Miejsce parkowania samochodu służbowego a odliczenie VAT

Z uzasadnienie: Przejazdy z miejsca garażowania czy przechowywania samochodu (czyli miejsca zamieszkania) do siedziby Spółki, czy też do klientów, związane są realizacją celu służbowego, czyli związane są wyłącznie z prowadzoną przez wnioskodawcę działalnością gospodarczą. W opinii Sądu parkowanie samochodu poza siedzibą firmy nie oznacza automatycznie, tak jak to przyjął organ, że samochód nie jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej.

SENTENCJA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dominik Mączyński Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Nikodem (spr.) Sędzia WSA Karol Pawlicki Protokolant: st. sekr. sąd. Joanna Świdłowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 września 2015 r. sprawy ze skargi [...]sp. z o.o. w [...] na interpretację indywidualną Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług I. uchyla zaskarżoną interpretację; II. zasądza od Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony Dyrektora Izby Skarbowej w [...] na rzecz skarżącej spółki kwotę [...],- zł ([...]złotych [...]) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE
W dniu [...] maja 2014 r. A Sp. z o.o. z siedzibą w [...] złożyła wniosek do Ministra Finansów, działającego przez organ upoważniony - Dyrektora Izby Skarbowej w [...], o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z użytkowaniem przez Spółkę samochodów osobowych.

Przedstawiając zdarzenie przyszłe Spółka wskazała, że jest czynnym podatnikiem VAT, prowadzącym działalność gospodarczą, której podstawowym przedmiotem jest m.in. sprzedaż sadzeniaków odmian ziemniaka stworzonych przez spółkę B (spółka matka z siedzibą w[...]), na polskim rynku.

W związku z przedmiotem działalności spółki i koniecznością stałego przemieszczania się przez pracowników skarżącej na pola upraw sadzeniaka, tak by móc kontrolować stan upraw i realizować ochronę prawną ziemniaków stworzonych przez B oraz realizować uzgodnienia z klientami, spotykać się ze współpracującymi ze skarżącą hodowcami, podpisywać i realizować umowy licencyjne, czy też by móc pobierać próbki ziemniaków do badań laboratoryjnych, spółka korzysta z pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 2 pkt 34 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm. zwanej dalej ustawą o VAT). Wskazano przy tym, że pojazdy samochodowe wykorzystywane przez pracowników skarżącej to dwa samochody osobowe, posiadające homologację ciężarową, których masa całkowita nie przekracza 3,5 tony, a których ładowność jest większa niż 500 kg i które posiadają więcej niż 3 miejsca siedzące. Kolejne dwa samochody użytkowane przez pracowników spółki to samochody osobowe, nie posiadające homologacji ciężarowej. Ostatnim, piątym pojazdem samochodowym, jest samochód ciężarowy (z odpowiednią homologacją ciężarową), który posiada kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu. Potwierdzeniem dla spełnienia powyższych wymagań jest dodatkowe badanie techniczne przeprowadzone przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzone zaświadczeniem wydanym przez tę stację oraz adnotacja w dowodzie rejestracyjnym potwierdzająca spełnienie powyższych wymagań. Skarżąca zaznaczyła również, że w przyszłości nie wyklucza zakupu innych samochodów, które posiadają jedną/kilka powyższych cech. Zaznaczono przy tym, że wszystkie wyżej wymienione pojazdy samochodowe użytkowane są przez skarżącą na podstawie zawartych przez nią umów leasingu operacyjnego.

Skarżąca w związku z wejściem dnia 1 kwietnia 2014 roku ustawy z dnia 7 lutego 2014 roku o zmianie ustawy o ustawie o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 312), na podstawie art. 86a ust. 12 oraz ust. 15 ustawy o VAT dokonała zgłoszenia powyższych pięciu pojazdów samochodowych na druku VAT-26, informując właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego, że od dnia 1 kwietnia 2014 r. pojazdy te są wykorzystywane wyłącznie do prowadzonej przez nią działalności gospodarczej.

Ponadto Spółka wskazała, że jej pracownicy operują na obszarze całego kraju, ze szczególnym uwzględnieniem Polski północnej. Spółka, co wynika z umowy zawartej z właścicielem nieruchomości, w której ma swoje biuro, nie ma prawnej możliwości parkowania samochodów na terenie należącym do wynajmującego poza godzinami pracy czy w dni wolne, bowiem umowa zawarta z właścicielem nieruchomości, mająca na uwadze względy bezpieczeństwa oraz charakter nieruchomości, na terenie której znajduje się przedmiot najmu, zabrania parkowania pojazdów przez pracowników skarżącej, z tym że dozwolone jest parkowanie wyłącznie w dni pracujące, w godzinach od 7:00 do 18:00.

Skarżąca zaznaczyła także, że zabrania swoim pracownikom wykorzystywania pojazdów samochodowych w celach prywatnych. Zakaz ten wynika przy tym z podpisanych z pracownikami umów o używaniu i przechowywaniu samochodów służbowych. Zgodnie z tymi umowami obowiązuje w spółce całkowity zakaz użytku samochodu służbowego do celów prywatnych. Ponadto, z umów tych wynika obowiązek prowadzenia przez pracowników ewidencji przebiegu pojazdu [dalej także jako "ewidencja", "EPP"], w umowach opisany jest przy tym szczegółowo sposób prowadzenia ewidencji, zasady zdawania EPP celem potwierdzenia autentyczności wpisu osoby kierującej pojazdem. Powyższe umowy określają także obowiązek prowadzenia EPP jako jeden z podstawowych obowiązków pracowniczych danego pracownika.

W ocenie skarżącej niezmiernie istotnym elementem gwarantującym bezpieczeństwo spółki jest zapis zawarty w umowach używania i przechowania samochodu służbowego stanowiący, że pracownik przyjmuje do wiadomości, że pojazd jest mu powierzony wyłącznie do wykonywania obowiązków służbowych, w związku z czym pracodawcy przysługuje pełne odliczenie podatku od towarów i usług zawartego we wszelkich wydatkach eksploatacyjnych, w tym związanych z nabyciem paliwa do napędu powierzonego pojazdu. Użycie przez pracownika pojazdu do celów prywatnych oznacza powstanie szkody u pracodawcy w postaci nieodliczonego podatku od towarów i usług. Skarżąca i pracownik na podstawie tej umowy ustalają, że nieprowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu lub prowadzenie jej w sposób inny niż określony powyżej, jak również stwierdzenie, że pojazd był wykorzystany w celach prywatnych, skutkować będzie obciążeniem pracownika kwotą w wysokości wynikłej dla pracodawcy z tego faktu szkody, na którą składa się w szczególności: kwota ewentualnie nienależnie odliczonego podatku od towarów i usług na podstawie ustawy o VAT, kwota odsetek od zaległości podatkowych z tego tytułu, kwota wynagrodzenia doradców prawnych pracodawcy (doradców podatkowych i innych osób wykonujących wolny zawód) wypłaconych w związku z obowiązkiem skorygowania deklaracji podatkowych oraz reprezentacją w trakcie kontroli podatkowej/postępowania podatkowego u pracodawcy związanego z nieprawidłowym użytkowaniem samochodu lub nieprawidłowym prowadzeniem ewidencji. Taka szkoda bowiem, jako szkoda wyrządzona umyślnie pracodawcy, może być dochodzona przez spółkę w pełnej wysokości od pracownika. Skarżąca zaznaczyła, że w ten sposób wyklucza nawet potencjalną możliwość użytku samochodu służbowego do celów niezwiązanych z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, bowiem sankcja za niestosowanie się do zakazu użytkowania samochodu do celów służbowych skutkować będzie obciążeniem pracownika całkowitym kosztem szkody z tego tytułu powstałej u pracodawcy, w tym również sankcji wynikającej z ustawy Kodeks karny skarbowy.

Zaznaczono także, że pracownicy spółki używający pojazdy służbowe przeszli zewnętrzne szkolenie prowadzone przez doradcę podatkowego z zakresu zasad prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, skutków prowadzenia jej niezgodnie z zasadami określonymi przepisami ustawy o VAT, odpowiedzialności materialnej pracowników za mienie powierzone oraz zasad obciążania pracowników za ewentualną szkodę powstałą u pracodawcy w związku z niewłaściwym użyciem pojazdu służbowego, czy też niepoprawnym prowadzeniem ewidencji przebiegu pojazdu. Powyższa umowa nakłada także na pracowników obowiązek przechowywania powierzonego pojazdu w bezpiecznym miejscu przeznaczonym do postoju samochodów, w tym w szczególności w takim jak parking strzeżony oraz garaż, w tym garaż wielostanowiskowy. Ponieważ jednak skarżąca nie ma możliwości przechowywania samochodów w miejscu swojej siedziby, co wynika z umowy zawartej z wynajmującym, oraz biorąc pod uwagę, że jej pracownicy wykonują pracę mobilnie, odwiedzając klientów oraz hodowców, jak również uwzględniając fakt zamieszkiwania pracowników w różnych częściach kraju i brak technicznej możliwości odbioru pojazdu samochodowego z miejsca siedziby spółki, pracownicy mają obowiązek przechowania powierzonych im pojazdów w miejscu zamieszkania, dbając w ten sposób o powierzone mienie i ponosząc za to mienie odpowiedzialność materialną.

Spółka dokonuje przy tym również sprawdzenia sposobu wykorzystania pojazdów samochodowych poprzez comiesięczną weryfikację zwracanych przez jej pracowników ewidencji przebiegu pojazdu. Nadto, równolegle skarżąca ewidencjonuje jazdy służbowe pracowników w systemie ciągłym (na bieżąco) w formie kart podróży służbowych (delegacje), gromadząc dane dotyczące np. miejsc, w których pracownik przebywał oraz weryfikując miejsca zakupu paliwa do samochodów, kontrolując w ten sposób zasadność ponoszonych wydatków oraz potwierdzając fakt służbowego wykorzystania pojazdów samochodowych.

Skarżąca wskazała ponadto, iż określenie sposobu wykorzystania pojazdów samochodowych znalazło również swój wyraz w aktualnej polityce rachunkowości stosowanej przez spółkę, który to dokument zawiera również opis zasad wykorzystywania pojazdów samochodowych u skarżącej. Zasady używania samochodów służbowych uregulowane są kompleksowo w indywidualnych umowach z pracownikami. Na podstawie zawartych umów o używaniu i przechowywaniu samochodów służbowych, pracownicy skarżącej są, na jej żądanie, zobowiązani do natychmiastowego zwrotu pojazdu, jeżeli ma on być przedmiotem umowy wynajmu w ramach wypożyczalni samochodów prowadzonej przez pracodawcę. U skarżącej obowiązuje bowiem regulamin wynajmu samochodów, będących w posiadaniu spółki, na podstawie którego pojazdy samochodowe mogą być przedmiotem wynajmu wobec osób trzecich, ale również mogą zostać wynajęte pracownikom spółki, na zasadach określonych w regulaminie oraz cenniku wynajmu samochodów. Pracownik ma zatem również prawo do najmu pojazdu w ramach wypożyczalni samochodów prowadzonej przez pracodawcę na zasadach określonych w regulaminie wynajmu samochodów zgodnie z obowiązującym cennikiem. Zaznaczono przy tym, że stosowane przez skarżącą ceny wynajmu określone są w cenniku wynajmu samochodów i spełniają one, warunki określone w art. 32 ustawy o VAT, a więc mają one charakter rynkowy, co było potwierdzone stosownym porównaniem cen obwiązujących na rynku lokalnym. Pracownik skarżącej może zatem zgłosić chęć wykorzystania samochodu, usługa taka będzie wówczas opodatkowania podatkiem VAT i jej wykonanie potwierdzone będzie fakturą VAT. Zaznaczono przy tym, że wynajem samochodów nie jest wyłącznym przedmiotem działalności gospodarczej skarżącej, lecz aktualnie procedowana jest zmiana umowy spółki, która wprowadzi stosowny kod według Polskiej Klasyfikacji Działalności do umowy spółki w zakresie wynajmu pojazdów samochodowych.

Skarżąca wskazała również, że wynajem pojazdów samochodowych jako usługa opodatkowana na zasadach ogólnych określonych w ustawie o VAT podlega opodatkowaniu stawką 23% i oznacza, że samochody będące przedmiotem wynajmu są wykorzystane nadal wyłącznie do działalności gospodarczej. Fakt użycia pojazdu samochodowego w tym czasie podlega odpowiedniemu udokumentowaniu w ewidencji przebiegu pojazdu zgodnie z przepisami ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2014 roku. W sytuacji wynajmu komercyjnego osobie trzeciej niebędącej pracownikiem, odpowiedni wpis w EPP dokonywany będzie przez spółkę zgodnie z wymogami ustawy o VAT. Osoby trzecie oraz pracownicy skarżącej regulować będą należności wynikające z usługi wynajmu wykonanej przez skarżącą gotówką lub przelewem. Wykluczone jest dokonywanie jakichkolwiek potrąceń w tym zakresie.

Uzupełniając wniosek o wydanie interpretacji skarżąca wskazała, że pojazdy samochodowe wykorzystywane obecnie w prowadzonej działalności gospodarczej to samochody osobowe, o których mowa w art. 2 pkt 34 ustawy o VAT, czyli są to pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej macie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Zaznaczono przy tym, że tylko jeden wykorzystywany przez spółkę do prowadzonej działalności gospodarczej samochód marki [...]stanowi pojazd samochodowy inny niż samochód osobowy, który zarazem posiada kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu (art. 86a ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT).

Wobec powyższego, zdaniem wnioskodawcy, spełnione zostały warunki określone przez ustawodawcę w art. 86a ust. 10 ustawy o VAT, a [...] jest pojazdem samochodowym, innym niż samochód osobowy, który posiada kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu zgodnie z art. 86a ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT, wobec czego zgodnie z art. 86a ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT konstrukcja tego pojazdu wyklucza jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

Przedmiotowe, wyżej wymienione pojazdy, nie są konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, wobec czego nie spełniają warunków określonych w art. 86a ust. 3 pkt 1 b) ustawy o VAT.

Wnioskodawca również wskazał, że przedmiotem zapytania są wszelkie wydatki związane z użytkowaniem ww. pojazdów samochodowych użytkowanych przez Spółkę określone w art. 86a ust. 2, to jest w szczególności:

• wydatki od nabycia tych pojazdów po zakończeniu leasingu oraz nabycia lub importu ich części składowych;
• wydatki związane z używaniem tych pojazdów na podstawie umowy leasingu;
• wydatki związane z nabyciem lub importem paliw silnikowych oraz oleju napędowego, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, wydatki związane z usługami naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz wydatki związane z nabyciem innych towarów i usług związa...