Odstąpienie od umowy o dzieło przez zamawiającego w przypadku niewadliwego wykonywania dzieła

Zamawiający dzieło może zadecydować jednostronnie ozakończeniu wykonywania działa. Odstąpienie od umowy przez niego dokonane nie wymaga uzasadnienia, może nastąpić do chwili ukończenia dzieła.

Przepisy Kodeksu cywilnego dają zamawiającemu dzieło prawo do odstąpienia od umowy o dzieło. Stać się tak może w następujących sytuacjach odnoszących się do przyjmującego zamówienie:

• jeżeli przyjmujący zamówienie wykonuje dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin; po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie (art. 636 k.c.);
• jeżeli dzieło ma wady, zamawiający może żądać ich usunięcia, wyznaczając w tym celu przyjmującemu zamówienie odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu nie przyjmie naprawy; przyjmujący może odmówić naprawy, gdyby wymagała nadmiernych kosztów; gdy wady usunąć się nie dadzą albo gdy z okoliczności wynika, że przyjmujący zamówienie nie zdoła ich usunąć w czasie odpowiednim, zamawiający może od umowy odstąpić, jeżeli wady są istotne; jeżeli wady nie są istotne, zamawiający może żądać obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku; to samo dotyczy wypadku, gdy przyjmujący zamówienie nie usunął wad w terminie wyznaczonym przez zamawiającego (art. 637 k.c.).

Przepisy umowy o dzieło nie przewidują wypowiedzenia tej umowy, natomiast regulują możliwość odstąpienia od umowy, czyli złożenia oświadczenia woli, na skutek którego stosunek prawny wygasa od momentu zawarcia umowy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 27 lutego 2001 r., I ACa 981/00, Pr.Gosp. 2002/6/54).

Przesłanką odstąpienia od umowy przez zamawiającego jest znaczne podwyższenie wynagrodzenia kosztorysowego (art. 631 k.c.) powstałe na skutek sytuacji wskazanych w art. 629 i 630 k.c.

Dwie pierwsze wymienione grupy sytuacji powiązane są z określonymi działaniami lub zaniechaniami po stronie wykonawcy dzieła. Kolejna wynika z nieprzewidzianych sytuacji, które powodować mogą znaczne zmniejszenie ekonomicznego uzasadnienia dla kontynuowania umowy przez zamawiającego.

Kodeks cywilny w art. 644 daje jednak zamawiającemu prawo do odstąpienia od umowy bez konieczności wykazywania nieprawidłowości po stronie przyjmującego zamówienie. Zgodnie z tym przepisem dopóki dzieło nie zostało ukończone, zamawiający może w każdej chwili odstąpić od umowy, płacąc umówione wynagrodzenie. Jednakże w takim wypadku zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła.

W trakcie wykonywania dzieła sytuacja zamawiającego dzieło może ulec zmianie (utrata kontraktu, z którego realizacją związane było zamówienie określonego dzieła, zmiana sytuacji rynkowej itp.). Przepisy przewidu...