Ubezpieczenie OC członków zarządu (ubezpieczenie D&O) połączone z ubezpieczeniem OC Spółki – skutki podatkowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wydał interpretację, będącą odpowiedzią na zapytanie jednej ze spółek w zakresie dotyczącym ubezpieczenia OC członków zarządu (tzw. ubezpieczenie D&O) i jednocześnie Spółki – od zdarzeń będących i niebędących skutkiem działań zarządu. Ze względu na fakt, że odpowiedzialność członków zarządu (czy szerzej – odpowiedzialność władz spółki) może być bardzo szeroka, a opisywana umowa ubezpieczenia może stanowić element optymalizacji podatkowej, zachęcamy do lektury interpretacji. Skróty i wytłuszczenia pochodza od redakcji.

Interpretacja IBPBII/1/415-566/13/AA z 21.08.2013 r. - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

(...)

Zdarzenie przyszłe

Spółka jako ubezpieczający ma zamiar zawrzeć umowę ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń związanych z zarządzaniem, nadzorowaniem i pełnieniem podobnych funkcji w Spółce przez członków organów oraz inne osoby, których przejmują choćby część tych funkcji (tzw. umowa ubezpieczeniowa D&O). Celem omawianej umowy ubezpieczenia będzie udzielenie ubezpieczonym ochrony na wypadek ryzyka za popełnione szkody, zminimalizowanie potencjalnie negatywnych konsekwencji finansowych, wynikających z zaniechań lub błędnych decyzji. Rozeznanie rynku ubezpieczeniowego pokazuje, że suma ubezpieczenia w przypadku tego typu umów ubezpieczenia jest wspólna dla wszystkich ubezpieczonych. W ramach ww. sumy dla wyodrębnionych ryzyk (kosztów, szkód) z reguły stosuje się tzw. podlimity. Ubezpieczonym w umowach ubezpieczenia D&O mogą być:

- Spółka;

- osoby fizyczne, które pełnią określone funkcje w Spółce, w tym zarządcze, nadzorcze;

- współmałżonek, konkubent lub inna podobna osoba (np. partner życiowy), spadkobiercy, przedstawiciele prawni lub cesjonariusze osoby ubezpieczeniowej.

Ochrona Spółki obejmować może m.in. szkodę Spółki wynikającą z roszczenia przeciwko Spółce z tytułu dowolnych papierów wartościowych reprezentujących dług lub udział w Spółce, w rezultacie zaniedbań popełnionych przez Spółkę (np. w zakresie kupna lub sprzedaży oraz składania i pozyskiwania ofert kupna lub sprzedaży papierów wartościowych). Nadto ubezpieczyciel może pokrywać wszelkie kwoty, które Spółka jest zobowiązana np. z mocy prawa, do wypłaty w celu pokrycia szkody osoby ubezpieczonej. Umowa ubezpieczenia zapewnia również refundację kosztów zdarzenia kryzysowego Spółki tj. nieprzewidzianego (także niezależnego od zachowania ubezpieczonych) zdarzenia, takiego jak:

- nagła, nieoczekiwana śmierć lub niepełnosprawność członka zarządu lub członka rady nadzorczej Spółki;

- jakakolwiek groźba, próba lub rzeczywiste nieuprawnione wtargnięcie do systemu komputerowego Spółki;

- naruszenie poufności danych przez niezależnego outsourcera procesów biznesowych;

- oskarżenia karne dotyczące prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu;

- utrata praw własności intelektualnej uprzednio nabytych zgodnie z prawem przez Spółkę;

- śmierć lub odniesienie obrażeń cielesnych (lub trauma emocjonalna związana z byciem świadkiem śmierci lub obrażeń cielesnych) doświadczone przez dyrektorów, pracowników lub klientów na terenie pomieszczeń Spółki;

- zniszczenie pomieszczeń Spółki lub innych aktywów obrotowych, spowodowanych przez wyciek ropy, katastrofalny pożar, zawalenie budynku (inne niż wyrządzone przez trzęsienie ziemi, wiatr lub inne zdarzenia naturalne);

które może spowodować nagły znaczący spadek przychodów Spółki, w wyniku braku odpowiedniego zarządzania będącego następstwem tego zdarzenia.

Analiza produktów ubezpieczeniowych wskazuje, że zakres ochrony umowy ubezpieczenia D&O odnosić się może również do szkód poniesionych przez Spółkę w braku odpowiedzialności członka zarządu lub innej osoby pełniącej ubezpieczoną funkcję w Spółce. Dotyczy to np. ponoszonych przez Spółkę kosztów zarządzania kryzysowego, które może być wynikiem zdarzeń o charakterze losowym, np. śmierć lub niepełnosprawności członka zarządu, szkody w majątku Spółki spowodowane siłą wyższą lub działaniem osób trzecich, za których Spółka nie odpowiada).

Tak samo ubezpieczyciel pokryje szkody Spółki (a nie osoby fizycznej) korzystania z usług prawnika, w szczególności w celu sporządzenia oświadczenia lub raportu oraz przygotowania się do oraz uczestnictwa w określonym postępowaniu kontrolnym, inspekcyjnym, itp. prowadzonym przez uprawnione organy publiczne (koszty zarządzania krytycznym zdarzeniem regulacyjnym). W tym zakresie umowa ubezpieczeniowa pokrywa interes majątkowy samej Spółki (art. 821 Kodeksu cywilnego).

Skoro istnieć będzie przedmiot ubezpieczenia stanowiący interes Spółki, zasadnie Spółka zobowiązana będzie uiścić należną za tę ochronę składkę. Kwota składki ustalona umową ubezpieczenia będzie wobec tego w pewnej mierze przeznaczona na pokrycie ryzyka (interesu) samej Spółki; w tym zakresie składka ta nie będzie mogła zostać przypisana żadnej osobie fizycznej. Ochrona osoby fizycznej obejmować będzie kwoty, do których zapłaty ubezpieczony będzie prawnie zobowiązany w związku z podniesionym przeciwko niemu roszczeniem w związku z pełnieniem funkcji zarządczych, nadzorczych itp. w Spółce. Osoba ubezpieczona umową oznaczać będzie dowolną osobę fizyczną, która była, jest lub podczas okresu ubezpieczenia zostanie:

- Członkiem zarządu, członkiem rady nadzorczej, członkiem komisji rewizyjnej lub prokurentem bądź osobą fizyczną zajmującą inne stanowisko, które w myśl mających zastosowanie przepisów prawa obcego państwa określone jest jako równorzędne do stanowiska członka zarządu, członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej lub prokurenta;

- Pracownikiem:

pełniącym funkcję zarządcza lub nadzorczą w Spółce:

- w związku z roszczeniem zarzucającym naruszenie praw pracowniczych; lub
- wskazanym jako współpozwany wraz z którąkolwiek z osób wskazanych w punkcie 1 w związku z roszczeniem zarzucającym pracownikowi Spółki uczestnictwo lub pomoc w popełnieniu nieprawidłowego działania;

- Osobą odpowiedzialną za księgi rachunkowe Spółki lecz wyłącznie w czasie kiedy i tak długo, jak taka osoba ubezpieczona działa dla i w imieniu Spółki w ramach funkcji określonych powyżej.

Odnośnie ubezpieczonych współmałżonka, konkubenta lub podobną osobę (np. partnera życiowego), spadkobiercę, przedstawiciela prawnego lub cesjonariusza osoby ubezpieczonej ubezpieczyciel zapłaci szkodę poniesioną przez tych ubezpieczonych powstałą w związku z zachowaniem innej osoby ubezpieczonej.

Analiza rynku ubezpieczeniowego wskazuje, że termin "osoba ubezpieczona" (w ramach umów D&O) nie obejmuje zewnętrznych audytorów, zarządcy przymusowego, tymczasowego nadzorcy sądowego, syndyka, zarządcy, nadzorcy sądowego, jak również wszelkich likwidatorów Spółki wyznaczonych przez sąd.

Osoby ubezpieczone - w przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia D&O wskazane będą w umowie bezimiennie. Ubezpieczenie obejmować będzie otwarty krąg osób. Status ubezpieczonego uzyskiwać się będzie w zależności od spełnienia określonych przesłanek, które nie są zdarzeniem pewnym. Skład organów Spółki, a także osób pełniących funkcje zarządcze, kontrolne, itp. co do zasady ulega zmianie. Z uwagi na zakres potencjalnie ubezpieczonych osób jest pewnym, iż w trakcie trwania umowy dojdzie do zmian w składzie ubezpieczonych. Tak więc pewnym jest, że w chwili zapłaty składki krąg ubezpieczonych będzie inny niż w trakcie trwania umowy ubezpieczenia. Zdarzeniem pewnym jest także i to, że tylko Spółka od początku do końca trwania umowy ubezpieczenia będzie posiadała status ubezpieczonego.

Rozeznanie rynku ubezpieczeniowego wskazuje, że wysokość składki nie będzie uzależniona od liczby ubezpieczonych. Składka będzie stała, ryczałtowa przez cały okres ubezpieczenia. Zależy ona od kondycji i innych elementów tyczących się Spółki. Bez wpływu na wysokość należnej składki pozostaje objęcie oraz wyłączenie konkretnej osoby fizycznej z ubezpieczenia.

Zgodnie z umową Spółki Zarząd może być jednoosobowy lub wieloosobowy. Liczbę członków Zarządu oraz podział funkcji pomiędzy nimi określa Rada Nadzorcza. Każdy z członków Zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach. Na dzień składania wniosku o interpretację Zarząd składa się z dwóch członków. Członkowie Zarządu pełnią funkcję w oparciu o umowę o pracę. Zgodnie z umową Spółki Rada Nadzorcza może składać się od 3 do 5 członków, wybranych uchwałą Zgromadzenia Wspólników na trzyletnią kadencję. Członkowie Rady Nadzorczej pełnią swoją funkcję na podstawie uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników o powołaniu na członka Rady Nadzorczej. Na dzień składania wniosku o interpretację Rada Nadzorcza składa się z 5 członków.

Pytania Spółki

1. Czy składka opłacona przez Spółkę z tytułu zawarcia ww. ubezpieczenia stanowić będzie przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wszystkich osób, które uzyskały status osoby ubezpieczonej, bez względu na to czy miały status osoby ubezpieczonej w dacie zapłaty składki czy uzyskały ten status w późniejszym czasie?

2. Jeżeli składka będzie stanowić ww. przychód, to w jakiej dacie następuje przychód:

- osoby, która była ubezpieczona w dacie zapłaty składki?
- osoby, która uzyskała status ubezpieczonej po dacie zapłaty składki?

3. Czy w przypadku gdy ww. składka nie będzie stanowić przychodu w dacie jej zapłacenia, to czy w momencie wypłacenia ewentualnego odszkodowania na podstawie ww. polisy będzie stanowić przychód osoby, która spowodowała szkodę?

Stanowisko Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy, zapłacona składka ubezpieczeniowa z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia nie będzie stanowić przychodu dla osoby fizycznej objętej ubezpieczeniem, w świetle art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca uważa, że przy tak sformułowanym kręgu ubezpieczanych i cechach zdarzenia, z którym wiąże się początek i koniec ochrony osoby ubezpieczonej, identyfikacja osoby ubezpieczonej będzie w istocie niemożliwa, i to nie tylko w chwili zawarcia umowy ubezpieczenia (co jest oczywiste), ale także na koniec trwania umowy. Tym samym, nie będzie możliwym zidentyfikowanie na dzień zapłacenia składki kręgu osób objętych ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej. O ile skład organów Spółki byłby możliwy do ustal...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »