Nieodpłatne poręczenie kredytu a przychód kredytobiorcy

Z uzasadnienia: Skoro od udzielenia poręczenia uwarunkowane jest przyznanie kredytu podmiotowi, za którego się poręcza, przyjęcie przez poręczyciela wspomnianego ryzyka ma pewną wartość, czyli cenę, którą uzyskujący poręczenie w normalnych warunkach rynkowych musiałby poręczycielowi zapłacić. Jeżeli zatem poręczenie takie otrzymuje nieekwiwalentnie, tym samym uzyskuje nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Leszek Kleczkowski (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Izabela Najda-Ossowska Sędzia WSA Urszula Wiśniewska Protokolant Asystent sędziego Waldemar Dąbrowski po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 16 lipca 2013 r. sprawy ze skargi W. Sp. z o. o. w P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 2010 r.:

1. uchyla zaskarżoną decyzję,
2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana w całości,
3. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w B. na rzecz W. Sp. z o. o. w P. kwotę 5 190 zł (pięć tysięcy sto dziewięćdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Dyrektor Izby Skarbowej w B. (organ) utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w B. z dnia [...]r. określającą "W." Sp. z o.o. w P. (skarżąca) wysokość zobowiązania podatkowego z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych za okres od [...] w kwocie [...] zł.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ podał, że organ podatkowy I instancji w toku przeprowadzonej kontroli ustalił, iż Spółka nie ujęła w przychodach za rok 2010 kwoty stanowiącej wartość otrzymanego nieodpłatnie świadczenia z tytułu umów poręczenia udzielonego przez udziałowców Spółki, tj. M. J., A. J. M. Al. i M. J. Spółka Jawna, A. G. Sp. z o.o., G. R. A. Sp. z o.o. oraz podmiotu powiązanego M. Sp. z o.o. co spowodowało zawyżenie straty o kwotę [...] zł oraz zaniżenie wysokości zobowiązania podatkowego o kwotę [...] zł.

Spółka nie zgadzając się z rozstrzygnięciem organu podatkowego I instancji wniosła odwołanie, którego zarzuty dotyczyły dwóch kwestii, tj. multiplikowania przychodu Spółki stosownie do ilości poręczycieli oraz przyjęcia przez organ podstawy wyliczenia przychodu z nieodpłatnego świadczenia.

Dyrektor Izby Skarbowej rozpatrując przedmiotową sprawę w postępowaniu odwoławczym podał, że ze stanu faktycznego wynika, iż Spółka, w latach 2009-2010 zawarła z Bankiem B. S.A. umowy kredytowe, dla których poręczycielami zostali w. wym. udziałowcy Spółki. Jak wskazał organ bezspornym w sprawie jest, że za udzielone poręczenia nie ustanowiono wynagrodzenia, zaś poręczyciele nie zajmują się świadczeniem usług finansowych w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Pomiędzy poręczycielami a kontrolowaną Spółką występują powiązania zarówno o charakterze kapitałowym, jak i osobowym.

Organ odwoławczy zauważył, że udzielone poręczenia nie rodziły po stronie Spółki żadnych zobowiązań na rzecz poręczycieli w postaci zapłaty czy innego ekwiwalentu. Zasadnie więc organ I instancji przyjął, że świadczenie to miało charakter majątkowy, a więc stanowiło wymierną korzyść, polegającą na zaoszczędzeniu kosztów opłat lub prowizji za udzielenie poręczenia, które na rynku finansowym ma określoną wartość, która to stanowi nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej u.p.d.p.). W ocenie organu odwoławczego Spółka otrzymała świadczenie zabezpieczenia spłaty zaciągniętych kredytów, a ponadto, dzięki poręczeniom, mogła uzyskać kredyt na sfinansowanie zakupu środków trwałych i bieżącej działalności. Zatem Spółka otrzymała korzyść majątkową, która nie była związana z kosztami.

Zdaniem organu odwoławczego, wartość otrzymanych przez Spółkę nieodpłatnych świadczeń z tytułu uzyskanych poręczeń została, przez organ podatkowy I instancji, określona prawidłowo, zgodnie z art. 12 ust. 6 pkt 4 u.p.d.p. Organ podatkowy I instancji pozyskał bowiem informacje z banków o kształtowaniu się wysokości prowizji za usługę udzielenia poręczenia kredytu, a także uwzględnił wysokość prowizji zastosowanej przez Bank G. S.A. Oddział Operacyjny w T., w przedłożonej przez Spółkę szacunkowej wycenie kosztów prowizyjnych z tytułu udzielenia poręczenia/gwarancji dla czterech kredytów. Według organu, przysporzenie majątkowe uzyskane przez Spółkę stanowi wartość poręczeń udzielonych przez podmioty powiązane nieodpłatnie, gdyż bez otrzymania poręczeń nie byłoby w ogóle możliwe uzyskanie finansowania poprzez udzielone kredyty.

Jak zaznaczył organ odwoławczy przy zawieraniu poszczególnych umów kredytowych liczba poręczycieli, a tym samym udzielonych nieodpłatnie poręczeń, wahała się od 2 do 6, stąd prawidłowo organ kontroli skarbowej uwzględnił w wycenie nieodpłatnego świadczenia wszystkich poręczycieli (łącznie 18 umów poręczeń). Następnie dokonał wyceny świadczeń, które są efektem zabiegów Spółki o pozyskanie finansowania od instytucji bankowych i które zostały przyjęte przez Spółkę w ilości, jaką ona sama zaakceptowała. Jak wskazał organ odwoławczy, działania organu I instancji, wbrew odmiennemu stanowisku Spółki nie polegały na kreowaniu nowych nieodpłatnych świadczeń, a jedynie na wycenie świadczeń, które faktycznie miały miejsce.

Organ odwoławczy nie podzielił zarzutów strony dotyczących "multiplikacji przychodu" poprzez wymierzenie go dla każdego ze stosunków poręczenia odrębnie oraz podważających sposób wyliczenia wartości rynkowej nieodpłatnego świadczenia, który zdaniem Spółki abstrahuje od wielkości aktualnego zobowiązania dłużnika i błędnie zakłada, że zdefiniowany w umowie zakres odpowiedzialności poręczyciela świadczy o tym, iż wynagrodzenie od takiej umowy powinno być naliczane z pominięciem rzeczywistego salda zadłużenia.

Nie zgadzając się z decyzją organu odwoławczego Spółka wniosła o uchylenie jej w całości, zarzucając:

- naruszenie art. 12 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 25 ust. 1 u.p.d.p. poprzez nieuwzględnienie, iż przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń powstaje z chwilą jego faktycznego otrzymania, przez co wycena nieodpłatnego świadczenia winna następować odrębnie dla każdego miesiąca, w którym podatnik świadczenie takie otrzymuje,

- naruszenie art. 12 ust. 6 pkt 4 w związku z art. 25 ust. 1 u.p.d.p. oraz art. 878 § 1 Kodeksu cywilnego poprzez pominięcie przy ustalaniu dochodu z nieodpłatnego świadczenia rzeczywistej (zmiennej) wartości poręczonych zobowiązań na przestrzeni roku podatkowego,

- naruszenie art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej (dalej O.p.) poprzez przerzucenie na podatnika odpowiedzialności za zmienność interpretacji organu podatkowego w zakresie kwalifikowania poręczeń udziałowców do nieodpłatnych świadczeń,

- naruszenie art. 122 w zw. z art. 191 O.p. poprzez nieuwzględnienie wniosków wynikających z potencjalnego poręczenia dokonanej przez BGŻ S.A. w zakresie konieczności uwzględnienia rzeczywistych zobowiązań dłużnika,

- naruszenie art. 122 O.p. poprzez nieuwzględnienie wniosku dowodowego strony z dnia 8 października 2012 r.,

-->