Orzecznictwo: Postępowanie karne to wystarczający powód zwolnienia pracownika

Zasadność przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę polegającej na utracie zaufania pracodawcy w związku z wszczęciem wobec pracownika postępowania karnego powinna być oceniana na podstawie okoliczności znanych w dacie dokonania wypowiedzenia, zaś zdarzenie późniejsze, w tym umorzenie postępowania karnego lub uniewinnienie zwolnionego pracownika, nie przesądzają o niezasadności wypowiedzenia.

Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie: SN Zbigniew Myszka, SA Jolanta Pietrzak (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 stycznia 2008 r. sprawy z powództwa Piotra L. przeciwko Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „P.” w K. o przywrócenie do pracy, na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi z dnia 13 lutego 2007 r. [...] uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 15 listopada 2006 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Kutnie przywrócił powoda Piotra L. do pracy w pozwanej Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „P." w K. na dotychczasowe warunki pracy i płacy, nadto nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa-Kasy Sądu Rejonowego w Kutnie kwotę 150 zł tytułem wydatków poniesionych w sprawie. Swoje rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych. Powód Piotr L. był zatrudniony w Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „P." w K. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 1 grudnia 1990 r., ostatnio na stanowisku kierownika Zakładu Obsługi Technicznej. Nadto do 18 czerwca 1997 r. pełnił funkcję członka zarządu do spraw ciepłownictwa. W dniu 26 lutego 1998 r. pracodawca wypowiedział powodowi umowę o pracę wskazując jako przyczynę utratę zaufania do pracownika na stanowisku kierowniczym w związku z toczącymi się postępowaniami karnymi i ustaleniami organów kontrolnych spółdzielni. Oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę podpisało dwóch członków zarządu: Józef F. i Andrzej N.

W dniu 12 września 1997 r. na skutek zawiadomienia skierowanego przez Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w K. wszczęto przeciwko powodowi dochodzenie w sprawie o przestępstwo z art. 2 § 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r., polegające na zatajeniu okoliczności mających szczególne znaczenie dla warunków przetargu, o czym powiadomiono przewodniczącego rady nadzorczej spółdzielni. W dniu 22 stycznia 1998 r. akta dochodzenia w celu sporządzenia aktu oskarżenia przekazano do Prokuratury Rejonowej w K. Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 5 maja 1998 r. postępowanie w zakresie wymienionego czynu zostało umorzone wobec braku ustawowych znamion czynu zabronionego.

Na posiedzeniu komisji rewizyjnej rady nadzorczej spółdzielni w dniu 27 listopada 1996 r. ustalono, iż budzą wątpliwości w sprawie zakupu zaworów termostatycznych H. takie okoliczności jak data zawarcia umowy - 1993 r. oraz termin pierwszej dostawy - 1995 r. W dniu 26 lutego 1998 r. do pozwanej spółdzielni wpłynął protokół polustracyjny z kontroli przeprowadzonej przez Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych RP w W. W protokole pośród uchybień wskazano na zakup bez przetargu zaworów termostatycznych firmy H. w 1995 r. oraz datę podpisania umowy - 20 listopada 1993 r.

Pismem z dnia 17 sierpnia 1998 r. - w odpowiedzi na pismo prezesa pozwanej spółdzielni - Prokurator Rejonowy w K. udzielił informacji co do toczących się przeciwko powodowi postępowań karnych. W dniu 13 października 1997 r. prezydium rady nadzorczej pozwanej spółdzielni złożyło zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez powoda oraz innych członków zarządu, podpisane przez - między innymi - Józefa F. Kwestia z tym związana nie była przedmiotem obrad całej rady nadzorczej. Na skutek ustnego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa zostało wszczęte przeciwko powodowi kolejne postępowanie. Zarzuty stawiane powodowi w jego toku pokrywały się częściowo z zawiadomieniem z dnia 13 października 1997 r. skierowanym przez prezydium rady nadzorczej pozwanej spółdzielni. Postępowanie zakończyło się uniewinnieniem powoda od popełnienia dwóch z zarzucanych mu czynów, jeśli natomiast chodzi o trzeci zarzucany czyn to doszło do jego przedawnienia.

Powód został zatrudniony przez prezesa zarządu Marię K., która była prezesem przez 7 lat i miała pełne zaufanie do powoda jako pracownika z uwagi na prawidłowe i nowatorskie wykonywanie przez niego obowiązków pracowniczych. Od czerwca 1997 r. do lutego 1998 r. prezesem zarządu był Jerzy L. Pomimo wiedzy o toczących się w stosunku do powoda postępowaniach karnych, z powodu dobrej współpracy, nie stracił on zaufania do powoda. Po odwołaniu Jerzego L. prezesem zarządu został Józef F. Od 1996 r. dochodziło do sytuacji konfliktowych pomiędzy zarządem spółdzielni a radą nadzorczą. Powód posiada wykształcenie wyższe techniczne, ukończył Politechnikę S. między innymi na kierunku Siłownie Cieplne. W okresie pracy w pozwanej spółdzielni podejmował się wielu nowatorskich (na koniec lat 90-tych) rozwiązań polegających na montażu automatyki pogodowej i zaworów termostatycznych. Wykonywał swoje obowiązki sumiennie i starannie ciesząc się poparciem kolejnych zarządów oraz członków spółdzielni. Jego działania przyniosły korzyści w oszczędnościach energii cieplnej dla spółdzielni.

Sąd Rejonowy ocenił, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy nie budzi wątpliwości i nie był kwestionowany przez strony. Wszelkie dowody w sprawie przeprowadzone zostały na wniosek strony powodowej lub z urzędu we wstępnej fazie postępowania. Strona pozwana nie zgłosiła żadnych wniosków dowodowych i zdaniem Sądu nie wykazała ani zasadności rozwiązania z powodem umowy o pracę, ani niemożności czy niecelowości przywrócenia go do pracy. Jednocześnie pozwana spółdzielnia w żaden sposób nie kwestionowała dowodów zgłoszonych przez powoda i przeprowadzonych w toku postępowania. Na tle tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie. W motywach Sąd zwrócił w pierwszej kolejności uwagę na ciężar dowodu w przedmiotowym postępowaniu i podkreślił, iż to pracodawcę obciąża dowód prawdziwości i zasadności przyczyny rozwiązania umowy o pracę. W ocenie Sądu strona pozwana nie wykazała prawdziwości przyczyny wypowiedzenia powodowi umowy o pracę, a sama przyczyna jest mało konkretna i nieprecyzyjna. Oświadczenie o wypowiedzeniu bowiem w żaden sposób nie precyzuje, o jakie postępowania karne chodzi i jakie ustalenia organów spółdzielni wpłynęły na utratę zaufania do powoda. Bezsporne jest, iż w stosunku do powoda toczyły się dwa postępowania karne: jedno na skutek zawiadomienia złożonego przez Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej (umorzone wobec braku znamion czynu zabronionego) oraz drugie na skutek zawiadomienia z dnia 13 października 1997 r. podpisanego przez jedną z osób, które następnie podpisały oświadczenie o wypowiedzeniu. Co do ustaleń organów spółdzielni to jedynie z odpowiedzi na pozew wynika, iż chodzi o wystąpienie rady nadzorczej z dnia 27 listopada 1996 r. oraz protokół lustracyjny doręczony spółdzielni w dniu 26 lutego 1998 r., a więc w dacie złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę powodowi. Inne ewentualne ustalenia nie zostały przedstawione przez stronę pozwaną.

Sąd Rejonowy, odwołując się do uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z 9 grudnia 1998 r., I PKN 498/98 (OSNAPiUS 2000 nr 3, poz. 104), stwierdził, że przyczyna wypowiedzenia jaką jest utrata zaufania zawiera w sobie elementy subiektywne, powodujące, że pracodawca (w tym przypadku członkowie zarządu) nie może już obdarzyć pracownika niezbędnym do dalszej współpracy zaufaniem i właśnie z tego powodu wymaga ona „kwestii dowodowych” związanych z przesłuchaniem danych osób. Jest to tym bardziej istotne, gdy przyczyna wypowiedzenia jest nieprecyzyjna, a okoliczności ujawnione w toku postępowania wskazują na wyłącznie subiektywną ocenę pracodawcy w stosunku do powoda. Jednakże pomimo elementów subiektywnych leżących w sferze motywacji pracodawcy utrata zaufania musi mieć jednocześnie swe obiektywne podłoże wyrażające się w określonym stanie faktycznym, powodującym, iż pracodawca w realiach danej sprawy mógł utracić zaufanie do pracownika. W ocenie Sądu Rejonowego nie można wymagać od pracodawcy, aby oczekiwał na prawomocne zakończenie postępowania karnego, zwłaszcza, gdy dotyczy to osób na stanowisku kierowniczym. Z drugiej jednak strony nie można również zupełnie oderwać się od ewentualnego wyniku postępowania karnego lub przyczyn jego wszczęcia i oparcia ich na obiektywnych przesłankach. Nie do zaakceptowania jest bowiem, zdaniem Sądu, sytuacja, gdy wobec pracownika zostaje wszczęte postępowanie karne na podstawie np. fałszywego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, w celu wyłączn...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »