Zmiana kwalifikacji umowy przez ZUS - skutki nie tylko dla płatnika

W ostatnich miesiącach obserwujemy nasilone kontrole Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, badające zasadność stosowania umów o dzieło w relacjach pomiędzy wykonawcami a zamawiającymi. Uznanie przez ZUS umowy, nazwanej przez strony umową o dzieło za umowę zlecenia lub podobną do umowy zlecenia rodzi konieczność naliczenia i odprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne - a składki te obciążają nie tylko pracodawcę (czyli zamawiającego) ale również i wykonawcę - ponieważ składki na ubezpieczenie społeczne co do zasady obciążają obie strony umowy (w wysokości określonej ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych).

Nasilenie kontroli spowodowało, że sytuacje zmiany kwalifikacji umowy stały się coraz częstsze, a ofiarami tego stanu rzeczy padają również wykonawcy.

Jeden z nich znalazł się w sytuacji następującej.

Świadczył usługi na rzecz Spółki na podstawie umowy o dzieło, i od kwoty wypłaconych wynagrodzeń nie były potrącane składki ani na ubezpieczenie społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne.

Po kontroli Spółki ZUS wydał decyzję, z której wynika, iż umowa została zakwalifikowana jako umowa o świadczenie usług określona w przepisie art. 750 Kodeksu cywilnego, i w związku z tym kwota wypłaconego wynagrodzenia stanowiła podstawę do naliczenia obowiązkowych składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Decyzja ta nie została zaskarżona, i stała się ostateczna.

Spółka skorygowała rozliczenia i zapłaciła (będąc do tego zobowiązana jako płatnik składek) całość składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Zapłaciła więc składki zarówno za siebie jako pracodawcę, jak i wykonawcę.

Ten ostatni otrzymał od Spółki PIT-8C, w którym wskazano, że uzyskał pr...