Zwolnienia okolicznościowe

Zwolnienia okolicznościowe z tytułu określonych zdarzeń rodzinnych są płatnymi zwolnieniami zobowiązku świadczenia pracy w określonym przez pracownika terminie, który nie może być jednak całkowicie dowolny, ale musi być związany z wystąpieniem zdarzenia powodującego powstanie prawa dotego zwolnienia.

Przepis § 15 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania zwolnień od pracy (Dz. U. Nr 60, poz. 281 oraz z 2007 r. Nr 227, poz. 1678) zobowiązuje pracodawcę do zwolnienia od pracy pracownika na czas określony w tym przepisie w związku z określonymi okolicznościami rodzinnymi.

Obowiązek udzielenia płatnego zwolnienia okolicznościowego występuje w razie:

• ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy – w wymiarze 2 dni;
• ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką – w wymiarze 1 dnia.

Przykład:
Czy pracownicy przysługuje zwolnienie z powodu śmierci ojca jej konkubenta?
Zwolnienie to może przysługiwać z tego tytułu tylko wówczas, gdy ojciec konkubenta pozostawał na utrzymaniu pracownicy lub pod jej bezpośrednią opieką. Nie jest tutaj wymagane spełnienie warunku wspólnego zamieszkiwania.

Nie ma narzuconego przez przepisy powszechne obowiązku przedstawienia dokumentu uprawniającego do zwolnienia. Pracodawca może zatem w ogóle nie żądać zaświadczenia, tylko poprzestać na oświadczeniu pracownika, że dane wydarzenie miało miejsce albo nastąpi. W praktyce dokumenty takie są wymagane.

Może to być każdy dokument, z którego wynika, że dane zdarzenie miało miejsce. Pracownik, składając wniosek o udzielenie zwolnienia, zwykle nie ma jeszcze jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego daną sytuację. W takich przypadkach zobowiązuje się do przedstawienia tego dokumentu w terminie późniejszym, niezwłocznie po jego uzyskaniu.

Przykład:
Żona jednego z pracowników niedługo ma termin porodu. Będą to bliźniaki. Ile w związku z tym ojcu dzieci przysługuje okolicznościowego zwolnienia z tego tytułu?
W takiej sytuacji pracownikowi i tak przysługują tylko 2 dni zwolnienia okolicznościowego. Jego celem jest bowiem ułatwienie załatwienia formalności związanych z porodem, których ilość praktycznie nie zwiększa się w sytuacji, gdy pracownikowi urodzi się więcej niż jedno dziecko.

Zwolnienie w związku z urodzeniem się dziecka przysługuje tylko ojcu dziecka. Matka dziecka od dnia porodu wykorzystuje urlop macierzyński, do którego dwóch dni z tytułu urodzenia się dziecka nie dolicza się.

W razie ś...