Czas minimalnego wypoczynku dobowego

Pytanie: Czy minimalny wypoczynek przysługuje w każdym systemie czasu pracy?

Odpowiedź

Minimalny wypoczynek dobowy jest uprawnieniem pracowniczym, które jest niezależne od systemu czasu pracy w jakim wykonuje pracę pracownik. W niektórych systemach czasu pracy, ze względu na ich swoistą konstrukcję będzie jedynie przysługiwał w innym przedziale czasowym.

Minimalny wypoczynek dobowy (co najmniej 11 godzin nieprzerwanego czasu w żaden sposób nie związanego z wykonywaniem czynności na rzecz pracodawcy, który to czas musi przypadać w całości w ramach doby pracowniczej, czyli 24 kolejnych godzin, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy) swoiście ogranicza czas możliwych dobowych obciążeń pracownika pracą. Łączny czas pracy (praca „zwykła” oraz godziny nadliczbowe) i czas pełnionego dyżuru nie mogą przekraczać bowiem 13 godzin (13 godzin + 11 godzin minimalnego wypoczynku daje 24 godziny, czyli dobę).

Przykładowo, pracownik zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy po 8 godzinach pracy może pełnić dyżur jeszcze przez 5 godzin. Jeżeli jednak pracownik świadczy pracę w systemie równoważnego czasu pracy i w danym dniu pracuje 12 godzin (maksymalne dobowe wydłużenie czasu pracy w systemie „zwykłego” równoważnego czasu pracy) to dyżur po pracy mógłby pełnić jedynie przez godzinę.

Na tym przykładzie widać konsekwencje stosowania systemów czasu pracy przewidujących dobowe wydłużenia czasu pracy – wydłużenie zawsze skutkować będzie ograniczeniem możliwości zlecania pracownikowi dodatkowych obowiązków (dyżur) lub dodatkowej pracy (nadgodziny z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy). Nie dotyczy to tylko wyjątkowych sytuacji, jakimi jest konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, gdyż w takim przypadku wypoczynek dobowy może zostać skrócony, przy zapewnieniu równoważnego okresu wypoczynku do końca przyjętego okresu rozliczeniowego).

Podobne skutki wystąpią w razie wprowadzenia przerywanego czasu pracy (przerwa w ciągu dnia pracy pracownika przedzielająca godziny pracy na dwie części; przerwa nie może być dłuższa niż 5 godzin). Przy maksymalnej możliwej przerwie i wymiarze dziennym pracy...