Odwrotne obciążenie VAT usługi budowlanej wraz z materiałem

Odwrotne obciążenie to szczególnego rodzaju procedura, która polega na przerzuceniu obowiązku rozliczenia VAT na nabywcę i zdjęcie go ze sprzedawcy. Sprzedawca wystawia fakturę bez VAT z adnotacją, „odwrotne obciążenie” z kolei nabywca nalicza VAT przynależny danej transakcji mając prawo do jego odliczenia.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług mechanizm ten znajduje zastosowanie do usług wyszczególnionych w załączniku nr 14 do tej ustawy. Warunkiem jest posiadanie przez usługodawcę i usługobiorcę statusu czynnego vatowca. Objęte są nim m.in.:

• roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem budynków istniejących),
• roboty tynkarskie,
• roboty związane z układaniem posadzek i oblicowywaniem ścian,

a więc szeroko rozumiane roboty budowlane i budowlano-montażowe.

Usługa kompleksowa czy usługa i dostawa materiałów?

Ich cechą charakterystyczną jest to, iż składają się one nie tylko z robocizny ale i rozmaitych materiałów stanowiących własność usługodawcy. W takim przypadku możliwe są dwa rozwiązania.
Firma budowlana może odrębnie fakturować świadczone przez siebie usługi oraz odrębnie dostarczone niezbędne do wykonania takiej usługi materiały. Zasadę stanowi bowiem traktowanie na gruncie VAT każdego świadczenia jako odrębne i niezależne. Możliwe jest również przyjęcie koncepcji usługi kompleksowej obejmującej swym zakresem również świadczenia pomocnicze. Skoro istnieją dwa rozwiązania jednego zagadnienia, powstaje pytanie które z nich jest prawidłowe i dlaczego.

Decydujące znaczenie ma tutaj umowa zawarta pomiędzy stronami. Jeżeli umówiły się one na wykonanie usługi i dostawę materiałów do jej realizacji oznacza to, że wybrały one dokonanie dwóch odrębnych transakcji – usługi oraz dostawy towarów. Jeżeli jest to jeden z rodzajów usług budowlanych wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy o VAT tą jednolitą zasadą opodatkowania jest odwrotne obciążenie.

Na swobodę kontraktowania stron zwrócił uwagę Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 21 marca 2017 r., sygn. 3063-ILPP1-2.4512.31.2017.2.PG. Dyrektor pisze w niej, iż strony są uprawnione do dowolnego ustalania łączącego je stosunku prawnego. Warunkiem skorzystania z tej swobody jest brak sprzeczności postanowień umownych z regulacjami prawnymi. Z drugiej zaś strony te postanowienia umowne widzieć należy poprzez obowiązujące regulacje prawne. Skoro zatem podatnik zawiera z kontrahentem umowę dotyczącą realizacji usłu...