Odwołanie od decyzji ZUS

Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił Ci wypłaty zasiłku chorobowego, nie przyznał renty lub wyliczył wysokość świadczenia poniżej Twoich oczekiwań? Nie gódź się z niekorzystnymi dla Ciebie rozstrzygnięciami. Jeśli uważasz, że decyzja ZUS-u jest niewłaściwa i krzywdzącą, a na dodatek posiadasz dowody, które mogą potwierdzić Twoje racje i roszczenia, odwołaj się. Możesz zgłosić sprzeciw lub wystąpić do sądu. Jak to zrobić, by dotrzymać terminów, i w jakim organie złożyć stosowne pismo? Podpowiadamy w artykule.

Gdzie szukać informacji

Informację o terminie i zasadach wniesienia odwołania znajdziesz na decyzji dostarczonej Ci przez ZUS. Uważnie przeczytaj decyzję, którą otrzymałeś, i postępuj zgodnie z pouczeniem (zamieszczonym zwykle na jej końcu).

Do kogo się odwołać

Jeśli jesteś niezadowolony z decyzji ZUS-u, nie zgadzasz się z nią i dysponujesz dowodami, które mogą przyczynić się do jej zmiany, odwołaj się. Odwołanie wnosisz do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Robisz to za pośrednictwem oddziału ZUS-u, który wydał niekorzystną dla Ciebie decyzję.

Zanim napiszesz odwołanie, zastanów się, jakie masz zarzuty i jakie wnioski oraz czy lepsza jest zmiana, czy uchylenie decyzji.

Z roszczeniem możesz wystąpić także bezpośrednio do sądu. Wyjątek stanowią tu odwołania dotyczące bezczynności ZUS-u. Pamiętaj jednak, że wydłuży to czas załatwienia sprawy — wymiar sprawiedliwości musi bowiem skierować dostarczone przez Ciebie dokumenty do właściwej placówki ZUS-u, gdzie zostaną one zaopiniowane.

Jak napisać odwołanie

Odwołanie powinieneś złożyć na piśmie. Zamiast wdawać się w niepotrzebne dyskusje z urzędnikami, przygotuj dokument. Każde odwołanie od decyzji ZUS-u jest pismem procesowym wszczynającym postępowanie i musi spełniać określone wymogi formalne.

Jeżeli napisanie odwołania z jakichś ważnych powodów nie jest jednak możliwe, masz prawo złożyć je ustnie do protokołu.

Odwołanie powinno zawierać:

- oznaczenie sądu, do którego jest kierowane,
- imię i nazwisko oraz adres zamieszkania osoby ubezpieczonej, jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,
- oznaczenie zaskarżonej decyzji (numer decyzji nadany przez ZUS),
- określenie i uzasadnienie zarzutów i wniosków,
- dowody na poparcie przytoczonych okoliczności,
- żądania dotyczące sposobu rozwiązania sprawy,
- odręczny podpis ubezpieczonego, jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika.

Ważne, byś sporządzony przez siebie dokument właściwie zaadresował. Jeśli skierujesz skargę nie do tej instytucji, do której powinieneś, możesz wydłużyć czas jej rozpatrzenia albo nie doczekać się sprawy.

Na wszystko musisz mieć dowody, bez nich nie uda Ci się niczego wskórać. Do odwołania dołącz więc odpowiednie pisma, np. nowe wyniki badań, zaświadczenia lekarskie, umowy, świadectwa pracy, angaże, legitymacje, zeznania świadków itp.

Gdzie i w jakim terminie złożyć odwołanie

Odwołanie dostarczasz (składasz osobiście lub wysyłasz pocztą) do oddziału ZUS-u, który wydał niekorzystną dla Ciebie decyzję.

Zwykle masz na to miesiąc od dnia doręczenia decyzji. Pismo wniesione po upływie tego czasu zostanie odrzucone, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od Ciebie (np. choroba, pobyt w szpitalu, śmierć bliskiej osoby). 

Ważne:

Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji z wyłączeniem tych decyzji, z których treści wynika, że mają być wykonane natychmiast lub ich natychmiastowe wykonanie następuje z mocy ustawy.

Ile czasu ZUS ma na odpowiedź

ZUS ma 30 dni na ponowne zbadanie i przeanalizowanie sprawy. W tym czasie może zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję. Jeśli to zrobi, wydaje nową decyzję, nie nadając odwołaniu dalszego biegu. W przypadku gdy Zakład nie uwzględni Twojego odwołania, nie później niż w terminie 30 dni od daty jego złożenia zobowiązany jest przekazać sprawę do sądu wraz z aktami i uzasadnieniem.

Gdy w ciągu 60 dni od daty złożenia odwołania nie otrzymasz żadnej odpowiedzi z ZUS-u, możesz wnieść do sądu skargę na bezczynność organu.

Gdy odwołanie trafi do sądu

Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozpoznają okręgowe lub rejonowe sądy pracy i ubezpieczeń społecznych.

Sądowej kontroli podlegają wszystkie decyzje wydawane przez ZUS, a więc m.in. sprawy o:

- ustalenie prawa do emerytury czy renty,
- zasiłek chorobowy, wyrównawczy, macierzyński, opiekuńczy, pogrzebowy i rodzinny,
- świadczenie rehabilitacyjne,
- świadczenia wypadkowe lob odszkodowanie z tytułu choroby zawodowej.

Po złożeniu odwołania sąd przede wszystkim sprawdzi pismo pod względem formalnym. Jeśli wystąpią w nim jakieś błędy lub braki, wezwie Cię do jego poprawienia lub uzupełnienia.

Postępowanie przed sądem toczy się jak zwykły proces. Pamiętaj, że jako jedna ze stron sam musisz zadbać o dowody potwierdzające Twoje racje. Gdy ich nie dostarczysz, możesz przegrać.

Jeżeli sprawa jest skomplikowana i precedensowa, warto skorzystać z pomocy prawnika. Jeśli Cię na to nie stać, możesz złożyć do sądu wniosek o ustanowienie obrońcy z urzędu. Wraz z wnioskiem o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego składasz oświadczenie, z którego powinno wynikać, że nie jesteś w stanie ponieść kosztów pomocy prawnej.

O ustanowieniu adwokata decyduje sąd. Gdy uzna, że udział prawnika w procesie jest niezbędny, wówczas uwzględni Twój wniosek. Jeśli jednak świadomie podasz nieprawdziwe informacje, by uzyskać obrońcę z urzędu, sąd może ukarać Cię grzywną.

Postępowanie sądowe jest wolne od opłat. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy w procesie ZUS reprezentowany jest przez radcę prawnego. Zakład może wówczas wystąpić o zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Jeśli przegrasz proces, poniesiesz koszty — zwykle kilkaset złotych. Na szczęście ZUS nie korzysta z usług radców zbyt często, a jego interesy na procesach reprezentują zwykle specjalnie wyszkoleni pracownicy.

Sąd może:

- oddalić odwołanie, jeśli nie ma podstaw do jego uwzględnienia, lub
- uwzględnić odwołanie — zmienia wówczas zaskarżoną decyzję w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy. 

Ważne:

Jeśli w trakcie procesu zgłosisz nowe roszczenie, którym dotąd nie zajmował się ZUS, sąd nie rozstrzygnie go na toczącej się rozprawie. Przyjmie je jednak do protokołu i prześle do odpowiedniego oddziału ZUS, który z kolei powinien wydać w tej sprawie stosowną decyzję.

Gdy odwołujesz się od decyzji lekarza orzecznika

W przypadku odwołania od decyzji lekarza orzecznika procedura jest dwustopniowa. Oznacza to, że najpierw występujesz do komisji lekarskiej ZUS-u, a potem dopiero do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Orzeczenie lekarza orzecznika jest m.in. podstawą do przyznania lub odmowy przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy. Jeśli nie zgadzasz się z orzeczeniem, możesz wnieść sprzeciw. Masz na to 14 dni od dnia doręczenia Ci decyzji. Odwołanie wnosisz za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS-u właściwej ze względu na Twoje miejsce zamieszkania.

Do odwołań od decyzji orzeczników są gotowe wnioski, które możesz pobrać i wypełnić w oddziale Zakładu.

Ważne:

Przez dwa tygodnie od wydania orzeczenia prezes ZUS-u może wnieść tzw. zarzut wadliwości orzeczenia, czyli je podważyć i przekazać sprawę do rozpatrzenia komisji lekarskiej.

Twój sprzeciw zostanie rozpatrzony przez komisję lekarską. Jeśli komisja uzna sprzeciw za słuszny, zmieni postanowienie lub je uchyli. Komisja wyda orzeczenie dopiero wtedy, gdy Cię zbada i przeanalizuje Twoją dokumentację medyczną. Może się zdarzyć, że w odwołaniu wskażesz nowe okoliczności, np. nowe wyniki badań, powstałe po dniu wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS-u.

Jeśli po wydaniu decyzji komisji nadal jesteś niezadowolony, skieruj odwołanie do sądu. Odwołanie wnosisz na piśmie za pośrednictwem oddziału ZUS-u, który wydał decyzję, w terminie miesiąca od dnia jej doręczenia.

Warto pamiętać, wnosząc odwołanie do sądu, że jeśli kwestionujesz orzeczenie lekarza orzecznika ZUS-u, a nie zgłosiłeś wcześniej sprzeciwu do komisji lekarskiej, sąd odrzuci odwołanie.

Gdy nie jesteś zadowolony z wyroku sądu

Jeśli po ogłoszeniu wyroku sądu nie zgadzasz się z jego treścią, możesz wnieść apelację. Jak to zrobić? Najpierw powinieneś złożyć wniosek o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem. Masz na to siedem dni od dnia ogłoszenia wyroku. Następnie w terminie do dwóch tygodni od daty doręczenia orzeczenia sądu okręgowego składasz apelację do sądu apelacyjnego.

Zastrzeżenie:

Jeżeli nie zażądałeś uzasadnienia wyroku w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin do żądania uzasadnienia.

Jeśli nie powiedzie Ci się w sądzie apelacyjnym, masz jeszcze możliwość wniesienia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego. Robisz to za pośrednictwem sądu apelacyjnego, który wydał niekorzystny dla Ciebie wyrok, w ciągu dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem. Pamiętaj, że pismo do SN musi zostać przygotowane przez radcę prawnego lub adwokata.

Sąd Najwyższy rozpatruje sprawy pod kątem błędów proceduralnych lub błędnej interpretacji przepisów, jaka została zastosowana przez sądy w trakcie postępowania.

Kiedy odwołanie nie przysługuje

Zgodnie z przepisami nie przysługuje Ci odwołanie od decyzji:

- przyznającej świadczenie w drodze wyjątku oraz
- odmawiającej przyznania takiego świadczenia.

W tych dwóch przypadkach, gdy nie jesteś zadowolony z wydanej decyzji, możesz jedynie wnieść wniosek do prezesa ZUS-u o ponowne rozpatrzenie sprawy. Masz na to 14 dni od daty dostarczenia Ci decyzji.

Ostateczną decyzję prezesa ZUS-u możesz zaskarżyć do wojewódzkiego sądu administracyjnego (za pośrednictwem prezesa ZUS-u, w terminie 30 dni od daty doręczenia decyzji). Od wyroku WSA przysługuje Ci natomiast skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Magdalena Stec

Przy pisaniu artykułu wykorzystano materiały ZUS.

Hasła tematyczne: zakład ubezpieczeń społecznych (zus)

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...