NSA. Wyrok dla kontrahenta jest podstawą zakwestionowania prawa do odliczenia VAT

Z uzasadnienia: Art. 11 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, stanowiąc o związaniu sądu administracyjnego ustaleniami prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa, nie odnosi tego związania tylko do wyroku skazującego podatnika, będącego stroną danego postępowania podatkowego, a następnie sądowoadministracyjnego. Oznacza to, że tego rodzaju wyrokiem sąd administracyjny jest związany także co do ustaleń dotyczących popełnienia przestępstwa przez inne osoby. Zatem, przesądzenie wyrokiem karnym, że zakwestionowane faktury poświadczają nieprawdę co do zaistnienia operacji gospodarczych, wiąże organy i sąd administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Zubrzycki, Sędzia NSA Artur Mudrecki, Sędzia NSA Marek Kołaczek (sprawozdawca), Protokolant Janusz Bielski, po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej O. N. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 11 czerwca 2014 r. sygn. akt I SA/Łd 451/14 w sprawie ze skargi O. N. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 12 grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2007 r.:

  1. oddala skargę kasacyjną,
  2. zasądza od O. N. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w L. kwotę 7.200 (siedem tysięcy dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji oraz przedstawiony przez ten Sąd przebieg postępowania w sprawie, przed organami podatkowymi.

1.1. Wyrokiem z dnia 11 czerwca 2014 r., sygn. akt I SA/Łd 451/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, oddalił skargę O. N. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 12 grudnia 2012 r., wydaną wobec strony w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za 2007 r.

1.2. Przedstawiając stan faktyczny sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że zaskarżoną decyzją z dnia 12 grudnia 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w L. utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w L. z dnia 24 sierpnia 2012 r., którą określono stronie zobowiązania w podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2007 r.

1.2.1. Organ odwoławczy wskazał, iż w trakcie postępowania kontrolnego przeprowadzonego w firmie "O." O. N., w której działalnością gospodarczą w zakresie skupu i sprzedaży złomu faktycznie zajmował się mąż O. N. - R. N., na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu w dniu 25 września 2006 r. przed notariuszem, stwierdzono nieprawidłowości w zakresie obniżenia podatku należnego o podatek naliczony VAT z faktur dokumentujących zakup złomu, które wystawiły firmy: "K." [...] K. W. w S. i "A." R. K. z W.

1.2.2. W odniesieniu do firmy "K." organy podatkowe ustaliły, iż K. W. prowadziła działalność gospodarczą w zakresie produkcji odzieży ochronnej i myśliwskiej w okresie od dnia 21 października 2000 r. do dnia 19 listopada 2001 r. Przesłuchana w dniu 22 września 2009 r. przez Inspektora Kontroli Skarbowej zeznała, że nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej w zakresie skupu i sprzedaży złomu, nie zna O. N. właścicielki firmy "O.". Po okazaniu oryginałów faktur wystawionych przez firmę "K." na rzecz firmy "O." K. W. wyjaśniła, że charakter pisma widniejący na kwestionowanych fakturach jest charakterem pisma jej męża L. W. i z uwagi na fakt, że pieczątki zlikwidowanej z dniem 19 listopada 2001 r. prowadzonej przez nią działalności gospodarczej pod nazwą "K." nie zostały zniszczone, możliwym jest, według niej, że jej mąż posłużył się nimi przy wystawianiu faktur dokumentujących sprzedaż złomu na rzecz przedsiębiorstwa "O." - O. N.

1.2.3. Organ odwoławczy wskazał też, iż Sąd Rejonowy w S. wyrokiem z dnia 14 lutego 2011 r. o sygn. akt II K 1034/10 skazał L. W. za to, że posługując się pieczątką i danymi zlikwidowanej firmy "K." [...] - K. W., wystawił faktury VAT na sprzedaż złomu stalowego na rzecz firmy "O." O. N., które nie odzwierciedlały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, tj. poświadczały nieprawdę co do przedmiotu, okoliczności i wartości faktur, które przekazał następnie przedstawicielowi firmy "O.", wiedząc, że zostaną one wprowadzone do ewidencji księgowej tej firmy, przy czym z popełnienia przestępstw uczynił sobie stałe źródło dochodu, tj. uznano oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanych czynów wyczerpujących dyspozycję art. 62 § 2 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 kks i art. 6 § 2 kks i za to na podstawie art. 62 § 2 kks w zw. z art. 38 § 1 wymierzono mu karę.

1.2.4. Podkreślono także, iż w dniu 26 maja 2011 r. w Sądzie Rejonowym w S. w trakcie rozprawy głównej w sprawie prowadzonej przeciwko R. N., oskarżony R. N. stwierdził, że złom był dostarczony przez L. W., natomiast L. W. zaprzeczył temu twierdzeniu - zeznał, że nie dostarczał złomu. Wyrokiem z dnia 2 czerwca 2011 r. sygn. akt II K 1343/10 Sąd Rejonowy w S. uznał R. N. za winnego popełnienia przestępstwa w zakresie wprowadzenia do dokumentacji księgowej firmy "O." uprzednio podrobionych przez L. W. faktur.

1.2.5. W odniesieniu do firmy "A." - R. K. organ odwoławczy wskazał, iż firma ta firmowała działalność gospodarczą innego podmiotu. Firmowany - L. Z., posługiwał się imieniem, nazwiskiem i firmą R. K., który w rzeczywistości działalności gospodarczej nie prowadzi i nie był podatnikiem podatku VAT. Ustalenia dotyczące firmowania przez R. K. działalności gospodarczej prowadzonej przez L. Z. znalazły swoje odzwierciedlenie w prawomocnym wyroku o sygn. akt II K 240/12 wydanym w dniu 4 czerwca 2012 r., przez Sąd Rejonowy w S. II Wydział Karny, którym to wyrokiem skazano R. K. za to, że w okresie od 25 lipca 2006 r. do 4 maja 2010 r., działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru założył działalność pod nazwą "A." R. K. i w ten sposób udzielił pomocy odpowiadającemu w odrębnym postępowaniu L. Z. do zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek, poprzez posłużenie się nazwą założonego przez niego podmiotu oraz jego numerami NIP i REGON, do dokonywania sprzedaży złomu, co skutkowało uszczupleniem podatku od towarów i usług za poszczególne okresy rozliczeniowe począwszy od II kwartału 2006 r. do IV kwartału 2009 r. w kwocie łącznej nie mniejszej niż 662.028,78 zł oraz w okresie od 20 maja 2006 r. do 3 listopada 2009 r., działając w krótkich odstępach czasu, tj. w wykonaniu z góry powziętego zamiaru wystawił 120 nierzetelnych faktur VAT na sprzedaż złomu, rur stalowych, konstrukcji szklarni, w treści których, niezgodnie ze stanem faktycznym, wskazany był jako sprzedawca, podczas gdy faktycznym właścicielem towaru wskazanego w fakturach był odpowiadający w odrębnym postępowaniu L. Z., m.in. na rzecz "O." O. N., w wyniku czego uszczuplił podatek od towarów i usług w wysokości nie mniejszej niż 151.032 zł.

1.2.6. Podkreślono także, iż w dniu 14 sierpnia 2012 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w S. wydał decyzję określającą R. K. zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług za IV kwartał 2006 r. i za I-IV kwartał 2007 r. w wysokości 0 zł. W dniu 4 września 2012 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w L. wydał decyzję dla L. Z., w której przyjęto za podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług wartości netto z faktur VAT wystawionych przez "A." R. K. dokumentujących dostawę złomu użytkowego na rzecz różnych odbiorców. Przy określeniu zobowiązania podatkowego w podatku VAT dla L. Z. za 2007 r. z tytułu sprzedaży złomu użytkowego nie uwzględniono podatku naliczonego. Podatnik ten nie złożył odwołania od tej decyzji, w związku z tym stała się ona ostateczna.

1.3. Wobec powyższych ustaleń Dyrektor Izby Skarbowej w L. uznał, iż zaistniała podstawa do zakwestionowania skarżącej, na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej powoływana również jako: "ustawa o VAT", "u.p.t.u." lub "ustawa o podatku od towarów i usług"), odliczenia podatku naliczonego dotyczącego transakcji przeprowadzonych przez firmę "O." z firmami "K." i "A.".

2. Skarga do Sądu pierwszej instancji.

2.1. Kwestionując powyższe rozstrzygnięcie Dyrektora Izby Skarbowej, podatniczka, w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, zarzuciła mu:

  • błąd w ustaleniach faktycznych, poprzez przyjęcie, iż na podstawie istniejących dokumentów strona nie nabyła złomu pomimo jego sprzedania do hut -niezbadanie istnienia przybliżonej równowagi pomiędzy ilością złomu zakupionego a odsprzedanego;
  • naruszenie zasady bezpośredniości i czynnego udziału strony, poprzez oparcie i ograniczenie postępowania do materiałów powstałych w innych postępowaniach, w szczególności karnych i niedotyczących strony, co naruszyło art. 181 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 1997 r., Nr 137, poz. 926 ze zm., dalej powoływana również jako: "Ordynacja podatkowa" lub "O.p.");
  • naruszenie art. 199a § 3 Ordynacji podatkowej, poprzez jego niezastosowanie i samodzielne ustalenie nieistnienia stosunku prawnego, z którym strona wiązała kwestionowany przez organ skutek podatkowy;
  • naruszenie art. 181 Ordynacji podatkowej poprzez jego niezastosowanie;
  • niewykonanie zaleceń Dyrektora Izby Skarbowej zawartych w uzasadnieniu poprzedniej decyzji kasacyjnej;
  • nieustosunkowanie się do zawartego w odwołaniu wniosku dowodowego strony, który mogła powołać dopiero w postępowaniu odwoławczym.

2.2. W odpowiedzi na skargę, Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

3. Uzasadnienie rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji.

3.1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi nie uznał zasadności skargi strony. Zdaniem bowiem tego sądu organy podatkowe w niniejszej sprawie, nie kwestionując faktu nabycia i dalszej odsprzedaży złomu przez skarżącą, dowiodły że dostaw złomu do firmy "O." O. N. nie wykonały bezpośrednio firmy "K." - K. W. i "A." - R. K.

3.2. W pisemnych motywach wyroku Sąd pierwszej instancji, w kontekście postanowienia Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 6 lutego 2014 r. C-33/13, nie zgodził się z twierdzeniem Dyrektora Izby Skarbowej, że dla możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego nie ma znaczenia to, że podatnik, na rzecz którego realizowana jest dostawa, nie wiedział lub nie mógł wiedzieć o tym, że dana transakcja była wykorzystana do celów oszustwa, które zostało popełnione przez wystawcę pustej faktury niebędącego sprzedawcą. Gdy bowiem faktury są nierzetelne i nie odzwierciedlają rzeczywistego obrotu gospodarczego, organy podatkowe powinny ocenić na podstawie zebranego materiału dowodowego, czy skarżący wiedział lub powinien był wiedzieć, że uczestniczy w nielegalnej transakcji, że dostawa, w której uczestniczy wiąże się z przestępstwem w dziedzinie podatku od wartości dodanej.

3.3. Wykazanie zatem, według WSA, przez organy podatkowe, iż podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, że dostawa towarów wiąże się z nieprawidłowościami w dziedzinie podatku od wartości dodanej, powinno nastąpić w pierwszej kolejności poprzez ocenę okoliczności zawarcia transakcji zakupu towarów. Ten aspekt sprawy natomiast został w niniejszej sprawie przez organy podatkowe oceniony w odniesieniu do faktur VAT wystawionych przez R. K. (firma "A."). Słusznie przy tym, w ocenie Sądu pierwszej instancji Dyrektor Izby Skarbowej wskazał na zeznania R. K. (z dnia 22 grudnia 2011 r.) i samej skarżącej (z ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »