Opodatkowanie obrotu bitcoinem – stanowisko organów podatkowych i sądów administracyjnych

Popularność kryptowalut oraz liczba ich posiadaczy ciągle rośnie. Niewątpliwie jest to zasługą niesamowitego wzrostu wartości, która wprzypadku bitcoina ustanawia kolejne rekordy. Bitcoinem można nie tylko płacić zatowary iusługi wpunktach, które przyjmują rozliczenia wtej walucie, ale także dokonywać jego zakupu wcelach inwestycyjnych oraz handlowych, uzyskując przychody zhandlu tą kryptowalutą. W ostatnim komunikacie opublikowanym nastronie Ministerstwa Finansów, zatytułowanym Uwaga nakryptowaluty,resort ostrzega przed ryzykiem inwestowania wwaluty wirtualne takie jak bitcoin, litecoin czy ether.

Polskie przepisy podatkowe nie zawierają żadnych bezpośrednich odniesień do kryptowalut, w związku z czym handel nimi może rodzić nie tylko ryzyko inwestycyjne związane z utratą kapitału, lecz także ryzyko podatkowe wynikające z błędnego rozliczenia obrotu wirtualną walutą. W kilku słowach postaram się zaprezentować aktualne stanowisko organów podatkowych i sądów administracyjnych dotyczące obrotu tymi instrumentami finansowymi.

Bitcoin w podatku VAT

Jeszcze do niedawna organy podatkowe twierdziły, że obrót kryptowalutą to usługa elektroniczna, która podlega opodatkowaniu VAT według stawki podstawowej 23%. Podejście to zmieniło się za sprawą wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 października 2015 r. w sprawie C-264/14 Skatteverket przeciwko Davidowi Hedqvistowi. Skarżący planował za pośrednictwem swojej spółki kupować jednostki wirtualnej waluty bitcoin bezpośrednio od osób prywatnych i przedsiębiorstw lub na giełdzie wymiany międzynarodowej. Następnie zamierzał je przechowywać lub dalej odsprzedawać na giełdzie. Spółka miała także zajmować się pośrednictwem w obrocie jednostkami bitcoina na zlecenie osób prywatnych lub przedsiębiorstw. W związku z powyższym, przedmiotem sprawy stało się rozstrzygniecie, czy artykuł 2 ust. 1 dyrektywy VAT pozwala uznać transakcje polegające na wymianie waluty wirtualnej na walutę tradycyjną i waluty tradycyjnej na walutę wirtualną, dokonywane za wynagrodzeniem uwzględnianym przez usługodawcę w obliczeniu kursu wymiany za odpłatne świadczenie usług. A jeżeli tak, to czy usługi takie są zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 135 ust. 1 dyrektywy 112.

Rozstrzygając sprawę, TSUE stwierdził, że przepisy dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że transakcje takie jak w postępowaniu głównym, polegające na wymianie waluty tradycyjnej na jednostki wirtualnej waluty bitcoin i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom, stanowią odpłatne świadczenie usług w rozumieniu tego przepisu. Jednocześnie Trybunał uznał, że świadczenie usług takich jak w postępowaniu głównym, które polegają na wymianie walut tradycyjnych na jednostki wirtualnej waluty bitcoin i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom, stanowi transakcje zwolnione z podatku od wartości dodanej w rozumieniu artykuł 135 ust. 1 lit. e dyrektywy 112, a zatem transakcje dotyczące między innymi walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy. Wyrok ten rozstrzygnął spory dotyczące opodatkowania kryptowalut na gruncie prawa unijnego w zakresie VAT.

Na gruncie polskiej ustawy o podatku od towarów i usług obrót kryptowalutą taką jak bitcoin będzie podlegał zwolnieniu z opodatkowania. Potwierdzeniem takiego stanowiska jest odpowiedź Ministerstwa Finansów na interpelację poselską nr 6655 w sprawie bitcoina, w której czytamy, że dla celów opodatkowania VAT bitcoin jest traktowany jak środek płatniczy i podlega zwolnieniu od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r., poz. 1221, z późn.zm.). W zakresie obrotu bitcoinem wypowiadał się także Wojewódzki Sąd Administracyjny, który wyroku z 23 marca 2016 r., sygn. akt I SA/Łd 54/16, potwierdził, że transakcje takie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania.

Bitcoin a podatek od czynności cywilnoprawnych

Fakt zwolnienia sprzedaży kryptowalut z opodatkowania VAT determinuje również zwolnienie nabywcy z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przepis art. 1 ...