżeli przypada poza jego godzinami pracy. Zasadniczo, gdyż oczywiście nie dotyczy to tych przypadków, w których pracownik podczas powrotu wykonywałby pracę (np. przygotowywał sprawozdanie z wyjazdu). Nie oznacza to jednak, że godzina powrotu z delegacji nie będzie miała wpływu na żaden aspekt związany z czasem pracy.

W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z 23 czerwca 2005 r., SN II PK 265/04 (OSNP 2006/5-6/76), wskazano, że można i należy przyjąć, że polecenie wykonania zadań (czynności) wymagających odbycia podróży służbowej musi wraz z dobową normą czasu pracy mieścić się w ramach wyznaczonych wspomnianymi limitami odpoczynku, a zatem ich ewentualne naruszenie aktualizowałoby dla pracodawcy obowiązek udzielenia pracownikowi równoważnego okresu odpoczynku, względnie – jeśli nie jest to możliwe, zwłaszcza po ustaniu stosunku pracy – wypłaty stosownego ekwiwalentu pieniężnego.

Stanowisko to wywołało pewne kontrowersje (np. glosa do tego wyroku S. Driczinskiego), lecz wydaje się, że należy je uznać za słuszne. Tradycyjne niezaliczanie czasu przejazdu w delegacji do czasu pracy pracownika (oczywiście wówczas, gdy przypada poza jego godzinami pracy oraz gdy w trakcie przejazdu pracownik nie wykonywał pracy) – krytykowane zresztą niekiedy (np. W. Uziak wskazuje, że należałoby rozważyć, czy poświęcenie osobistego czasu na realizację podróży służbowej nie powinno być rekompensowane – na mocy np. postanowień układu zbiorowego pracy – udzieleniem czasu wolnego bądź wypłatą ekwiwalentu, [w:] U. Jackowiak (red.), M. Piankowski, J. Stelina, W. Uziak, A. Wypych-Żywicka, M. Zieleniecki, Kodeks pracy z komentarzem, Fundacja Gospodarcza, 2004, wyd. IV) – nie może ograniczać dalszych przepisów ochronnych dotyczących czasu pracy, czy też szerzej: czasu poświęconego pracodawcy. A takimi przepisami są art. 132 i 133 k.p. ustanawiające minimalne wypoczynki dobowe i tygodniowe.

W konsekwencji późny powrót z podróży służbowej będzie w wielu przypadkach musiał zostać w jakiś sposób zrekompensowany w zakresie prawa do minimalnego wypoczynku. Nie ma przy tym znaczenia to, że późniejszy powrót nie wynikał z działań pracodawcy. Delegacja kończy się zawsze nie o zaplanowanej porze jej zakończenia, lecz o faktycznej (rzeczywistej) godzinie powrotu.

Przykład:
Pracownik miał powrócić z delegacji o godz. 19.00 (pracownik pracuje w godzinach 8.00–16.00). Następnego dnia rozpoczyna pracę o godz. 8.00. Z powodu awarii trakcji pociąg dojechał jednak do miejscowości zakończenia podróży dopiero o godz. 23.00. Jaki ma to wpływ na kwestie związane z czasem pracy, przy założeniu, że spóźnienie nie by...