Zwrot nadpłaty podatku na wniosek spadkobiercy

Mając na uwadze, że na podstawie art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej spadkobiercy podatnika przejmują wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy oraz że prawo do stwierdzenia i zwrotu nadpłaty ma charter majątkowy, wszczęcie postępowania w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty podatku powstałej za życia spadkodawcy może nastąpić po jego śmierci na wniosek spadkobiercy - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Izabela Kucznerowicz Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Wolna - Kubicka Sędzia WSA Dominik Mączyński (spr.) Protokolant: st. sekr. sąd. Joanna Świdłowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 listopada 2014 r. sprawy ze skargi [...] na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych w PIT-36 za 2007 r.:

I. uchyla zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w [...] z dnia [...] r. Nr [...];
II. stwierdza, że postanowienia wymienione w punkcie pierwszym nie podlegają wykonaniu do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku;
III. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w [...] na rzecz skarżącej kwotę [...] zł (słownie: [...] złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

W dniu [...].01.2014 r. do Urzędu Skarbowego w T. wpłynął wniosek A, reprezentowanej przez pełnomocnika, o stwierdzenie na podstawie art. 75 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (dalej: "Ordynacja podatkowa"), zgodnie z deklaracją PIT-36 za 2007 r., nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych w kwocie [...] zł i dokonanie zwrotu podatku wraz z należnymi odsetkami. Do wniosku pełnomocnik Strony załączył:

- postanowienie Sądu Rejonowego w T. z dnia [...].02.2010 r. sygn. akt [...] stwierdzające, że spadek po B, na podstawie ustawy nabyły wprost żona C i córka A, po 1/2 części spadku każda z Nich,

- korektę zeznania podatkowego zmarłego B o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym za 2007 r. (PIT-36).

W uzasadnieniu wniosku pełnomocnik Podatniczki wskazał, że treść wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 09.06.2011 r. sygn. akt I SA/Po 148/11 i następnie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26.07.2013 r. sygn. akt II FSK 2378/11 w pełni uzasadnia wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, bez potrzeby przytaczania powołanych tam wywodów prawnych na okoliczność wymagalności przychodu należnego.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w T., postanowieniem z dnia [...].02.2014 r. Nr [...], wydanym na podstawie art. 165a Ordynacji podatkowej, odmówił A wszczęcia postępowania w sprawie o stwierdzenie nadpłaty w kwocie [...] zł wraz z odsetkami w podatku dochodowym od osób fizycznych B w PIT-36 za 2007 r.

Zdaniem organu podatkowego pierwszej instancji z art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej wynika, że to podatnik, a nie jego spadkobierca, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty, jeżeli zakwestionuje zasadność wpłaconego podatku. W konsekwencji, w ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w T., w przedmiotowej sprawie żądanie zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną.

A nie zgodziła się z powyższym rozstrzygnięciem i w złożonym przez jej pełnomocnika zażaleniu z dnia [...].03.2014 r. zaskarżyła wyżej wymienione postanowienie organu podatkowego pierwszej instancji w całości.

Pełnomocnik Podatniczki wskazał, że nieprawidłowo odmówiono wszczęcia postępowania w sprawie, jakby nie zauważono, że wnioskodawcą w tej sprawie nie jest podatnik a spadkobierca podatnika. Zatem, wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku powinien być rozpatrzony w trybie art. 97 i nast. Ordynacji podatkowej. W ocenie pełnomocnika Podatniczki, organ podatkowy winien wezwać Stronę do ewentualnego uzupełnienia braków jeśli takowe uniemożliwiają wydanie decyzji. Organ podatkowy jest bowiem zobowiązany do wszechstronnego merytorycznego wyjaśnienia stanu faktycznego i samo błędne lub nieprecyzyjne wskazanie podstawy prawnej złożenia wniosku nie dyskwalifikuje go, lecz co najmniej zobowiązuje organ do wezwania do uzupełnienia braków. W konsekwencji, postępowanie w tego typu sprawie winno toczyć się w trybie art. 97-106 Ordynacji podatkowej, co samo przez się nie przesądza o prawidłowości wydanego w sprawie postanowienia. W konsekwencji, pełnomocnik A wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i rozpoznanie zażalenia w trybie art. 226 § 1 w zw. z art. 239 Ordynacji podatkowej.

Po przeanalizowaniu stanu faktycznego sprawy oraz obowiązujących przepisów prawa, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 w związku z art. 239 Ordynacji podatkowej wydał postanowienie z dnia [...] maja 2014 r. nr [...], którym utrzymał w mocy postanowienie organu podatkowego pierwszej instancji.

W uzasadnieniu powyższego postanowienia organ odwoławczy podniósł, że w dniu [...].04.2008 r. B złożył zeznanie podatkowe (PIT-36) o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2007, w którym wykazał różnicę pomiędzy podatkiem należnym a sumą należnych zaliczek (kwota do zapłaty) w wysokości [...] zł. W zeznaniu tym, B wykazał uzyskanie przychodu z innych źródeł, tj. z tytułu odsetek za zwłokę w zapłacie za akcje D, w wysokości [...] zł. W dniu [...].07.2009 r. B zmarł. Następnie, w dniu [...].01.2014 r. do Urzędu Skarbowego w T. wpłynął wniosek A, spadkobiercy po zmarłym B, o stwierdzenie na podstawie art. 75 Ordynacji podatkowej, zgodnie z deklaracją PIT-36 za 2007 r., nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych w kwocie [...] zł i dokonanie zwrotu podatku wraz z należnymi odsetkami. Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie, rozstrzygnięciu przez organ podatkowy drugiej instancji podlega kwestia, czy Naczelnik Urzędu Skarbowego w T. zasadnie odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2007 r.

Zdaniem organu odwoławczego Naczelnik Urzędu Skarbowego w T. nie miał prawnej możliwości wszczęcia i następnie prowadzenia postępowania w przedmiocie nadpłaty po zmarłym B na podstawie przepisów art. 97-106 Ordynacji podatkowej, gdyż wszczęcie postępowania podatkowego na podstawie ww. przepisów nie może nastąpić na wniosek spadkobiercy. Postępowanie unormowane w art. 97-106 Ordynacji podatkowej nie jest postępowaniem wnioskowym, tzn. nie może być wszczęte na wniosek jakiegokolwiek podmiotu, w tym spadkobiercy. Po śmierci spadkodawcy weryfikacja deklarowanych przez niego zobowiązań podatkowych nie może nastąpić na wniosek spadkobiercy, który co warte podkreślenia, nie ma prawa składania deklaracji podatkowych za zmarłego podatnika.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy organ odwoławczy wskazał, że wniosek A, spadkobiercy po zmarłym B, nie mógł zainicjować postępowania w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty po B. Przepisy Ordynacji podatkowej nie przewidują bowiem prawnej możliwości wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty na wniosek złożony przez spadkobiercę podatnika. Zdaniem organu odwoławczego, A nie miała legitymacji czynnej do wystąpienia na podstawie art. 75 Ordynacji podatkowej z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty. Tym samym, brak możliwości merytorycznego rozpatrzenia wniosku A i w konsekwencji brak prowadzenia w tym przedmiocie postępowania podatkowego, nie dawał podstaw prawnych do występowania do A z jakimikolwiek wezwaniami.

A nie zgodziła się z powyższym rozstrzygnięciem i zaskarżyła je w całości do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, zarzucając mu:

- naruszenie prawa materialnego tj. ustawy z dn. 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, poprzez uznanie, że spadkobierca podatnika nie posiada legitymacji do wystąpienia z przedmiotowym wnioskiem.

Wskazując na powyższy zarzut skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i poprzedzającego je postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania.

W uzasadnieniu powyższej skargi A podniosła, że w uzasadnieniu do rozstrzygnięcia Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu podniesiono te same argumenty prawne co w rozstrzygnięciu organu pierwszej...