Szkoda całkowita, choć samochód po naprawie wraca na drogę

Zakwalifikowanie szkody do tzw. szkody całkowitej powoduje, iż ubezpieczony otrzymuje odszkodowanie, a samochód trafia na licytację, w której uczestniczą podmioty zajmujące się m.in. naprawą pojazdów. Często zdarza się, że po naprawie samochód będący wcześniej przedmiotem szkody całkowitej wraca na rynek, stwarzając zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Postulatowi uregulowania tej kwestii poświęcona jest publikowana dzisiaj interpelacja.

Interpelacja nr 31375 do ministra infrastruktury w sprawie tzw. szkody całkowitej pojazdu

Szanowny Panie Ministrze,

w kolizjach drogowych, których skutki likwidowane są z polis OC, zdarzają się uszkodzenia pojazdów w różnym stopniu.

W likwidacji szkód przyjęto zasadę, że jeżeli koszt naprawy pojazdu przekracza jego wartość rynkową, zachodzi przypadek tzw. szkody całkowitej, co wiąże się z określonym sposobem wyliczenia odszkodowania.

Z przyjętego nazewnictwa „szkoda całkowita” nie wynika, aby w każdym takim przypadku pojazd nie nadawał się do naprawy, ale obecnie te uszkodzone w dużym stopniu pojazdy trafiają na rynek bez kontroli (poza tymi zdarzeniami, gdy wezwano Policję). Nie wiadomo więc, co dalej dzieje się z takim pojazdem.

Zalecenie, jak ma w takim przypadku postępować towarzystwo ubezpieczeniowe, zawarte jest w wytycznej nr 19, którą KNF wydało w dniu 16 grudnia 2014 r.

Treść wytycznej nr 19 jest następująca:

Zakład ubezpieczeń nie powinien ustalać wysokości świadczenia skutkującej ograniczeniem uprawnionego z umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów co do możliwości naprawy pojazdu, gdy nie wystąpiła szkoda całkowita. Zakład ubezpieczeń powinien stosować identyczne kryteria ustalania wysokości świadczenia niezależnie, czy ustala wysokość świadczenia w razie szkody częściowej, czy też bada ewentualną zasadność uznania szkody za całkowitą. W przypadku uznania szkody za całkowitą, zakład ubezpieczeń powinien udzielić uprawnionemu pomocy w zagospodarowaniu pozostałości pojazdu.

Końcowe zdanie w wytycznej nr 19 stanowi dużą pomoc dla poszkodowanego, ale w praktyce postępowanie zakładu ubezpieczeniowego jest wygodne dla likwidującego szkodę, ale nie waham się stwierdzić, że jest szkodliwe z punktu widzenia społecznego, jak też z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Przyjęte w kraju postępowanie z tzw. pozostałościami pojazdu jest następujące:

• uszkodzony pojazd (pozostałości pojazdu) jest wystawiony w Internecie do sprzedaży w trybie przetargu,

• uprawnione do udziału w licytacji są podmioty prowadzące działalność gospodarczą, w tym nie tylko podmioty naprawiające pojazdy, ale również te zajmujące się tylko holowaniem pojazdów,

• po wylicytowaniu uszkodzony pojazd (pozostałości pojazdu wraz z dowodem rejestracyjnym) jest odkupowany od poszkodowanego (właściciela) na podstawie stosownego dokumentu (umowa cywilnoprawna, faktura) i nie znane są dalsze jego losy.

W znacznej większości przypadków pojazd jest naprawiany i wraca po naprawie na rynek wtórny. Mając na uwadze, że w postępowaniu likwidacyjnym wyliczono nieopłacalność naprawy tego pojazdu, naprawa wylicytowanego pojazdu musi być wykonana z udziałem najtańszych części, czyli części niskiej jakości lub wręcz części niewiadomego pochodzenia.

Tu pojawia się możliwość nieuczciwych działań, łącznie z zatajeniem historii pojazdu.

Może się zdarzyć, że pojazd jest po naprawie wprowadzony na rynek wtórny przed terminem kolejnego badania technicznego, a zatem jego stan techniczny nie jest sprawdzony po naprawie.

Nawet w przypadku, kiedy pojazd podlega badaniom w stacji kontroli pojazdów, to program prac diagnosty tej stacji polega na sprawdzeniu układu hamulcowego, układu kierowniczego, ustawienia świateł, ewentualnych wycieków i estetyki pojazdu. Diagnosta, nie znając historii pojazdu, nie ma też możliwości sprawdzenia jakości przebytych napraw i zweryfikowania jakości użytych do napraw części.

Ponieważ stan techniczny pojazdów, w tym jakość wykonanych wcześniej napraw, ma zasadniczy wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego, a bieżące statystyki wypadków i ich skutków sytuują nasz kraj w grupie najmniej bezpiecznych.

Poprawa tej sytuacji jest obowiązkiem wszystkich pomiotów, których działanie ma wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego.

Wnoszę zatem o ...