NSA. Kiedy szkolenie będzie nieodpłatnym świadczeniem?

Z uzasadnienia: Wprawdzie składek, pochodzących od konkretnych osób, nie da się już wyodrębnić, przyporządkować i powiązać z konkretnym, zorganizowanym i sfinansowanym ze środków przedsięwzięciem podejmowanym na rzecz przynależących do niej członków, w tym przypadku zorganizowaniem szkolenia, nie zmienia to jednak zasadniczej dla sprawy kwestii, że w istocie rzeczy to uczestnicy szkolenia faktycznie je dla siebie samych sfinansowali. Tym samym, w takiej sytuacji nie mamy do czynienia z podlegającym opodatkowaniu przychodem w postaci nieodpłatnego świadczenia.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Beata Cieloch (sprawozdawca), Sędzia NSA Grażyna Nasierowska, Sędzia NSA Tomasz Zborzyński, Protokolant Justyna Bluszko-Biernacka, po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego z upoważnienia Ministra Rozwoju i Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 6 października 2016 r. sygn. akt I SA/Kr 868/16 w sprawie ze skargi M. w K. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2016 r. nr IBPB-2-1/4511-134/16/MD w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:

1. oddala skargę kasacyjną,
2. zasądza od Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na rzecz M. w K. kwotę 360 (słownie: trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

I.1. Zaskarżonym wyrokiem z 6 października 2016 r., sygn. akt I SA/Kr 868/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w sprawie ze skargi M. w K. (dalej: Skarżąca) na interpretację indywidualną Ministra Finansów z 22 kwietnia 2016 r. nr IBPB-2-1/4511-134/16/MD w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną i zasądził koszty postępowania.

I.2. W uzasadnieniu Sąd ten wskazał, że Skarżąca wnosiła o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych finansowania jej członkom udziału w kursach szkoleniowych. Skarżąca jako samorząd zawodowy organizuje szkolenia dla swoich członków. Część z tych szkoleń finansowana jest przez organy samorządu zawodowego pochodzące ze składek członkowskich. Kursy podyplomowe są nieodpłatne dla kursantów. W związku z powyższym zadano następujące pytania: Czy wobec nałożonych ustawowo obowiązków przynależności do samorządu zawodowego i podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez członków tego samorządu, realizowanie tego obowiązku poprzez uczestniczenie w kursach organizowanych przez organ samorządu zawodowego w ramach kształcenia podyplomowego ze środków pochodzących od członków samorządu, skutkuje po stronie uczestnika powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli prawo uczestniczenia w tym kursie przysługuje tylko w razie regularnego opłacania składek członkowskich i niezalegania z ich zapłatą? Czy Wnioskodawca jest zobowiązany wystawić informację PIT-8C dla pielęgniarek lub położnych, które po spełnieniu przesłanek w postaci regularnego opłacania składek członkowskich i niezalegania z ich zapłatą uczestniczyły w bezpłatnych kursach kształcenia podyplomowego organizowanego przez Skarżącą w ramach wykonywania zadań ustawowych?

Zdaniem Skarżącej uczestnictwo w kursie szkoleniowym w ramach kształcenia podyplomowego organizowanym przez organ samorządu zawodowego i finansowanym z jego środków pochodzących ze składek członkowskich, pod warunkiem regularnego opłacania przez uczestnika składek członkowskich i niezalegania z ich zapłatą, nie stanowi dla uczestnika kursu przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W tej sytuacji Skarżąca nie jest zobowiązana do wystawiania uczestnikom kursów informacji PIT-8C.

W interpretacji indywidualnej z 22 kwietnia 2016 r. Minister Finansów uznał stanowisko Skarżącej za nieprawidłowe. W ocenie organu finansowanie przez Skarżącą kursu szkoleniowego dla jej członków to przekazanie konkretnego świadczenia nieodpłatnego. Gdyby nie organizacja tego szkolenia, to członkowie samorządu musieliby w całości sfinansować omawiane wydatki (koszty) własnym majątkiem. Skarżąca będzie więc zobowiązana sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego doręczyć ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu.

I.3. W skardze do WSA Skarżąca zarzuciła interpretacji indywidualnej naruszenie:

1. art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.; dalej u.p.d.o.f.) przez przyjęcie, że uczestnictwo członków samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych w szkoleniach i kursach w ramach kształcenia podyplomowego, finansowanych z opłacanych przez tych członków składek członkowskich, jest źródłem powstania u nich przychodu;
2. art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. przez nieuwzględnienie przez organ podatkowy celu powołania samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych oraz wzajemności świadczeń występującej pomiędzy członkami samorządu zawodowego a samorządem zawodowym i wskutek tego bezprawne przyjęcie, że udział członków samorządu w kształceniu podyplomowym podlega opodatkowaniu jako nieodpłatne świadczenie na rzecz członka samorządu;
3. art. 20 ust. 1 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. przez błędną wykładnię pojęcia "nieodpłatne świadczenie" i w konsekwencji nieuzasadnione przyjęcie, że udział członka samorządu zawodowego w szkoleniach organizowanych przez samorząd zawodowy, finansowanych ze składek członkowskich pochodzących od członków samorządu, stanowi dla członka samorządu nieodpłatne świadczenie stanowiące przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych;
4. art. 42a u.p.d.o.f. przez błędne przyjęcie, że Skarżąca zobowiązania jest do sporządzenia i wydania swoim członkom - uczestnikom nieodpłatnych form kształcenia podyplomowego korzystającym z nich na zasadach opisanych we wniosku o interpretację indywidualną i innym podmiotom wskazanym w tym przepisie informacji o dochodach na formularzu PIT-8C;
5. art. 120, art. 121 § 1 w zw. z art. 14h Ordynacji podatkowej przez bezpodstawne stwierdzenie nieprawidłowości stanowiska Skarżącej dokonane przez organ interpretacyjny na skutek rażąco wadliwej oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego.

I.4. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o oddalenie skargi.

I.5. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że skarga jest zasadna, bowiem zaskarżona interpretacja narusza prawo. Sąd ten podkreślił, że brak jest ustawowej definicji pojęcia "nieodpłatne świadczenie". Korzystając jednak z dotychczasowego orzecznictwa, jak i poglądów doktryny, WSA wskazał, zwłaszcza na przykładzie poglądu wyrażonego w uchwale składu siedmiu sędziów NSA z 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06 (ONSAiWSA 2006, nr 6, poz. 153), że podatkowe pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje bowiem ono wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Ze świadczeniem nieodpłatnym mamy do czynienia w przypadkach, w których otrzymujący odnosi określoną korzyść pod tytułem darmym. Oznacza to, że nie świadczy nic w zamian ani obecnie, ani też w przyszłości. Pojęcie "świadczenie" zakłada działanie aktywne po stronie kontrahenta podatnika, w wyniku którego podatnik uzyskuje określoną korzyść. WSA za kluczowe uznał stanowisko NSA z wyroku z 23 kwietnia 2013 r., II FSK 1741/11, w którym przyjęto, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze i...