Podpis czy parafka? - praktycznie bez różnicy

W obrocie powszechnym (cywilnoprawnym) wystarczające jest, aby podpis był unikalny (pozwalający na identyfikację autora podpisu), chociaż nie zawsze może być odbierany jako całkowicie czytelny. W ww. obrocie forma pisemna dla czynności prawnych jest bowiem wyjątkiem od reguły, a gdy jest już stosowana (często fakultatywnie), to określenie np. stron umowy wynika już z jej wstępu - wyjaśniło MSWiA odpowiadając na interpelację poselską.

Interpelacja nr 23094 do ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie braku jednoznacznych regulacji prawnych dotyczących podpisu czytelnego i parafki

Szanowny Panie Ministrze,

jeden z wyborców zwrócił mi uwagę na brak jednoznacznych regulacji prawnych w sprawie czytelności podpisu. Wbrew powszechnej opinii prawo nie rozpoznaje takich kategorii jak podpis czytelny czy parafka. W art. 78 § 1 Kodeksu cywilnego czytamy: Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Z kolei art. 107 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego wymaga własnoręcznego podpisu zawierającego imię, nazwisko i stanowisko służbowe osoby odpowiedzialnej za wydanie decyzji administracyjnej. Wystawienie weksla winno zaś wiązać się z podaniem przynajmniej odręcznie wpisanego nazwiska, jak zdecydował Sąd Najwyższy wyrokiem z 30 grudnia 1993 roku (III CZP 146/93). Wyrok wojewódzkiego sądu administracyjnego przewiduje konieczność podpisu charakterystycznego i właściwego osobie decyzyjnej.

Istotna trudność interpretacyjna pojawia się w sytuacji, w której urzędnik żąda od obywatela podpisu czytelnego, a ewentualne zastosowanie się przezeń do tego rodzaju oczekiwania przysporzyłoby rozbieżności w stosunku do oryginalnego podpisu, właściwego tejże osobie. Dysonans między czytelnością a zachowaniem podobieństwa względem własnej formy podpisu rodzi niejasności w relacjach między aparatem administracyjnym a społeczeństwem. Problemem jest również często spotykana w administracji publicznej prośba o parafkę, co zaskakuje obywatela koniecznością wymyślania naprędce nowej, skróconej postaci własnego podpisu i nasuwa wątpliwości na temat możliwości identyfikacyjnych tego rodzaju podpisu, nadwątlonych skrótowością formy.

W związku z powyższym proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. W jaki sposób możliwe byłoby ujednolicenie przepisów dotyczących składania przez obywateli podpisu na dokumentach i formularzach urzędowych? Czy to ujednolicenie nie powinno iść w kierunku priorytetowego potraktowania charakterystyczności podpisu na...