Odpis aktualizujący jako koszt uzyskania przychodu

Przepisy ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888, z późn. zm., dalej: ustawa o CIT) stanowią, że odpis aktualizujący wartość należności może zwiększać koszty podatkowe podatnika, w części w jakiej należność ta została uprzednio zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, a jej nieściągalność jest odpowiednio uprawdopodobniona. Na gruncie podatku dochodowego istotne jest zatem zarówno właściwe dokonanie odpisu aktualizującego, jak i wykazanie, że w określonej sytuacji istnieje duże prawdopodobieństwo nieściągalności określonej wierzytelności.

W świetle art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o CIT odpisy aktualizujące nie stanowią, co do zasady, kosztów uzyskania przychodów. Niemniej jednak za koszty podatkowe uznaje się odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona w odpowiedni sposób. Jak wskazuje Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 16 grudnia 2016 r. (nr 2461-IBPB-1-3.4510.931.2016.2.JKT):

Prawidłowe ujęcie odpisów aktualizujących wartość należności w księgach rachunkowych jest niezbędne w celu zaliczenia ich w momencie uprawdopodobnienia do kosztów uzyskania przychodów. Koszt podatkowy nie wystąpi bowiem w sytuacji uprawdopodobnienia nieściągalności należności, jeżeli nie został dokonany odpis aktualizujący tę należność, bowiem kosztem tym jest odpis aktualizujący, a nie wierzytelność czy należność, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Dodać również należy, że odpis aktualizujący zaliczany jest do kosztów podatkowych w dacie łącznego spełnienia następujących przesłanek:

• wierzytelność została odpisana jako nieściągalna (konieczne jest dokonanie odpowiedniego zapisu w ewidencji), zgodnie z zasadami przewidzianymi w ustawie o rachunkowości oraz
• nieściągalność wierzytelności jest uprawdopodobniona.

...