WSA. Przedłużenie terminu zwrotu VAT przez organ podatkowy

Z uzasadnienia: Możliwość przedłużenia terminu zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w związku z potrzebą weryfikacji zasadności tego zwrotu m.in. w ramach kontroli podatkowej czy postępowania podatkowego została wprost wyrażona w art. 87 ust. 2 ustawy VAT. Przepis ten nie uzależnia możliwości wydłużenia terminu zwrotu VAT od wykazania przez organ, że zwrot ten był nienależny, ale od uznania, że konieczna jest weryfikacja (sprawdzenie) zasadności tego zwrotu. Nie zawiera natomiast konkretnych przesłanek nakazujących weryfikację zasadności zwrotu. Wystarczy więc powzięta przez organ wątpliwość co do jego zasadności, co w niniejszej sprawie związane było z wszczęciem postępowania wyjaśniającego przez właściwy organ kontroli skarbowej.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Andrzej Błesiński Sędziowie sędzia WSA Ryszard Maliszewski sędzia WSA Wojciech Czajkowski (sprawozdawca) Protokolant referent stażysta Milena Małyszko po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 maja 2015 r. sprawy ze skargi Spółki A na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie przedłużenia terminu dokonania zwrotu podatku od towarów i usług za sierpień 2014 r. oddala skargę

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia "[...]" Naczelnik Urzędu Skarbowego, działając na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), przedłużył Spółce A z siedzibą w O. termin dokonania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w podatku od towarów i usług za sierpień 2014 r.

W uzasadnieniu organ podatkowy wskazał, że Spółka A złożyła w dniu 24 września 2014 r. deklarację dla podatku od towarów i usług VAT-7 za sierpień 2014 r., w której wykazała kwotę podatku do zwrotu na rachunek bankowy, w wysokości 923.778 zł, w terminie 60 dni. W dniu 20 października 2014 r. Urząd Kontroli Skarbowej wszczął wobec Spółki postępowanie kontrolne w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług za sierpień 2014 r. W toku tego postępowania organ ustalił, że dostawcą towarów na rzecz podatnika była m.in. Spółka B z siedzibą w W., od której podatnik nabył towary na łączną kwotę 2.746.952,90 zł. W celu ustalenia, skąd pochodziły te towary i czy został od nich odprowadzony na wcześniejszym etapie obrotu należny podatek od towarów i usług, w dniu 31 października 2014 r. organ kontroli skarbowej wszczął postępowanie również wobec Spółki B. Mając to na uwadze, Naczelnik Urzędu Skarbowego postanowił o przedłużeniu terminu zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, do czasu zakończenia przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej weryfikacji prawidłowości zadeklarowanego przez podatnika rozliczenia podatku VAT za sierpień 2014 r.

W wezwaniu z dnia 8 grudnia 2014 r. do usunięcia naruszenia prawa Spółka, powołując orzecznictwo sądów administracyjnych podniosła, że stosowanie instytucji przedłużenia terminu zwrotu podatku VAT jest uzależnione od zaistnienia dostatecznych wątpliwości, a organy podatkowe winny posługiwać się tym środkiem bardzo ostrożnie, aby nie narazić podatnika na jakiekolwiek ryzyko finansowe oraz nie naruszyć zasady zaufania do organów podatkowych. W jej ocenie, okoliczność nieustalenia pierwotnego źródła towarów nie stanowiła podstawy do uznania, że istnieją dostateczne wątpliwości pozwalające na zastosowanie przepisu art. 87 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Nie ulegało bowiem żadnych wątpliwości, że towar ten został jej dostarczony i że dokonała ona za niego zapłaty z uwzględnieniem stawki podatku VAT w wysokości 23%. Spółka nie miała natomiast wiedzy o tym, że dostawca nabył towar od dostawcy krajowego. Wskazała, że jej pracownicy prowadzili rozmowy z przedstawicielami dostawcy, którzy występowali na targach w charakterze dystrybutora jednego z arabskich eksporterów, a dostawy dokonywane były do magazynów podatnika bezpośrednio m.in. z kontenerów znajdujących się w składach celnych. Ponadto transakcje ze Spółką B były ubezpieczone, a ceny towarów nie odbiegały w znaczny sposób od stosowanych w tym okresie przez innych dostawców. Strona podniosła również, że w imieniu Spółki B występowały osoby reprezentujące wcześniej Spółkę C, z którą podatnik z powodzeniem zawierał transakcje i której biura oraz magazyny wizytował. W odniesieniu do Spółki C prowadzono w lutym 2013 r. czynności sprawdzające, w toku których nie stwierdzono jakichkolwiek nieprawidłowości.

Odpowiadając na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, w piśmie z dnia 9 stycznia 2015 r., Naczelnik Urzędu Skarbowego wskazał na dwie przesłanki przedłużenia terminu dokonania zwrotu podatku wynikające z treści art. 87 ust.2 ustawy o podatku od towarów i usług, tj.:

1) prowadzenie weryfikacji rozliczenia podatnika w trybie czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub postępowania kontrolnego, oraz

2) potrzebę dodatkowego zweryfikowania zasadności zwrotu.

Zdaniem organu, wskazane wyżej przesłanki pozostawały aktualne w rozpoznawanej sprawie, gdyż niezbędne było dalsze kontynuowanie czynności kontrolnych, a sprawdzenie poprawności rozliczenia wykazanego zwrotu podatku VAT nie mogło ograniczać się jedynie do sprawdzenia dokumentacji podatnika. Organ odwołał się do ustaleń postępowania kontrolnego, według których dostawcą towarów na rzecz Spółki B miała być Spółka D, zarządzana przez nierezydenta i nie posiadająca obecnie siedziby. Jak wskazał, adres siedziby i działalności Spółki D został udostępniony na podstawie umowy o świadczenie usług "biura wirtualnego", która wygasła 24 października 2014 r. Zakres obsługi biurowo-administracyjnej wykonywanej na rzecz tego podmiotu polegał w szczególności na odbieraniu korespondencji oraz na zarządzaniu wirtualnym sekretariatem. Osoba, z którą zawarto powyższą umowę, oświadczyła, że nie prowadzi i nigdy nie prowadziła księgowości Spółki D. Aktualnie, wobec tego, że Spółka D nie posiada siedziby, nie ma też możliwości wszczęcia wobec niej kontroli. Ponadto ustalono, że Spółka B nie złożyła deklaracji dla podatku od towarów i usług za III kwartał 2014 r. Brak możliwości przeprowadzenia kontroli wobec Spółek D oraz B nie pozwala zweryfikować prawidłowości wykazanego przez podatnika rozliczenia podatku VAT. Jak zaś wynika z informacji Urzędu Kontroli Skarbowej, na obecnym etapie postępowania kontrolnego nie uzyskano dokumentów, na podstawie których można byłoby określić pierwotne źródło pochodzenia towarów.

Odnosząc się do argumentacji Spółki organ podatkowy wskazał, że ubezpieczenie transakcji, stosowanie cen porównywalnych z rynkowymi oraz fakt przeprowadzenia czynności sprawdzających we wcześniejszych okresach, nie zmieniają oceny co do istnienia wątpliwości w zakresie rozliczenia podatku VAT za sierpień 2014 r. W ustawowym terminie 60 dni dokonano natomiast zwrotu podatku VAT w wysokości 291.979,00 zł, odnoszącej się do czynności niebudzących wątpliwości organu. Jeśli zwrot pozostałej kwoty podatku VAT za sierpień 2014 r. okaże się również zasadny, zostanie on wypłacony wraz z odsetkami naliczonymi od dnia upływu terminu dokonania zwrotu.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie na postanowienie w przedmiocie przedłużenia terminu dokonania zwrotu podatku od towarów i usług za sierpień 2014 r., Spółka wnosząc o uchylenie tego postanowienia, zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 87 ust. 2 zd. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów postępowania, tj. art. 217 § 2 w związku z art. 121 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2012 r. poz. 749 ze zm.).

Odwołując się do orzecznictwa sądów administracyjnych oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej podniosła, że przedłużenie terminu zwrotu podatku od towarów i usług jest uzależnione od zaistnienia dostatecznych wątpliwości (p. wyrok NSA z dnia 11 kwietnia 2014 r., sygn. akt I FSK 610/13, LexPolonica nr 8502859, wyrok WSA w Łodzi z dnia 7 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Łd 1118/10, LexPolonica nr 3967523, wyrok WSA w Gdańsku z dnia 24 listopada 2010 r., sygn. akt I SA/Gd 1003/2010, LexPolonica nr 2502679, wyrok WSA w Szczecinie z dnia 7 maja 2009 r., sygn. akt I SA/Sz 102/2009 LexPolonica nr 2560111, wyrok WSA w Łodzi z dnia 21 stycznia 2014 r., sygn. akt I SAB/Łd 3/13, orzeczenia TSUE w sprawie C-78/2000 oraz w połączonych sprawach Garage Molenheide BVBA (C 286/94), Peter Schepens (C 340/95), Bureau Rik Decan-Business Research & Development NV (BRD) (C 401/95) and Sanders BVBA (C47/96) v. Belgische Staat). Podobnie Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 13 października 2008 r. (K 16/07. OTK-A 2008, nr 8, poz. 136) orzekł, ...