NSA: Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) po rozpoczęciu czynności sprawdzających

Sankcyjna stawka podatku od czynności cywilnoprawnych ma zastosowanie, gdy należny podatek od czynności cywilnoprawnych nie został wpłacony do dnia rozpoczęcia czynności sprawdzających, w toku których podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki.

Teza

Badając istnienie podstawowej przesłanki warunkującej zastosowanie stawki opodatkowania uregulowanej w art. 7 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) jaką jest „powołanie się”, należy uwzględniać związek czynności podatnika skutkujących powstaniem obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych, z zamiarem wywołania korzystnych dla niego skutków podatkowych w obszarze innej daniny niż wymieniony podatek; dokonanie takich czynności m.in. w toku postępowania prowadzonego na podstawie art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) należy identyfikować łącznie jako „powołanie się”.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Jerzy Płusa, Sędzia NSA Stanisław Bogucki (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Bożena Kasprzak, Protokolant Dorota Rembiejewska, po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej R. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 23 lipca 2015 r. sygn. akt III SA/Po 184/15 w sprawie ze skargi R. D. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 10 grudnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu, 2) zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu na rzecz R. D. kwotę 2100 (słownie: dwa tysiące sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Wyrokiem z dnia 23 lipca 2015 r. o sygn. III SA/Po 184/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę R. D. (dalej: skarżący) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (dalej: Dyrektor IS) z dnia 10 grudnia 2014 r. o nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jako podstawę prawną powołano art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; dalej: p.p.s.a.). Wyrok jest dostępny na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.

2. Przebieg postępowania przed organami podatkowymi (przedstawiony przez WSA w Poznaniu).

2.1. Przedstawiając w uzasadnieniu wyroku przebieg postępowania WSA w Poznaniu podał, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. (dalej: organ pierwszej instancji) decyzją z dnia 1 września 2014 r. określił skarżącemu zobowiązanie podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 13.000 zł. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia powołano art. 207 oraz art. 21 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749; dalej: o.p.) w związku z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b, art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 4 pkt 7, art. 6 ust. 1 pkt 7, art. 7 ust. 1 pkt 4 oraz ust. 5, art. 9 pkt 10 lit. d, art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.; dalej: u.p.c.c.). W uzasadnieniu podał, że w dniu 15 stycznia 2009 r. skarżący zawarł umowę pożyczki na kwotę 70.000 zł. W czasie trwania postępowania kontrolnego, skarżący złożył w dniu 26 listopada 2012 r. organowi pierwszej instancji deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych PCC-3, wskazując do opodatkowania umowę pożyczki z dnia 15 stycznia 2009 r. i dokonał wpłaty podatku w wysokości 1.400 zł wraz z odsetkami w kwocie 647 zł. Jednocześnie na podstawie art. 16 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.; dalej: k.k.s.) wniósł o odstąpienie od ukarania za niedotrzymanie 14 dniowego terminu na złożenie deklaracji w związku z zawartą umową pożyczki.

2.2. Dyrektor IS, po rozpoznaniu odwołania skarżącego, decyzją z dnia 10 grudnia 2014 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W jego ocenie zostały spełnione przesłanki z art. 7 ust. 5 pkt 1 u.p.c.c., bowiem gdyby nie ujawniono informacji o zawartej umowie w trakcie postępowania kontrolnego - skarżący najprawdopodobniej nie opodatkowałby z własnej inicjatywy spornych czynności. Wszystkie działania strony miały miejsce po wszczęciu postępowania kontrolnego i nie sposób uznać dokonanej przez skarżącego wpłaty podczas toczącego się postępowania kontrolnego (3 lata i 10 miesięcy po zawarciu umowy pożyczki) za zapłatę podatku, zatem zobowiązanie podatkowe nie wygasło poprzez zapłatę.

3. Postępowanie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Poznaniu.

3.1. Na ww. decyzję skarżący wniósł skargę do WSA w Poznaniu, w której zawarł wniosek o uchylenie zaskarżonej decyzji Dyrektora IS oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji, a także o zasądzenie kosztów postępowania sądowego. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie: (I) przepisów postępowania, tj.: (1) art. 124 w związku z art. 121 § 1 i art. 210 § 4 op.; (2) art. 121 i art. 122 op.; (3) art. 122 i art. 187 § 1 o.p.; (II) prawa materialnego, tj.:(1) art. 3 ust. 1 pkt 4 u.p.c.c. poprzez błędne zastosowanie przez Dyrektora IS, podczas gdy organ pierwszej instancji nie oparł o wskazany przepis swojego rozstrzygnięcia; (2) art. 7 ust. 5 pkt 1 u.p.c.c. przez jego zastosowanie w sytuacji nieistnienia przesłanki powołania się na fakt zawarcia umowy pożyczki przez skarżącego w toku prowadzonego postępowania kontrolnego; (3) art. 51 § 1 w związku z art. 51 § 3 o.p. przez przyjęcie, że odsetki od zaległości podatkowej określonej na podstawie art. 7 ust. 5 pkt 1 u.p.c.c. należy liczyć od upływu terminu określonego w art. 10 ust. 1 u.p.c.c.

3.2. Dyrektor IS w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie oraz podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

4. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu.

4.1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał skargę za bezzasadną. Stwierdził, że organy prawidłowo ustaliły stan faktyczny sprawy, dokonały także prawidłowej wykładni prawa materialnego oraz prawidłowo zastosowały art. 7 ust. 5 pkt 1 u.p.c.c. Stwierdził, że dokonanie zgłoszenia pożyczki miało miejsce już po wszczęciu, ale przed zakończeniem kontroli podatkowej. Zdaniem WSA w Poznaniu, dla zastosowania stawki podatkowej w wysokości 20% nie jest wymagane, aby czynność cywilnoprawna, na którą powołuje się podatnik pozostawała w jakimkolwiek związku merytorycznym z przedmiotem czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, czy postępowania kontrolnego. Zastosowanie podwyższonej stawki jest nakazane prawnie zawsze wówczas, gdy w toku wskazanych procedur podatnik powoła się czynność cywilnoprawną, której wcześniej nie ujawnił z zachowaniem wymogów art. 10 ust. 1 u.p.c.c.

5. Stanowiska stron w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.

5.1. Skargę kasacyjną od ww. wyroku WSA w Poznaniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł skarżący (reprezentowany przez pełnomocnika – doradcę podatkowego), który zaskarżył ten wyrok w całości. Sformułował także wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy WSA w Poznaniu do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie: (I) prawa materialnego, tj. art. 7 ust. 5 pkt 1 u.p.c.c. poprzez nieuzasadnione uznanie, że w sprawie znajdzie zastosowanie sankcyjna stawka podatku od czynności cywilnoprawnych w sytuacji gdy w stanie faktycznym nie została spełniona ustawowa przesłanka "powołania się" przez skarżącego na fakt zawarcia umowy pożyczki ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »