NSA. Ubezpieczenie w podróży służbowej a przychód pracownika

Z uzasadnienia: Nie jest uzasadnione twierdzenie, że pracownik otrzymując ubezpieczenie od pracodawcy zaoszczędził, bo nie musi sam ponosić wydatków związanych z ubezpieczeniem. Bez względu bowiem na to, czy spółka ubezpieczenie wykupi, jej pracownicy nie będą musieli ponosić kosztów leczenia z własnych środków. Zatem, skoro pracownik nie uzyskuje przysporzenia majątkowego, nie może być mowy ani o przychodzie, ani w konsekwencji o dochodzie.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Małgorzata Wolf-Kalamala, Sędzia NSA Tomasz Kolanowski (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Bogusław Woźniak, Protokolant Marta Wyszkowska, po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej E. [...] sp. z o.o. z siedzibą w B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 września 2012 r. sygn. akt I SA/Gl 161/12 w sprawie ze skargi E. [...] sp. z o.o. z siedzibą w B. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 14 października 2011 r. nr IBPB II/1/415-666/11/MK w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości,
2) uchyla interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 14 października 2011 r. nr IBPB II/1/415-666/11/MK,
3) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego z upoważnienia Ministra Finansów na rzecz E. [...] sp. z o.o. z siedzibą w B. kwotę 777 (siedemset siedemdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Przedmiotem skargi kasacyjnej jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 września 2012 r., sygn. akt I SA/Gl 161/12, mocą którego oddalono skargę E. Sp. z o.o. w B. (dalej: skarżąca, spółka) na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 14 października 2011 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych.

W motywach orzeczenia Sąd podał, że Dyrektor Izby Skarbowej w K., działając w imieniu Ministra Finansów, uznał za nieprawidłowe stanowisko spółki w zakresie skutków podatkowych poniesienia przez nią jako pracodawcę wydatków na zakup polisy ubezpieczeniowej pracowników odbywających zagraniczną podróż służbową.

Prezentując stan faktyczny wnioskodawca podał, że co roku wykupuje dla swoich pracowników podróżujących służbowo poza granice RP ubezpieczenie. Na dzień zawierania ubezpieczenia spółka nie zna dokładnie ilości dni i osób, które zostaną objęte ubezpieczeniem w danym roku polisowym. Dlatego też, zawierając ubezpieczenie, wnioskodawca deklaruje szacunkową ilość "osobodni" (prawdopodobna, przybliżona ilość dni w ciągu roku, w których pracownicy będą przebywać w podróży służbowej), na które wykupuje polisę. Po ukończonym okresie ubezpieczenia dokonuje się rozliczenia faktycznie wykorzystanej liczby "osobodni" i następuje wówczas dopłata (jeśli w okresie ubezpieczeniowym pracownicy pozostaną w podróży służbowej dłużej, niż przewidziano podając szacunkową ilość "osobodni") lub zwrot nadpłaconej składki (jeśli pracownicy w tym okresie będą krócej w podróży służbowej).

Prezentując stan faktyczny wnioskodawca podał także, iż ubezpieczenie daje pracownikom ochronę na okres trwania podróży służbowej (pracownik nie może korzystać z ubezpieczenia w celach pozasłużbowych) w zakresie:

a) ubezpieczenia kosztów leczenia nagłych zachorowań lub nieszczęśliwych wypadków za granicą (z wyłączeniem chorób przewlekłych i ich następstw),

b) ubezpieczenia assistance za granicą; pomocy medycznej, pomocy prawnej, pomocy w podróży,

c) ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków za granicą (NNW).

We wniosku podano, że polisy maja na celu zabezpieczenie nieprzewidzianych co do wysokości wydatków związanych z bezpośrednimi i pośrednimi skutkami chorób i wypadków przy pracy, którym ulegnie pracownik, a które to wydatki musiałyby zostać zwrócone bądź wypłacone przez spółkę. Przed wyjazdem pracownika wnioskodawca wypełnia "wniosek podróżny" zawierający dane osobowe wyjeżdżającego pracownika oraz cel, datę i długość wyjazdu i przesyła go do ubezpieczyciela. Wypłata ewentualnych świadczeń z tytułu polisy następuje bezpośrednio do rąk ubezpieczonego pracownika.

W tym stanie faktycznym organowi interpretacyjnemu zadano następujące pytanie: Czy poniesione przez wnioskodawcę wydatki na wykupienie opisanej w stanie faktycznym polisy ubezpieczeniowej, zabezpieczającej go przed obowiązkiem samodzielnego ponoszenia kosztów objętych ryzykiem ubezpieczeniowym, stanowią dla pracownika odbywającego podróż służbową przychód do opodatkowania, a tym samym czy wnioskodawca ma obowiązek potrącania od nich zaliczek na podatek dochodowy?

Prezentując własne stanowisko spółka stwierdziła, że równowartość jej wydatków na pokrycie kosztów wykupienia polisy ubezpieczeniowej w zakresie opisanym w stanie faktycznym nie będzie stanowiła przychodów dla pracownika odbywającego podróż służbową, a tym samym wnioskodawca nie będzie z tego tytułu pobierał jako płatnik zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wnioskodawca podkreślił, iż wykupuje dla pracowników wyjeżdżających w zagraniczne podróże służbowe polisy ubezpieczeniowe nie tylko w ich interesie, ale też - przede wszystkim - we własnym. Na wypadek gdyby pracownik doznał w czasie podróży zagranicznej jakiegokolwiek wypadku, to nawet pomimo braku ubezpieczenia posiadałby uzasadnione roszczenie do pracodawcy o zwrot kosztów leczenia (podstawa prawna żądania wynika wprost z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju [Dz. U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.; dalej: rozporządzenie MPPS]), a w perspektywie także dalsze roszczenia (o zwrot innych poniesionych wydatków, odszkodowanie, zadośćuczynienie, rentę, w tym także za następstwa nieszczęśliwego wypadku - które znajdują podstawę w przepisach kodeksu cywilnego).

Fakt opłacenia przez spółkę składki ubezpieczeniowej nie wiąże się dla pracownika z jakąkolwiek korzyścią w jego osobistym majątku. Nawet gdyby taka polisa nie została wykupiona to pracownik miałby podstawy dochodzenia swoich roszczeń majątkowych od pracodawcy w podobnej wysokości jak świadczenie z tytułu ubezpieczenia. Gdyby opłacone przez pracodawcę składki ubezpieczenia należało uznać za przychód pracownika, prowadziłoby to do dyskryminacji podatkowej pracowników ubezpieczonych względem nieubezpieczonych. Obie kategorie pracowników mają bowiem prawo dochodzić od pracodawcy roszczeń związanych z wypadkiem przy pracy w tej samej wysokości, ale tylko pracownicy ubezpieczeni byliby zobowiązani do regulowania podatku dochodowego od opłacanych w interesie pracodawcy składek na ubezpieczenie.

Na wstępie Minister Finansów wskazał, iż niniejsza interpretacja indywidualna dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych, a w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Organ interpretacyjny wskazał, iż zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r., Nr 51, poz. 307, ze zm.; dalej u.p.d.o.f.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Organ przytoczył także art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ust. 1 tej ustawy. Zdaniem organu interpretacyjnego pod pojęciem przychodu ustawodawca rozumie nie tylko otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze, lecz również wartości pieniężne oraz wartość innych uzyskanych przez podatnika świadczeń. Nieistotne jest przy tym, czy pieniądze te (wartości pieniężne) stanowią formę wynagrodzenia osoby fizycznej, czy też są zwrotem poniesionego przez tę osobę wydatku.

Na podstawie art. 12 ust. 1, art. 12 ust. 3 oraz art. 11 ust. 2a ww. ustawy przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego, tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna, a świadczenia pieniężne ponoszone za określone osoby należą do nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy.

Przysługujące pracownikowi z tytułu odbytej podróży służbowej, w terminie i w państwie określonym przez pracodawcę, należności takie jak koszty za przejazdy, dojazdy, noclegi, a także inne wydatki określone przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb, podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego na podstawie ww. art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego organ podkreślił, iż w praktyce w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał bądź uzyska podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również wydatek poniesiony przez wnioskodawcę na rzecz pracowników za zakup polis ubezpieczeniowych w zakresie ubezpieczenia kosztów leczenia i assistance, ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków oraz ubezpieczenia pomocy i ochrony prawnej w związku z odbywaną podróżą. Zdaniem organu interpretacyjnego wobec braku przepisów zwalniających powyższe korzyści z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

W ocenie organu interpretacyjnego sytuacja, w której składka opłacana jest przez inną osobę niż ta, w której interesie zawierana jest umowa, powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Jest ona bowiem odstępstwem od ogólnej zasady pokrywania kosztów ubezpieczenia przez podmiot, którego interesów umowa dotyczy. Gdyby wnioskodawca nie sfinansował kosztów polisy, takie wydatki musieliby ponieś...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »