Najważniejsze zmiany w podatku dochodowym od osób prawnych od 1 stycznia 2017 r.

1. DOCHODY UZYSKIWANE W POLSCE PRZEZ PODMIOTY NIEMAJĄCE SIEDZIBY LUB ZARZĄDU NA TERYTORIUM POLSKI Do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dodano przepisy, które zawierają katalog dochodów (przychodów) osiąganych przez podatników niemających siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (RP), które (co do zasady) podlegają opodatkowaniu w Polsce. Uważa się za nie w szczególności dochody (przychody) z:

• wszelkiego rodzaju działalności prowadzonej na terytorium RP, w tym poprzez położony w Polsce zagraniczny zakład;
• położonej na terytorium RP nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;
• papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych, które nie są papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium RP w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;
• tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym albo instytucji wspólnego inwestowania, w których co najmniej 50% wartości aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium RP lub prawa do takich nieruchomości. Wartość aktywów, ustala się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zbycia udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym albo instytucji wspólnego inwestowania;
• tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które mają miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium RP, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia. Za dochody (przychody) te uważa się przychody wymienione w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli nie zostały one zakwalifikowane do pozostałych dochodów (przychodów) wymienionych w katalogu dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski przez podatników, którzy nie mają siedziby lub zarządu na terytorium RP.

2. ZMIANA DEFINICJI SPÓŁKI NIEBĘDĄCEJ OSOBĄ PRAWNĄ

Od 1 stycznia 2017 r., ilekroć w ustawie jest mowa o spółce niebędącej osobą prawną, oznacza to spółkę inną niż określona w art. 4a pkt 21, tj. spółkę inną niż:

• spółkę posiadającą osobowość prawną, w tym także spółkę zawiązaną na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 2157/2001 z dnia 8 października 2001 r. w sprawie statutu spółki europejskiej (SE);
• spółkę kapitałową w organizacji;
• spółkę komandytowo-akcyjną, która ma siedzibę lub zarząd na terytorium RP;
• spółkę niemającą osobowości prawnej, która ma siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego państwa jest traktowana jak osoba prawna i podlega w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.

3. WPROWADZENIE DEFINICJI RZECZYWISTEGO WŁAŚCICIELA

Do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dodano art. 4a pkt 29, który zawiera definicję rzeczywistego właściciela. Zgodnie z jej brzmieniem, rzeczywisty właściciel to podmiot, który otrzymuje daną należność dla własnej korzyści i nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem, zobowiązanym do przekazania całości lub części danej należności innemu podmiotowi. Definicja ta ma ścisły związek ze zwolnieniem z opodatkowania przychodów z:

• odsetek,
• praw autorskich lub praw pokrewnych,
• praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw,
• należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego,
• za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego,
• za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) osiąganych przez podatników, którzy nie mają siedziby lub zarządu na terytorium RP.

Jednym z warunków zastosowania tego zwolnienia jest to, aby rzeczywistym właścicielem ww. należności była:

1. spółka, podlegająca – w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego – opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania, albo
2. zagraniczny zakład ww. spółki, jeżeli dochód osiągnięty w następstwie uzyskania tych należności podlega opodatkowaniu w tym państwie członkowskim Unii Europejskiej, w którym ten zagraniczny zakład jest położony.

Aby podmioty, które wypłacają powyższe należności wskazanym podmiotom, mogły zastosować ww. zwolnienie, powinny za pomocą oświadczenia potwierdzić to, że spełniają warunek bycia rzeczywistym właścicielem należności.

4. ZMIANY W PRZEPISACH O PODMIOTACH POWIĄZANYCH ORAZ OBOWIĄZKU PROWADZENIA DODATKOWEJ DOKUMENTACJI PODATKOWEJ

Od 1 stycznia 2017 r. zmienił się jeden z wymogów uznania podmiotów za powiązane – wysokość udziału, jaki dany podmiot pośrednio lub pośrednio musi posiadać w kapitale innego podmiotu. Do końca 2016 r. dla celów podatku dochodowego od osób prawnych posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 i 4, oznaczało sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiadał w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 5%. Od 1 stycznia 2017 r. posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 i 4, oznacza sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 25%.

Nowe brzmienie nadano również przepisom, które regulują kwestię obowiązku sporządzania dodatkowej dokumentacji podatkowej. Przepisy te określają m.in.:

1. krąg podmiotów zobowiązanych do prowadzenia tej dokumentacji,
2. definicje transakcji i innych zdarzeń objętych dokumentacją podatkową oraz kategorie transakcji wyłączonych z obowiązku dokumentacji,
3. zakres dokumentacji podatkowej, w szczególności rodzaje informacji, które powinna ona zawierać,
4. termin sporządzenia i aktualizacji dokumentacji podatkowej,
5. obowiązek przedstawienia dokumentacji podatkowej na żądanie organów podatkowych oraz uprawnienia organów do żądania sporządzenia i przedłożenia dokumentacji podatkowej dla transakcji lub zdarzeń nieobjętych co do zasady obowiązkiem dokumentacyjnym,
6. obowiązek dołączania sprawozdania do rocznego zeznania podatkowego.

5. WYŁĄCZENIE NIEKTÓRYCH PREFERENCJI PODATKOWYCH W PRZYPADKU UNIKANIA LUB UCHYLANIA SIĘ OD OPODATKOWANIA

Ustawa o CIT przewiduje wyłączenie z przychodów/dochodów podatkowych określonych wartości uzyskanych z tytułu połączenia lub podziału spółek (art. 10 ust. 2 pkt 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy) oraz tzw. transakcji wymiany udziałów (art. 12 ust. 4d ustawy). Do końca 2016 r. preferencje te były ograniczone w odniesieniu do przychodów z połączenia lub podziału spółek w sytuacji, gdy podejmowane w tym zakresie działania zmierzały do uniknięcia lub uchylenia się od opodatkowania.

Od 1 stycznia 2017 r. ograniczenie to zostało rozciągnięte również na przychody osiągane ...