Normy czasu pracy

Pytanie: Stosowanie jakich norm czasu pracy przewidują przepisy?

Odpowiedź

Norma czasu pracy przewidziana w Kodeksie pracy (k.p.) to 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w tygodniu. Takie normy czasu pracy obowiązują także pracowników zatrudnionych w części wymiaru czasu pracy i pracowników pracujących w systemach równoważnego czasu pracy.

Za normę czasu pracy można uznać maksymalny dobowy lub tygodniowy (a konkretnie średnio tygodniowy) wymiar czasu pracy w stosowanym systemie czasu pracy.

Jak wskazuje art. 129 k.p., czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, z zastrzeżeniem art. 135-138, 143 i 144 k.p. Przepisy te wskazują na możliwość stosowania wydłużeń czasu pracy w zakresie doby oraz niekiedy również tygodnia. Nie oznacza to jednak, że wymienione przepisy tworzą odrębną normę czasu pracy. Pozwalają one jedynie na stosowanie dobowych wydłużeń czasu pracy w granicach w nich zakreślonych w ramach przyjętego okresu rozliczeniowego czasu pracy. Wydłużenia muszą jednak nadal muszą być powiązane ze wskazanymi wyżej normami czasu pracy w taki sposób, by poprzez skracanie czasu pracy w innych dniach okresu rozliczeniowego lub przewidywanie większej liczby dni wolnych pracownik nadal pracował średnio 40 godzin w tygodniu.

Norma 8-godzinna obowiązuje także osoby zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy. Tutaj ściśle należy odróżnić pojęcie „norma czasu pracy” od  pojęcia „wymiar czasu pracy”. To drugie (1/2 etatu, 25 proc. pełnego wymiaru czasu pracy itp.) wskazuje na liczbę godzin, jaką dana osoba powinna przepracować zgodnie z umową o pracę. Norma czasu pracy z art. 129 k.p. jednak pozostaje, co wynika m.in. z postanowienia zawartego w art. 151 § 5 k.p. (strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pr...