Gminy dziedziczą z dobrodziejstwem inwentarza

Konsekwencją rozwiązania, zgodnie z którym Skarb Państwa i gminy są spadkobiercami ustawowymi przymusowymi (koniecznymi), jest brak możliwości odrzucenia przez te podmioty spadku (art. 1023 § 1 k.c.) oraz brak obowiązku składania oświadczenia o przyjęciu spadku. Ustawodawca przesądził jednak, że zarówno Skarb Państwa, jak i gmina nabywają spadek z dobrodziejstwem inwentarza (art. 1023 § 2 k.c.). Na podstawie art. 1031 § 2 zdanie pierwsze k.c., w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku.

Interpelacja nr 21022 do ministra sprawiedliwości w sprawie dziedziczenia masy spadkowej przez gminy

Panie Ministrze,

Zrzeszenie Gmin Województwa Lubuskiego zajęło stanowisko i podniosło kwestię konieczności znowelizowania przepisów Kodeksu cywilnego w części dotyczącej dziedziczenia spadków przez gminy.

Dziedziczenie spadku przez gminy w przypadku, gdy zmarły mieszkaniec danej gminy nie posiadał spadkobierców, to nie tyle przywilej co obowiązek. Gmina musi przejąć obligatoryjnie spadek, nawet wtedy, gdy składa się on wyłącznie z długów i to takich, których nawet windykacja została czasowo zaniechana. Najczęściej taką masą spadkową są nieruchomości obciążone hipoteką bankową.

Bank nawet nie próbuje odsprzedaży zadłużonej nieruchomości tylko natychmiast wnosi o egzekucję z rachunku gminy. Przy tych procedurach nawet koszty egzekucji ponosi gmina.

Zrzeszenie wskazuje, że aktualne prawo generuje nieuzasadnione koszty dla budżetów gmin. Proponuje ono, aby:

  • ograniczeniu uległa odpowiedzialność spadkobiercy gminy wyłącznie do przedmiotów odziedziczonych w spadku (odpowiedzialność wyłącznie przedmiotami nabytymi w spadku a nie całym majątkiem gminy), co wymagałoby zmiany art. 1023 k.c. Tego typu zmiana ochroniłaby majątek gmin przed nieuzasadnionymi kosztami, ale również zmobilizowałaby wierzycieli do sprawnej windykacji należności zanim dojdzie do dziedziczenia jego długów;

  • wprowadzenia zapisu, aby spadek nabywała gmina z miejsca położenia nieruchomości, jeżeli stanowi ona element masy spadkowej. W przypadku nabycia przez gminy spadku zlokalizowanego np. w odległości oddalonej od gminy o 300-400 km, powoduje to znaczne utrudnienia co do zabezpieczenia nieruchomości, ustalenia ich stanu faktycznego i przeprowadzenia procedury sprzedaży.

Zmiana prawa w zakresie wskazanym przez Zrzeszenie Gmin Województwa Lubuskiego z pewnością zabezpieczyłaby gminy przed niekontrolowanymi i nadmiernymi wydatkami. Zwłaszcza, że prawo to czyni z gminy słabe ogniwo, które zostaje obarczone ryzykiem, które tak naprawdę powinno być częścią działalności banków udzielających kredytu hipotecznego.

Bardzo proszę o odpowiedź na pytania:

1. Czy widzi Pan zasadność takiej nowelizacji, szczególnie z punktu widzenia dbałości o pieniądze publiczne?

2. Czy Pana zdaniem nowelizacja wskazana przez Zrzeszenie zmieniłaby na korzyść sytuację finansową gmin?

Zgłaszający: Grzegorz Furgo, 21-03-2018 r.

Odpowiedź na interpelację nr 21022 w sprawie dziedziczenia masy spadkowej przez gminy

Szanowny Panie Marszałku,

w odpowiedzi na interpelację nr 21022 złożoną przez posła Grzegorza Furgo, przekazaną przy piśmie pani Barbary Dolniak, Wicemarszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 kwietnia 2018 r., w sprawie ,,dziedziczenia masy spadkowej przez gminy”, uprzejmie przedstawiam, co następuje.

Stosownie do brzmienia art. 935 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.) – dalej zwanej „k.c.”, w przypadku dziedziczenia ustawowego Skarb Państwa i gminy powołani są do spadku w ostatniej kolejności, jako tzw. spadkobiercy przymusowi. Wprowadzenie do Kodeksu cywilnego dziedziczenia ustawowego gminy – obok dziedziczenia Skarbu Państwa – dokonane zostało ustawą z dnia 14 lutego 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 408). Odnosząc się do ratio legis wskazanych unormowań podkreślić należy, że w systemie prawnym powinna znajdować się regulacja dotycząca spadków nieobjętych. Predestynowane do zagospodarowania mienia spadkowego, a w szczególności nieruchomości, są gminy. Jest to rozwiązanie nie tylko uzasadnione gospodarczo, ale także odpowiadające generalnej tendencji zmierzającej do decentralizacji zadań spełnianych przez podmioty publiczne.

Tego rodzaju regulacje przewidywał dekret z dnia 8 października 1946 r. – Prawo spadkowe. Zgodnie z jego § 27 w braku powołanych do spadku kre...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »