Umowa zlecenia jako tytuł do ubezpieczeń społecznych

Zleceniobiorca jest objęty obowiązkiem ubezpieczeń społecznych: emerytalnym, rentowym, wypadkowym - od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe

Dla zleceniobiorcy ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Zleceniobiorca będzie objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, o ile zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone przez płatnika w ustawowym terminie. Terminie ten to 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy zlecenia.

W pozostałych sytuacjach zleceniobiorca będzie objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy ustanie:

• od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony,

• od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy zlecenia, czyli od dnia ustania tytułu do podlegania przez zleceniobiorcę ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Kilka umów zleceń

Zleceniobiorca:

• którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia,

• który spełnia warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów,

podlega obowiązkowo tym ubezpieczeniom jako zleceniobiorca oraz z kolejnej lub kolejnych umów zlecenia.

Jak ustalić podstawę wymiaru składek

Należy ustalić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe:

• dla każdego miesiąca odrębnie,

• nie należy uwzględniać podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wykazanej za miesiąc po ustaniu danego tytułu ubezpieczenia, tj. za miesiąc, w którym ubezpieczony nie podlegał już ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym ani jeden dzień. Należy rozliczyć składki za ubezpieczonego i wykazać kod tytułu ubezpieczenia, który rozpoczyna się od 30 00 (w tym miesiącu nie zachodzi bowiem zbieg z tą umową),

• według kolejności powstawania tytułów.

Zleceniobiorca może zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń, jednak wybór ten nie może naruszać wyżej wskazanych zasad. Ubezpieczony może także dobrowolnie, na swój wniosek, być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów.

Z umowy zlecenia, wobec której istnieje ustalony obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia za dany miesiąc powinna być ustalana odpowiednio na podstawie art. 18 ust. 1 w zw. z ust. 3 albo art. 18 ust. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Kwota minimalnego wynagrodzenia nie jest kwotą graniczną podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Ustalenia łącznej podstawy wymiaru składek dokonujesz jedynie w celu rozstrzygnięcia obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w razie zbiegu określonych tytułów ubezpieczeń.

W przypadku zleceniobiorców, dla których odpłatność w umowie zlecenia płatnik określił miesięcznie kwotowo, w odniesieniu do miesiąca, w którym wystąpiła niezdolność do pracy, która skutkuje:

• uzyskaniem niższego przychodu lub

• nieuzyskaniem go,

przy sumowaniu podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe należy uwzględnić kwotę określoną w umowie zlecenia. Niezdolność do pracy musi być związana z korzystaniem przez zleceniobiorcę z zasiłku z ubezpieczenia społecznego.

Zasada ta nie ma zastosowania w przypadku osób, dla których odpłatność w umowie została określona w kwotowej stawce godzinowej, akordowej albo prowizyjnie.

Ważne!

Powyższe zasady należy zastosować do rozstrzygania zbiegu umowy zlecenia z:

• wykonywaniem współpracy ze zleceniobiorcą,

• byciem duchownym,

• byciem posłem lub senatorem,

• wykonywaniem pracy nakładczej,

• wykonywaniem współpracy z osobą, która prowadzi pozarolniczą działalność albo wykonywanie współpracy z osobą, która korzysta z tzw. ulgi na start.

Przykłady

Aby właściwie rozumieć przykłady, należy zapoznać się z poniższymi kwotami.

Kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę w:

• 2018 r. – 2100 zł

• 2019 r. – 2250 zł

Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w:

• 2018 r. - 2665,80 zł

• 2019 r. – 2859 zł

Przykład 1

Anna wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z Albertem. W umowie określili 1 stycznia 2019 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Następnie Anna zawarła umowę zlecenia z Andrzejem. W umowie określili 12 stycznia 2019 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy.

Przychód uzyskany w styczniu 2019 r. wyniósł:

• z tytułu umowy zawartej z Albertem - 1100 zł,

• z tytułu umowy zawartej z Andrzejem - 600 zł.

Anna jest objęta obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnym i rentowymi w styczniu 2019 r. z obu tytułów (tj. u Alberta od 1 do 31 stycznia, a u Andrzeja od 12 do 31 stycznia).

Przykład 2

Bartosz wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z Barbarą. W umowie określili 1 stycznia 2019 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Następnie Bartosz zawarł umowę zlecenia z Bogdanem. W umowie określili 11 stycznia 2019 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy.

Przychód uzyskany w styczniu 2019 r. wyniósł:

• z tytułu umowy zawartej z Barbarą - 1300 zł,

• z tytułu umowy zawartej z Bogdanem - 2400 zł.

Bartosz jest objęty obowiązkiem ubezpieczeń: emerytalnym i rentowymi w styczniu 2019 r. z obu tytułów (tj. u Barbary od 1 do 31 stycznia, a u Bogdana od 11 do 31 stycznia).

Przykład 3

Celina wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z Czarkiem. W umowie określili 5 stycznia 2019 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Następnie Celina zawarła:

• umowę zlecenia z Czesławem. W umowie określili 19 stycznia 2019 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy,

• umowę zlecenia z Cezarym. W umowie określili 23 stycznia 2019 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy.

Przychód uzyskany w styczniu 2019 r. wyniósł:

• z tytułu umowy zawartej z Czarkiem - 1100 zł,

• z tytułu umowy zawartej z Czesławem - 300 zł,

• z tytułu umowy zawartej z Cezarym - 2400 zł.

Celina jest objęta obowiązkiem ubezpieczeń: emerytalnym i rentowymi w styczniu 2019 r. z tytułu wszystkich trzech umów zlecenia (tj. u Czarka od 5 do 31 stycznia, u Czesława od 19 do 31 stycznia, a u Cezarego od 23 do 31 stycznia).

Łączna podstawa wymiaru składek z umów zawartych z płatnikami: Czarkiem i Czesławem nie osiągnęła minimalnego wynagrodzenia, dlatego obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych rodzi także umowa zawarta z Cezarym.

Przykład 4

Dawid wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z Dariuszem.

W umowie określili 1 stycznia 2019 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Następnie Dawid zawarł:

• umowę zlecenia z Danutą. W umowie określili 5 stycznia 2019 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy,

• umowę zlecenia z Darią. W umowie określili 20 stycznia 2019 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy.

Przychód uzyskany w styczniu 2019 r. wyniósł:

• z tytułu umowy zawartej z Dariuszem - 1500 zł,

• z tytułu umowy zawartej z Danutą - 3300 zł.

Dawid podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w styczniu 2019 r. z tytułu umów zlecenia zawartych z Dariuszem i Danutą. Z tych umów łączna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osiągnęła minimalne wynagrodzenie, stąd kolejna umowa zawarta z Darią, z której Dawid uzyskał w tym miesiącu przychód w wysokości 12400 zł, nie rodzi obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Przykład 5

Ewa wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z Ernestem. W umowie określili 5 stycznia 2018 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Następnie Ewa zawarła:

• ...