Rolnik jako podatnik VAT

Podatnik świadczący usługi rolnicze nie może łączyć dwóch statusów - podatnika VAT zwolnionego jako rolnik ryczałtowy z tytuł sprzedaży produktów rolnych pochodzących z własnej działalności i jednocześnie podatnika VAT czynnego - w pozostałym zakresie działalności rolnej, tj. świadczenia usług rolniczych wymienionych w art. 2 pkt 21 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Jarmasz, Sędzia NSA Krystyna Chustecka, Sędzia NSA Ryszard Pęk (sprawozdawca), Protokolant Dariusz Rosiak, po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 17 kwietnia 2012 r. sygn. akt I SA/Bd 61/12 w sprawie ze skargi T. Z. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 5 grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiące marzec i kwiecień 2011 r.:

1) uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Bydgoszczy,
2) zasądza od T. Z. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w B. kwotę 2550 zł (słownie: dwa tysiące pięćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2012 r. (sygn. akt I SA/Bd 61/12) Wojewódzki Sąd Administracyjny Bydgoszczy, po rozpoznaniu skargi T. Z. (dalej jako "skarżący"), uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 5 grudnia 2011 r. (nr [...]) w przedmiocie podatku od towarów i usług za marzec i kwiecień 2011 r.

2. W uzasadnieniu wyroku sąd I instancji wyjaśnił, że zaskarżoną decyzją Dyrektor Izby Skarbowej w B. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. z dnia 5 września 2011 r. określającą skarżącemu w podatku od towarów i usług za marzec i kwiecień 2011 r. nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym oraz kwotę do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w kwocie 0 zł.

Sąd I instancji, wskazując na ustalenia, jakie poczyniły organy podatkowe, wyjaśnił, że w dniu 21 lutego 2011 r. skarżący złożył zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług (VAT - R), w którym zrezygnował z dniem 1 marca 2011 r., ze zwolnienia o którym mowa w art. 113 ust 1 lub 9 ustawy o VAT. Z treści zgłoszenia wynikało, że skarżący od 1 marca 2012 r. będzie prowadził działalność usługową wspomagającą produkcję roślinną, zarejestrowaną pod nazwą "T. Z. - A." w miejscowości D. [...], gmina W. Wcześniej, przed tą datą, skarżący prowadził działy specjalne produkcji rolnej i jako rolnik ryczałtowy korzystał ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT w zakresie dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej oraz świadczenia usług rolniczych. W złożonej deklaracji VAT - 7 za kwiecień 2011 r. skarżący wykazał do zwrotu na rachunek bankowy kwotę 56 000 zł. W wyniku przeprowadzonego postępowania organ I instancji ustalił, że w marcu 2011 r. skarżący nabył środek trwały - ciągnik rolniczy. Nabycie ciągnika dokumentowała faktura VAT z dnia 31 marca 2011 r.; wartość nabycia wynosiła 245.700 zł a podatek VAT 56.511 zł. Natomiast w kwietniu 2011 r. skarżący zaewidencjonował nabycie pozostałych towarów i usług na kwotę netto 1.394,38 zł, podatek VAT 320,70 zł.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w R., w oparciu o powyższe ustalenia, decyzją z dnia 5 września 2011 r. określił skarżącemu w podatku od towarów i usług za marzec i kwiecień nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym oraz kwotę do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w kwocie 0 zł.

3. W odwołaniu od powyższej decyzji skarżący, wnosząc o jej uchylenie, zarzucił nieprawidłową ocenę dowodów poprzez brak zebrania całości materiału dowodowego, a tym samym nieudowodnienie, że nie wykonywał w ramach działalności gospodarczej usług wspomagających produkcję roślinną oraz naruszenie prawa do wolności działalności gospodarczej.

4. Dyrektor Izby Skarbowej w B. nie uwzględnił odwołania i decyzją z dnia 5 grudnia 2011 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu wskazał, że z treści art. 113 ust. 1, ust. 4 i ust. 9 ustawy o VAT wynika, że uregulowania tego przepisu nie dotyczą działalności rolniczej, lecz odnoszą się do innej działalności niż rolnicza. Rolnik ryczałtowy nie ma możliwości korzystania z tego zwolnienia, gdyż przepis ten go nie dotyczy. Dyrektor Izby Skarbowej podkreślił, że dopiero w trakcie trwania postępowania podatkowego skarżący, w dniu 30 sierpnia 2011 r. złożył aktualizację zgłoszenia rejestracyjnego VAT - R, w którym wskazał dzień 1 września 2011 r. jako datę rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. To oznaczało, że przed tą datą skarżący był rolnikiem ryczałtowym, zwolnionym na mocy powyższego przepisu od podatku z tytułu dostaw produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej oraz świadczenia usług rolniczych. W związku z tym nabycie maszyny rolniczej wykorzystywanej do świadczenia usług na rzecz innych rolników nie uprawniało do odliczenia podatku naliczonego związanego z jej nabyciem, gdyż świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego jest zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, przy czym prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony uzależnione jest od wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Dyrektor Izby Skarbowej podkreślił również, że organ I instancji wezwał skarżącego do dostarczenia dokumentów potwierdzających sprzedaż produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej dokonanych w okresie marzec - kwiecień 2011 r. oraz do szczegółowego określenia formy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. W odpowiedzi skarżący wyjaśnił, że wykonuje usługi w zakresie upraw polowych wspomagających produkcję roślinną. Dołączył faktury VAT RR dokumentujące sprzedaż w miesiącu marcu i kwietniu 2011 r., które zawierały adnotację, że jest rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.

Z powyższych wyjaśnień Dyrektor Izby Skarbowej wyprowadził wniosek, że w zakresie świadczenia usług rolniczych skarżący zachował się jak podatnik podatku od towarów i usług, rozliczający się na zasadach ogólnych. W pozostałym natomiast zakresie (dostawa produktów rolnych) zachował się jak podatnik zwolniony od podatku VAT. W dalszej części uzasadnienia, odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 295 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, że ustawa o VAT przewiduje możliwość rezygnacji ze zwolnienia dotyczącego rolników ryczałtowych jak i ze zwolnienia podmiotowego (art. 43 ust. 3, art. 113 ust. 4 ustawy o VAT), aby dać podmiotom możliwość wyboru. W tym zakresie uregulowania są zgodne z art. 290 dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r. nr 347/1); który stanowi, że podatnicy, którym przysługuje prawo do zwolnienia z VAT, mogą wybrać stosowanie zasad ogólnych VAT lub też uproszczone procedury, o których mowa w art. 281. Wskazał, że w niniejszej sprawie, składając w dniu 21 lutego 2011 r. zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług skarżący nie zrezygnował z uproszczonej procedury rozliczenia z podatku VAT dostaw i świadczenia usług przez rolników ryczałtowych. W konsekwencji, w tym okresie, nie mógł skorzystać z możliwości odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem maszyny rolniczej. Możliwość taką uzyskał w dniu 1 września 2011 r. tj. w momencie złożenia aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego VAT - R, w którym zrezygnował ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.

5. W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Bydgoszczy skarżący wniósł o uchylenie powyższej decyzji zarzucając jej naruszenie:

- art. 295 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej przez uznanie za usługi rolnicze także usług rolniczych wykonywanych w prowadzonej działalności gospodarczej sprzętem nienależącym do gospodarstwa rolnego,

- art. 15 ust. 1 ustawy o VAT przez nie uznanie za podatnika podatku od towarów i usług rolnika wykonującego działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług wspomagających produkcje roślinną,

- art. 86 ust. 1 i art. 146a pkt 2 ustawy o VAT przez nieuznanie prawa do zastosowania stawki podatku od towarów i usług w wysokości 8 % a w konsekwencji prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z działalnością gospodarczą opodatkowaną,

- art. 120, 187 i 191 Ordynacji podatkowej przez brak zebrania całości materiału dowodowego, a tym samym udowodnienia i dokonania nieprawidłowej oceny, że nie wykonywał w ramach działalności gospodarczej usług wspomagających produkcję roślinną,

- art. 22 i 32 ust. 2 Konstytucji RP poprzez naruszenie prawa do wolności działalności gospodarczej.

W uzasadnieniu skarżący argumentował, że spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do rozstrzygnięcia czy osoba, która jest rolnikiem ryczałtowym w rozumieniu ustawy o VAT może prowadzić także inną, pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług wspomagających produkcję roślinną. Podkreślił, że dopuszczalnym na gruncie tej ustawy jest to, że właścicielem ciągnika, świadczącym usługi rolnicze tymże ciągnikiem, może być również osoba będąca rolnikiem, prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą. Użyte w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług sformułowanie "oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego" należy bowiem rozumieć jako wykonywanie usług rolniczych w związku z prowadzoną w tym zakresie działalnością rolniczą. Przepis ten nie ma natomiast zastosowania w przypadku, gdy rolnik wykonywał te usługi w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą. Wykluczenie takiej możliwości skutkowałoby przyjęciem, że rolnik nie może prowadzić pozarolniczej działalności gospodarczej dotyczącej świadczenia usług w zakresie rolnictwa, co ograniczałoby jego prawa w zakresie wolności działalności gospodarczej i byłoby sprzeczne z art. 22 Konstytucji RP. Ponadto skarżący wskazał, że w świetle art. 295 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej usługi rolnicze świadczone przez rolnika ryczałtowego to wyłącznie usługi świadczone sprzętem wykorzystywanym w gospodarstwie rolnym. W tej sytuacji usługi wykonane ciągnikiem będącym na stanie środków trwałych (sprzęt poza gospodarstwem) wykonane zostały przez niego jako przedsiębiorcę i winny być opodatkowane stawką 8 %. W związku z powyższym ponieważ nabył towary (środki trwałe) związane ze swoją działalnością opodatkowaną co do której w wystawianych fakturach deklarował podatek należny wg stawki 8 %, to nabył prawo do odliczenia podatku naliczonego. Pozbawienie skarżącego prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z czynnościami opodatkowanymi uznać należy za naruszenie przez organ podatkowy art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Skarżący podniósł również, że w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 z dnia 17 października 2007 r. zawarto wykaz działalności nierolniczych w zakresie których może b...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »