Czy odpis aktualizujący jest kosztem uzyskania przychodu?

Pytanie podatnika: Czy odpisy aktualizujące wartość należności od niemieckich spółek, utworzone w związku z prawdopodobieństwem ich nieściągalności, w sytuacji gdy nieściągalność ta jest uprawdopodobniona otrzymanym przez Spółkę tłumaczeniem przysięgłym decyzji niemieckiego sądu o wszczęciu postępowania upadłościowego w rozumieniu niemieckich przepisów prawa upadłościowego, mogą stanowić dla Spółki koszty uzyskania przychodów?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z 1 lipca 2014 r. (data wpływu 7 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych jest:

• prawidłowe w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisu aktualizującego (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),
• nieprawidłowe w zakresie określenia momentu zaliczenia ww. odpisu do kosztów uzyskania przychodów (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

UZASADNIENIE

W dniu 7 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisu aktualizującego,
• określenia momentu zaliczenia ww. odpisu do kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka jest dostawcą części dla samochodów osobowych i pojazdów użytkowych. Spółka zaopatruje swoich klientów w szeroki asortyment towarów, od części surowych aż do gotowych do montażu części odlewanych ciśnieniowo i komponentów ze stopów aluminium.

W 2009 r. miała miejsce upadłość spółek zagranicznych, które były dłużnikami Spółki w momencie ogłoszenia upadłości. Spółka w 2009 r. utworzyła odpisy aktualizujące wierzytelności od ww. podmiotów, które to odpisy nie zostały uznane za koszty uzyskania przychodów (Spółka nie uwzględniła ich jako koszt w rozliczeniu podatku dochodowego za 2009 r.). Wierzytelności te zostały zaliczone do przychodów podatkowych. Spółka dysponuje dokonanym w 2014 r. tłumaczeniem przysięgłym decyzji sądu niemieckiego o otwarciu w 2009 r. procesu upadłości tychże spółek.

Do stosunku zobowiązaniowego pomiędzy Spółką oraz ww. podmiotami zastosowanie ma prawo niemieckie. Zgodnie z tym prawem, do chwili obecnej wierzytelności Spółki względem spółek sióstr nie uległy przedawnieniu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy odpisy aktualizujące wartość należności od niemieckich spółek, utworzone w związku z prawdopodobieństwem ich nieściągalności, w sytuacji gdy nieściągalność ta jest uprawdopodobniona otrzymanym przez Spółkę tłumaczeniem przysięgłym decyzji niemieckiego sądu o wszczęciu postępowania upadłościowego w rozumieniu niemieckich przepisów prawa upadłościowego, mogą stanowić dla Spółki koszty uzyskania przychodów?
2. W którym roku Spółka powinna zaliczyć odpisy aktualizujące od powyższych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów?

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zdaniem Spółki, przysługuje jej prawo do zaliczenia odpisów aktualizujących wartość należności do kosztów uzyskania przychodów, gdyż spełnione zostały warunki wynikające z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

Co do zasady, ustawodawca wyłącza zatem odpisy aktualizujące z kategorii kosztów podatkowych.

Wyjątkiem są odpisy, spełniające łącznie następujące warunki:

1. są odpisami aktualizującymi wartość należności, określonymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz. 330 ze zm.);
2. zostały dokonane od należności bądź części należności uprzednio zaliczonej do przychodów należnych, na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
3. nieściągalność należności została uprawdopodobniona, zgodnie z art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi natomiast, iż nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:

1. dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo
2. zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo
3. wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
4. wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Powyższy katalog ma charakter otwarty (co potwierdza użyty przez ustawodawcę zwrot „w szczególności”), co oznacza, że są możliwe sytuacje, gdy wierzyciel w inny sposób uprawdopodobni, że dana wierzytelność jest nieściągalna. Zwrot „w szczególności” należy rozumieć w ten sposób, że inne przesłanki takiego uprawdopodobnienia winny mieć charakter prawny, równorzędny w stosunku do wskazanych wprost w przepisie. Uprawdopodobnienie nieściągalności jest środkiem zastępczym dowodu, a więc środkiem niedającym pewności, lecz tylko prawdopodobieństwo twierdzenia o fakcie. Chodzi więc nie o przeprowadzenie dowodu czyniącego fakt...