Spadek z Niemiec. Skutki podatkowe

Pytanie podatnika: Do jakiej grupy spadkobierców należy Wnioskodawczyni, jeśli po swojej ciotce, obywatelce Niemiec, wyrokiem niemieckiego sądu odziedziczyła część pozostawionego przez nią spadku? Czy podatek od tego spadku należy opłacić i w Niemczech i w Polsce?

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ

Na podstawie art. 14e § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) Minister Rozwoju i Finansów w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej Nr IBPB II/1/436-66/12/AŻ - wydanej w dniu 29 maja 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w związku z pytaniem Pani przedstawionym we wniosku z dnia 25 lutego 2012 r., uzupełnionym pismem z dnia 30 kwietnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego - dotyczącej opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn spadku z Niemiec zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że jest ona:

• nieprawidłowe w zakresie w jakim stwierdza, że podatek zapłacony zgodnie z przepisami prawa w Niemczech jako ciężar nabytego spadku podlega odliczeniu w Polsce od podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn,
• prawidłowa w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W dniu 28 lutego 2012 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku z Niemiec.

Jako, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 24 kwietnia 2012 r. znak: IBPB II/1/436-66/12/AŻ wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 4 maja 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spadkodawczyni była cioteczną siostrą mamy Wnioskodawczyni. W skład spadku wchodzą oszczędności bankowe i nieruchomość. Niemiecki urząd skarbowy przysłał Wnioskodawczyni Anlage Erverber, który po wypełnieniu odesłała. W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, iż śmierć spadkodawczyni, jej ciotki, nastąpiła w dniu 20 kwietnia 2009 r. w Niemczech. Pismo z Amtsgericht potwierdzające nabycie przez nią spadku Wnioskodawczyni otrzymała dnia 4 grudnia 2011 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Do jakiej grupy spadkobierców należy Wnioskodawczyni, jeśli po swojej ciotce, obywatelce Niemiec, wyrokiem niemieckiego sądu odziedziczyła część pozostawionego przez nią spadku?
2. Czy podatek od tego spadku należy opłacić i w Niemczech i w Polsce?
3. Ponieważ spadkodawczyni miała oszczędności w dwóch bankach – przy czym jeden bank przekazał przed miesiącem Wnioskodawczyni należną jej część spadku, a drugi wciąż z tym zwleka – to kiedy Wnioskodawczyni ma zgłosić spadek do opodatkowania we właściwym urzędzie skarbowym w Polsce; czy ma to nastąpić po otrzymaniu wszystkich pieniędzy i opłaceniu podatku w Niemczech?
4. Czy i od jakiej wartości spadku – rynkowej czy czystej – Wnioskodawczyni może odliczyć, jako ciężar obciążający spadek, kwotę podatku należnego w Niemczech?

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż jako bliska krewna spadkodawczyni należy do I grupy spadkobierców, a podatek spadkowy powinna zapłacić wyłącznie w Niemczech.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 29 maja 2012 r. Nr IBPB II/436-66/12/AŻ uznał stanowisko Wnioskodawczyni za nieprawidłowe.

W uzasadnieniu przedstawił następujące stanowisko.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r. poz. 205, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

W myśl przepisu art. 922 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.) przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

W myśl art. 924 Kodeksu spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem podlegającym przepisom prawa spadkowego. Natomiast spadek nabywa się na podstawie ustawy lub z testamentu (art. 926 § 1 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Jeżeli jednak nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia (art. 6 ust. 4 ww. ustawy) i ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (art. 5 ww. ustawy).

W świetle powyższych przepisów należy stwierdzić, iż co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jednakże w art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn ustawodawca przewidział wyjątek od tej zasad.

Stosownie do art. 2 ww. ustawy nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z powyższym w sytuacji nabycia w spadku przedmiotów lub praw majątkowych znajdujących się lub wykonywanych za granicą, czynnikiem decydującym o podleganiu ustawie o podatku od spadków i darowizn jest posiadanie przez spadkobiercę obywatelstwa polskiego lub stałego miejsca pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w chwili otwarcia spadku. Zatem spadkobierca, który w chwili otwarcia spadku był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn od nabytej własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz od nabytej własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą.

Z przedstawionego w treści wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż na podstawie wyroku sądu niemieckiego Wnioskodawczyni odziedziczyła część spadku po zmarłej w dniu 20 kwietnia 2009 r. ciotecznej siostrze swojej mamy. Spadkodawczyni była obywatelką Niemiec. W skład spadku weszły oszczędności bankowe i nieruchomość.

W przypadku uzyskiwania świadczeń z zagranicy opodatkowanie tych świadczeń w Polsce uzależnione jest od postanowień umów międzynarodowych dotyczących unikania podwójnego opodatkowania.

Stosownie do przepisów art. 2 umowy zawartej między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisanej w Berlinie w dniu 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) ww. umowa dotyczy podatków od dochodu i od majątku, bez względu na sposób ich poboru, które pobiera się na rzecz Umawiającego się Państwa lub jego jednostek terytorialnych. Za podatki od dochodu i od majątku uważa się wszystkie podatki, które pobiera się od całego dochodu, od całego majątku albo od części dochodu lub majątku, włączając podatki od zysku z przeniesienia własności majątku ruchomego lub nierucho...