Orzecznictwo: Co oznacza "wydanie decyzji"?

Przedstawione do rozstrzygnięcia przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego zagadnienie prawne wyłoniło się przy rozpoznawaniu przez skład zwykły tego Sądu skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 stycznia 2006 r. sygn. akt I SA/Gl 1102/05.

Wyrokiem tym Sąd administracyjny pierwszej instancji, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.), zwanej dalej w skrócie „P.p.s.a.”, uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 29 kwietnia 2005 r., którą utrzymano w mocy decyzję Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego Katowicach z dnia 29 grudnia 2004 r., orzekającą o odpowiedzialności Jerzego P. jako osoby trzeciej za zaległości podatkowe Spółki Akcyjnej „S.K.” z tytułu podatku od towarów i usług za kwiecień, maj i grudzień 1999 r.

Uzasadniając swoje stanowisko Sąd wskazał m.in., że na podstawie art. 21 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 169, poz. 1387) do odpowiedzialności osób trzecich z tytułu zaległości podatkowych powstałych przed dniem wejścia w życie tej ustawy (tj. przed dniem 1 stycznia 2003 r.) stosuje się przepisy ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, ze zm.), zwanej dalej w skrócie „Ordynacja podatkowa”, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Zgodnie zaś z takim brzmieniem art. 118 Ordynacji podatkowej, określającego termin przedawnienia do orzekania o odpowiedzialności:

„§ 1. Nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat.

§ 2. Przedawnienie zobowiązania wynikającego z decyzji, o której mowa § 1, następuje po upływie 3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej została wydana”.

Sąd w celu zinterpretowania zawartego w § 1 tego przepisu określenia „Nie można wydać decyzji” dokonał analizy pojęcia decyzji, powołując się na stanowisko orzecznictwa i doktryny (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2002 r. sygn. akt III RN 149/01, OSNP z 2003/16/371 oraz uchwałę składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 grudnia 2000 r. sygn. akt FPS 10/00 z glosą aprobującą A. Bartosiewicza i R. Kubackiego, OSP z 2002/12/154). W konkluzji doszedł do wniosku, że decyzja administracyjna jest wydana z chwilą jej doręczenia.

Przenosząc to stanowisko na stan faktyczny rozpatrywanej sprawy Sąd stwierdził, że decyzja organu pierwszej instancji z dnia 29 grudnia 2004 r. została doręczona stronie dnia 18 stycznia 2005 r., co oznaczało, że dopiero z tą datą weszła do obrotu prawnego. Uznał więc, że decyzja ta została wydana po upływie okresu przedawnienia, z naruszeniem art. 118 Ordynacji podatkowej.

W skardze kasacyjnej od tego wyroku Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach jako jedną z podstaw kasacyjnych przytoczył, powołując się na art. 174 pkt 1 P.p.s.a., naruszenie prawa materialnego: art. 145 § 1 pkt 1 lit. a P.p.s.a. w zw. z art. 118 § 1 Ordynacji podatkowej poprzez błędną wykładnię pojęcia „wydanie decyzji” polegającą na przyjęciu, że wydanie decyzji jest równoznaczne z jej doręczeniem, co w konsekwencji spowodowało uznanie wydania zaskarżonej decyzji po upływie okresu przedawnienia.

Uzasadniając tę podstawę kasacyjną organ podatkowy porównał brzmienie art. 118 Ordynacji podatkowej sprzed i po wskazanej wyżej nowelizacji z dnia 12 września 2002 r. Podkreślił, że z analizy tych przepisów wynika, iż ustawodawca wyraźnie rozróżnia moment wydania decyzji od jej doręczenia. Pięcioletni bieg terminu przedawnienia dotyczy wydania decyzji - po upływie tego terminu decyzja nie może zostać przez organ podatkowy wydana. Natomiast przedawnienie zobowiązania z decyzji wydanej w trybie art. 116 następuje po upływie 3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym została doręczona decyzja o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej (w stanie prawnym obowiązującym do końca 2002 r. upływ trzech lat liczył się od wydania decyzji).

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z uregulowania tego wynika jednoznacznie, że skutek prawny w postaci przedawnienia zaległości podatkowej, którą można przenieść na osobę trzecią uzależniony jest od wydania decyzji. Natomiast przedawnienie zobowiązania wynikającego z tej decyzji związane jest z jej doręczeniem. Organ podniósł, że użyty w Ordynacji podatkowej zwrot „wydanie decyzji” różni się od zwrotu „doręczenie decyzji”. Potwierdza to wymienienie w art. 210 tej ustawy wśród elementów składowych decyzji daty jej wydania. Powołał się także na stanowisko orzecznictwa i doktryny, w którym podobnie interpretowano to zagadnienie (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 lutego 2002 r. sygn. akt I SA 2459/00, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2002 r. sygn. akt III RN 149/01, OSNP 2003/16/371, a także komentarze do art. 118 w: C. Kosikowski, A. Huchla, H. Dzwonkowski, Ustawa Ordynacja Podatkowa, Komentarz, Dom Wydawniczy, ABC 2003 r. oraz B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Komentarz do Ordynacji podatkowej Unimex 2003). Zarzucił Sądowi, że w sposób nieuprawniony dokonał wykładni systemowej art. 118 § 1 Ordynacji podatkowej, podczas gdy przepis ten powinien być interpretowany przy uwzględnieniu wykładni językowej i funkcjonalnej.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną pełnomocnik Jerzego P. wniósł o jej oddalenie, uznając zarzuty strony przeciwnej za bezpodstawne i stanowiące powielenie argumentacji zawartej w zaskarżonej decyzji i odpowiedzi na skargę, do których Sąd odniósł się w zawierającym prawidłowe rozstrzygnięcie wyroku.

Naczelny Sąd Administracyjny, rozpoznając skargę kasacyjną, powziął wątpliwość co do wykładni terminu „wydanie decyzji” użytego w art. 118 § 1 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2003 r., a konkretnie czy pojęcie to wówczas oznaczało również doręczenie decyzji.

Sąd dokonał analizy tego artykułu i zwrócił uwagę na zmiany jakie wprowadzono w nim wymienioną wyżej ustawą z dnia 12 września 2002 r. Przed tą nowelizacją termin przedawnienia prawa do wymiaru (art. 118 § 1), tak jak i termin przedawnienia zobowiązania osoby trzeciej (art. 118 § 2) należało liczyć od wydania decyzji. Po zmianach dokonanych w tym artykule ustawodawca zróżnicował wyraźnie występujące w obu jego jednostkach redakcyjnych pojęcia, odnosząc je w § 1 do wydania decyzji, natomiast w § 2 do jej doręczenia.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego w świetle wykładni językowej pojęcie „wydanie decyzji” oznacza czynność organu administracji publicznej, polegającą na podpisaniu decyzji zawierającej wymagane prawem elementy, określone w art. 210 Ordynacji podatkowej. Przy takim rozumieniu tego pojęcia data wydania decyzji jest datą podpisania decyzji przez osobę upoważnioną do jej wydania. W taki sposób to pojęcie zostało zinterpretowane w części orzecznictwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2002 r. sygn. akt III RN 149/01, OSNP 2003/16/371, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 kwietnia 2006 r. sygn. akt II OSK 714/05, niepubl., odnoszący się do analogicznych pojęć, użytych w przepisach k.p.a.) i piśmiennictwa (komentarz R. Mastalskiego do art. 118 w: B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Komentarz do Ordynacji podatkowej, Wrocław 2003 r. ).

Sąd p...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »