Czynności sprawdzające - mimo podobieństw to nie kontrola podatkowa

Czynności sprawdzające to procedura, która często przez podatników mylona jest z kontrolą podatkową. Są to jednak zupełnie inne procedury, w których - z jednej strony - zakres działań organu podatkowego jest ograniczony, ale z drugiej - ograniczone są też niektóre prawa podatnika. Pamiętajmy jednak, że czynności sprawdzające mają bardziej porządkujący niż kontrolny charakter i służą głównie do zlikwidowania skutków drobnych błędów formalnych, choć czasami też do typowania podatników do dalszych procedur, w tym kontroli podatkowej.

Czynności sprawdzające

Czynności sprawdzające należą do działań najczęściej przeprowadzanych przez organy podatkowe pierwszej instancji. Ich przebieg regulują przepisy Ordynacji podatkowej, a ich prowadzenie ma na celu:

1. sprawdzenie terminowości:

a) składania deklaracji,

b)wpłacania podatków, w tym również pobieranych przez płatników oraz inkasentów,

2. stwierdzenie formalnej poprawności deklaracji,

3. ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami,

4. weryfikację poniesionych przez podatnika wydatków i uzyskanych przychodów (dochodów) opodatkowanych lub przychodów (dochodów) nieopodatkowanych - w zakresie niezbędnym do ujawnienia podstawy opodatkowania z tytułu przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych,

5. weryfikację danych i dokumentów przedstawionych przez podatników dokonujących rejestracji podatkowej.

Przykład

Podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą składa zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, w którym wybiera status czynnego podatnika VAT.

Organ podatkowy pierwszego stopnia przeprowadza czynności sprawdzające, mające na celu ustalenie, czy podatnik istnieje w rzeczywistości, czy ma tytuł prawny do lokalu, w którym będzie prowadził działalność, oraz czy istnieje możliwość kontaktu z podatnikiem.

Istnieje wyjątek dotyczący właściwości organu podatkowego przeprowadzającego czynności sprawdzające.

Szef Krajowej Administracji Skarbowej lub organ podatkowy upoważniony przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w zakresie wymiany z państwami członkowskimi Unii Europejskiej informacji o podatku od towarów i usług dokonuje czynności sprawdzających odnoszących się do dokumentów składanych do tego organu.

Działania podejmowane przez organ podatkowy w ramach czynności sprawdzających

Korekta deklaracji, wyjaśnianie wątpliwości dotyczących deklaracji

W razie stwierdzenia, że deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, organ podatkowy ma obowiązek zareagować w sposób zależny od charakteru i zakresu stwierdzonych uchybień:

1. koryguje deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku albo kwoty nadwyżki podatku do przeniesienia lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty 5000 zł;

2. zwraca się do składającego deklarację o jej skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji podaje się w wątpliwość.

Kopię skorygowanej przez siebie deklaracji organ podatkowy uwierzytelnia i doręcza podatnikowi.

Dodatkowo przekazuje podatnikowi informację o związanej z korektą deklaracji zmianie wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku albo kwoty nadwyżki podatku do przeniesienia lub wysokości straty, albo informację o braku takich zmian oraz pouczenie o prawie wniesienia sprzeciwu.

Ważne!

Na korektę podatnik może wnieść sprzeciw do organu, który dokonuje korekty, w terminie 14 dni od dnia doręczenia uwierzytelnionej kopii skorygowanej deklaracji. Wniesienie sprzeciwu anuluje korektę.

W razie niewniesienia sprzeciwu w terminie korekta deklaracji wywołuje skutki prawne jak korekta deklaracji złożona przez podatnika.

Przepisy o korekcie deklaracji stosuje się również do deklaracji składanyc...