Urlop bezpłatny – podstawowe informacje

Urlop bezpłatny jest przerwą w wykonywaniu zatrudnienia, podczas której – mówiąc najogólniej - pracownik jest zwolniony z obowiązku wykonywania pracy, zaś pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia.

Co do zasady, okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (jest to np. okres zatrudnienia, od którego zależy długość wypowiedzenia umowy o pracę). Przepisy przewidują jednak kilka sytuacji, w których okres urlopu bezpłatnego podlega wliczeniu do stażu pracy. Dotyczy to np. pracowników młodocianych uczących się w szkole dla pracujących (pracodawca jest obowiązany na wniosek młodocianego, ucznia szkoły dla pracujących, udzielić mu w okresie ferii szkolnych urlopu bezpłatnego w wymiarze nieprzekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy).

Pracownik podczas urlopu bezpłatnego nie powinien świadczyć pracy na rzecz swojego pracodawcy w tym samym zakresie co dotychczas. Nie istnieje w tym zakresie żaden zakaz, ale taka sytuacja może być niekiedy kwalifikowana jako pozorność udzielenie urlopu. Zwróćmy w tym zakresie uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z 16 lipca 2009 r., II PK 13/09 (LEX nr 533099; podobne stanowisko SN wyrażał w kilku innych wyrokach). „Z uwagi na to, że urlop bezpłatny jest okresem zawieszenia praw i obowiązków stron stosunku pracy, to ustalenie faktyczne o wykonywaniu przez pracownika w tym czasie czynności należących do jego obowiązków wynikających z umowy o pracę, prowadzi do konieczności oceny umowy o urlop bezpłatny - przy uwzględnieniu dyrektyw wykładni z art. 65 k.c. - pod kątem jej pozo...